یه خبر عجیب و ناراحت‌کننده از استرالیا! یه مرد اهل نیو ساوت ولز (همون ایالت بزرگیه که سیدنی توشه) به خاطر یه بیماری نادر و خیلی شبیه به هاری که اسمش Australian bat lyssavirus یا به اختصار ABLV هست، فوت کرد. این ویروس رو اگه بخوای خیلی ساده بدونی، یه جور ویروسه که از خفاش‌ها به آدم منتقل میشه و کارش هم خیلی شبیه همون هاری معروف خودمونه. ولی تفاوتش اینه که واقعاً خیلی خیلی کم گیر آدم میاد و فقط چهار نفر تو کل استرالیا (از سال ۱۹۹۶ تا الان) بهش مبتلا شدن که متأسفانه این مرد هم یکی از اون چهارتا بوده.
داستان از اینجا شروع میشه که این آقا (که حدوداً ۵۰ سالش بوده و ساکن شمال نیو ساوت ولز بوده) چند ماه پیش یه خفاش گازش گرفته. همون موقع هم سریع رفته دکتر و درمان‌هایی انجام دادن (دقیق نگفتن چی گذاشتن براش)، اما چند ماه بعد حالش بد میشه و کارش به بیمارستان و بخش مراقبت‌های ویژه می‌کشه. در نهایت هم متأسفانه جونش رو از دست میده و این اتفاق در اوایل جولای ۲۰۲۵ رسانه‌ای میشه.
خود ویروس ABLV از خانواده ویروس‌هایی به اسم Lyssavirus هاست. این خانواده ویروس‌ها معمولاً می‌تونن باعث بیماری هاری بشن، یعنی همون بیماری‌ای که اگه سگ یا خفاش هاری آدم رو بگیره و بهش واکسن نزنی، مریضی‌ش مرگباره. نکته مهم اینجاست که هرچند هاری خودش معمولاً جدی‌تر و شناخته‌شده‌تره، ABLV به شکل خیلی محدودی همون علائم رو داره، اما فقط تو استرالیا گزارش شده و بیرون از اون کشور کسی نگرفته این بیماری رو.
خفاش‌ها اصلی‌ترین منبع این ویروس هستن، مخصوصاً دو مدل خفاش: خفاش‌های روباه‌پرنده (flying fox) و خفاش‌های کوچولو که حشره می‌خورن (microbat). البته مسئولان بهداشت نیو ساوت ولز گفتن جدای این‌ها، عملاً هر خفاشی می‌تونه حامل این ویروس باشه، پس اصلاً نباید باهاشون تماس داشت. اینم یادت باشه: انتقال ویروس معمولاً از طریق گاز گرفتن یا خراش انداختن توسط خفاش انجام میشه.
خودت رو بذار جای یکی که یه خفاش دستش رو گاز می‌گیره. اینجا چه کار باید بکنی؟ خیلی مهمه تو همون لحظات اول زخم رو با آب و صابون حسابی بشوری (حداکثر تا ۱۵ دقیقه بعدش)، بعدش یه ضدعفونی‌کننده قوی (که ویروس‌ها رو می‌کشه) بزنی و فوراً بری دنبال پزشک. بعدش توی بیمارستان سرم ضد هاری (آنتی‌بادی) و واکسن هاری برات تزریق می‌کنن. حواست باشه: همه این کارها قبل از شروع شدن علائم است که فایده داره. وقتی علائم ظاهر شدن دیگه درمانی وجود نداره و بیماری خیلی سریع پیشرفت می‌کنه. این رو مسئول بهداشت نیو ساوت ولز صراحتاً گفته و تأکید کرده توی دنیا هنوز هیچ درمان مؤثری بعد از شروع علائم ندیدیم.
علائم اولیه هم تقریباً شبیه آنفلوانزا شروع میشه: سردرد، تب و خستگی. ولی بعدش خیلی سریع دستگاه عصبی مرکزی رو هدف می‌گیره و باعث فلج شدن، گیجی، تشنج و آخرش متأسفانه مرگ میشه. معمولاً کسی که به این ویروس مبتلا بشه، از وقتی نشونه‌ها شروع میشه تا فوتش فقط چند هفته وقت داره. اما از لحظه گاز گرفتن تا شروع علائم می‌تونه خیلی متفاوت باشه: از چند روز گرفته تا حتی سال‌ها طول بکشه، یعنی نمیشه مدت مشخصی براش تعیین کرد.
شاید این سؤال برات پیش بیاد که چرا بعضیا با خفاش سروکله می‌زنن؟ خب سازمان بهداشت خیلی تأکید کرده که هیچوقت سراغ خفاش نری، حتی اگه خفاشی رو روی زمین دیدی که به کمک نیاز داره، خودت نباید دخالت کنی. فقط کسایی که واکسن هاری زدن و آموزش دیدن حق دارن خفاش یا flying fox (روباه‌پرنده) رو دست بگیرن و بهش کمک کنن.
در داستان این مرد استرالیایی هم هنوز دقیقاً معلوم نیست که چه عاملی باعث شد با اینکه درمان کرده بود، باز هم دچار این مشکل بشه. مسئولان گفتن تحقیقات بیشتری دارن انجام می‌دن که بفهمن آیا عامل دیگه‌ای هم دخیل بوده یا نه.
در نهایت، اگه خلاصه بخوام بگم: بیماری ABLV همون هاریِ مخصوص خفاش‌های استرالیا است. فوق‌العاده نادر و مرگبار. اگر خفاش گازت گرفت یا خراشیت داد، بدون فوت وقت زخم رو بشور، ضدعفونی کن و برو دکتر تا احتمال ابتلا به صفر برسه. ولی یادت باشه، بهترین کار اصلاً نزدیک خفاش نشدنه.
این مطلب فقط برای آگاهی بود و جایگزین توصیه پزشکی نیست. اگه خدای نکرده همچین اتفاقی برات افتاد، حتماً سریع برو سراغ پزشک.
برای اطلاعات بیشتر در مورد بیماری‌هایی که از حیوانات منتقل می‌شن، ویروس‌های نادر و ویروس‌های خطرناک تاریخ می‌تونی یه سر به سایت‌های مربوطه بزنی. خلاصه مراقب حیوانات وحشی باش و حتماً آگاهی داشته باش!
منبع: +
