چطور می‌تونیم با افسردگی شغلی بجنگیم؟ نقش فعال بودن، افکار منفی و اعتماد به نفس!

سلام رفقا! امروز می‌خوام درباره یه موضوع مهم و شاید نصیب خیلیامون شده باشه حرف بزنم: فرسودگی شغلی یا همون «بِرن‌آوت» (Burnout). فرسودگی شغلی یعنی همون حالی که آدم حس می‌کنه بی‌حال شده، از کارش خسته‌ست و دیگه زورش نمی‌رسه ادامه بده. جالبیش اینه که این حالت خیلی شبیه افسردگیه و حسابی تو جامعه امروزی داره آدم‌ها رو اذیت می‌کنه.

ولی واقعاً چرا اینجوری می‌شیم؟ چی کار باید بکنیم تا اوضاعمون بهتر شه؟ اینا سوالاییه که یه سری محقق کره‌ای تصمیم گرفتن جواب بدن و روی ۴۷۱ نفر آزمایش انجام دادن. افراد یه طیف سنی بین حدوداً بیست تا شصت و نه سال داشتن و از طریق پرسشنامه آنلاین شرکت کردن.

تو این بررسی، از چندتا مقیاس و تست مختلف استفاده شده بود. مثلاً:

  • Behavioral Activation for Depression Scale-Short Form (BADS-SF): یعنی یه پرسشنامه برای سنجش اینکه ما چقدر به صورت فعال تو زندگی‌مون تلاش می‌کنیم حالمون رو بهتر کنیم و کارای سازنده انجام بدیم. به این رفتارهای سازنده می‌گن Behavioral Activation که همون «فعال شدن رفتاری» خودمونه. مثلاً وقتی حالتون بده و با دوستا میرید بیرون یا یه کار جدید تجربه می‌کنید، دارین فعال می‌شید.
  • Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II): این هم تستیه برای اینکه بسنجن آیا ما می‌تونیم افکار و احساسات منفی رو بپذیریم و باهاشون کنار بیایم، بدون اینکه بزاری اون‌ها جلوی کارامون رو بگیرن. به این می‌گن acceptance-based action، یعنی «عمل بر مبنای پذیرش».
  • Self-Efficacy (SE): این هم یعنی میزان اعتماد به نفس و باوری که نسبت به توانایی‌های خودمون داریم.

حالا بذارین ساده و خودمونی‌ براتون توضیح بدم محقق‌ها به چه نتیجه‌ای رسیدن:
۱. هرچی آدم‌ها بیشتر فعال باشن و کارهای مثبت انجام بدن (یعنی behavioral activation)، هم توانایی پذیرش احساسات ناخوشایند توشون بیشتر میشه، هم افکار منفی کمتری دارن، هم اعتماد به نفسشون بالاتر می‌ره.
۲. اونایی که تو پذیرش خودشون قوی بودن و احساس می‌کردن از پس کاراشون برمیان، معمولا فرسودگی (burnout) کمتری تجربه می‌کردن.
۳. در عوض، هرچی افکار منفی اتوماتیک (این همون حالتیه که مغزت مدام بدون اینکه خودت بخوای فکرای ناجور می‌ندازه تو ذهنت، مثلاً «هیچی بلد نیستم، دارم خراب می‌کنم، همه از من ناراضی‌ان») بیشتر بودن، میزان فرسودگی هم بیشتر میشه.

نکته خاص این تحقیق اینه که دیده بین فعال بودن ما (همون behavioral activation) و کم شدن علائم فرسودگی شغلی یه رابطه مستقیم وجود نداره! در واقع این سه تا فاکتور (پذیرش بر مبنای عمل، افکار منفی اتوماتیک، و اعتماد به نفس) به عنوان واسطه یا «میانجی» عمل می‌کنن. یعنی اینطور نیست که فقط با فعال بودن حتماً برن‌آوت کم شه؛ بلکه اگه این فعال بودن باعث شه افکار منفی کم‌تر شه و اعتماد به نفس و میزان پذیرش‌مون بره بالا، اونوقت عملاً فرسودگیمون هم میاد پایین.

پس اگه دنبال راهی می‌گردید که کمتر توی کار و زندگی احساس خستگی و بی‌انگیزگی و حال بد کنین، اول یه نگاهی به افکارتون بندازین، سعی کنین افکار منفی رو شناسایی کنین و بذارین بیان و برن، بیخودی باهاشون نجنگین. بعد هم راحت‌تر با احساسات بد کنار بیاین و با خودتون مهربون‌تر باشین (یعنی acceptance-based action). و در کنارش، هرچقدر می‌تونین کارای کوچیک و لذت‌بخش انجام بدین تا اون حس موثر بودن و اعتماد به نفس (self-efficacy) بیشتر شه.

تحقیق گفته تمام اینا کنار هم جواب می‌ده و فقط با یکیش کار راه نمی‌افته. این یافته‌ها می‌تونه راهنمای خوبی باشه واسه ساختن دوره‌ها و روش‌هایی برای درمان فرسودگی شغلی و البته برای همه ما که تو دنیای امروز حسابی درگیر این ماجرا شدیم.

خلاصه، دفعه بعد که حس کردی انرژی تموم کردی یا کار داره خفه‌ت می‌کنه، یادت باشه فعال باشی، با خودت مهربون‌تر باشی، افکار منفی رو فقط یه گذر موقتی بدونی و کم‌کم سعی کن به خودت و توانایی‌هات بیشتر اعتماد کنی. خیلی وقتا همین چیزای کوچیک تغییر بزرگ ایجاد می‌کنن!

منبع: +