خب بچه‌ها بیاید یه خبر جذاب نظامی رو با هم باز کنیم! بوئینگ اخیراً از یه جنگنده جدید رونمایی کرده که احتمالاً قراره آینده هواپیماهای جنگی نیروی دریایی آمریکا رو بسازه. اسمش F/A-XX هست و اگه از اسمش معلوم نیست، باید بگم قراره جایگزین اون سوپرهورنت‌های قدیمی بشه که تا اوایل دهه ۲۰۳۰ عمرشون می‌رسه به ۹۰۰۰ ساعت پرواز. تازه، برای این پروژه نزدیک ۲.۴ میلیارد دلار هم از کنگره بودجه گرفتن!
حالا چرا این جت این‌قدر ویژه‌ست؟ اول اینکه مخصوص ناو هواپیمابر ساخته شده. یعنی چه؟ یعنی باید بتونه تو شرایط سخت دریایی، روی عرشه متحرک و توی فضای کوچیک (کمتر از طول یه زمین فوتبال!) فرود بیاد یا بلند بشه. مثل سوپرهیروها!
اصلی‌ترین چیزی که همه رو شگفت‌زده کرد، بُرد یا همون مسافتیه که این جت طی می‌کنه. طبق گفته بوئینگ، F/A-XX می‌تونه بیشتر از ۱۷۰۰ مایل پرواز کنه؛ یعنی حدود ۲۵٪ بیشتر از F-35C که الان جزو پیشرفته‌ترین جنگنده‌های ناو نشینه. این موضوع تو منطقه پاسیفیک خیلی مهمه، چون چین موشک‌های دوربردی داره که برای ناوهای آمریکا تهدید حساب میشه.
یه چیزی که تو ظاهر این هواپیما خییلی جلب توجه می‌کنه، فرم تیز و بدون دمشه (بهش میگن Delta wing) و کانوپی حبابی شکلشه که شبیه اون مدل بوئینگ برای نیروی هوایی یعنی F-47 طراحی شده. بعد یه نکته جالب: این جنگنده دارای Canard هست. حالا کنارد چی هست؟ همون بالچه‌های کوچیکی که جلو هواپیما نصب می‌کنن تا موقع فرود و برخاست تو فضاهای محدود، هواپیما چابک‌تر بشه.
البته، این کناردها یه ضعف هم دارن: امضای راداری هواپیما رو بیشتر می‌کنن. یعنی راحت‌تر تو رادارها دیده میشه و کمی از مخفی‌کاری یا همون Stealth (یعنی دیده نشدن توسط رادار) کم میشه. ولی بوئینگ گفته این معاوضه رو کرده چون چابکی تو فضای ناو از مخفی‌کاری براشون مهم‌تره.
یه چیز خیلی خفن دیگه: F/A-XX فقط یه هواپیمای جنگنده نیست؛ نقش مغز متفکر یا همون Quarterback رو برای ناوگان ایفا می‌کنه و می‌تونه همزمان چندین پهپاد (Drone) رو هدایت کنه و برد و قدرت حمله‌اش رو افزایش بده. این کار واقعاً نیاز به هوش مصنوعی پیشرفته داره که تونایی پردازش داده‌های حسگرهای زیاد رو داشته باشه و همه اطلاعاتش رو به بقیه قسمت‌های ناوگان و شبکه جهانی منتقل کنه.
رقبا هم بیکار ننشستن! بوئینگ رو‌در‌رویش نورثروپ گرومن وایساده که فقط اونا تو این رقابت باقی موندن چون طرح لاکهید مارتین اصلاً نظر نیروی دریایی رو جلب نکرد و حذف شد. طرح نورثروپ خیلی آینده‌نگرانه‌ست و حتی کنارد هم نداره. یعنی یه طراحی فوق‌مخفی‌کارانه. حالا بوئینگ یه جورایی بینابین انتخاب کرده: کمی از مخفی‌کاری کم کرده ولی چابکی بالاتری داده. نیروی دریایی هم الان باید تصمیم بگیره چی براش مهم‌تره: مخفی بودن کامل یا عملکرد بهتر روی ناو.
موتور جت هم جالب ساخته شده. برخلاف F-47 که از موتورهای فوق‌پیشرفته adaptive-cycle استفاده می‌کنه (یه جور سیستم موتوری که خودش رو با شرایط مختلف تنظیم می‌کنه)، F/A-XX یه نسخه ساده‌تر و مشتق شده استفاده می‌کنه که هم وقت ساخت و هزینه رو کم می‌کنه، هم قدرت کافی داره برای حمل موشک‌های هایپرسانیک (یعنی موشک‌هایی که با سرعت خیلی بیشتر از صوت حرکت می‌کنن) یا حتی اسلحه‌های انرژی هدایت‌شده مثل لیزر!
این جت قراره هر بار محموله متفاوتی حمل کنه چون سیستمش ماژولاره. یعنی می‌تونه از موشک‌های جدید هوا به هوا تا سلاح‌های انرژی جدید رو حمل کنه. جنگ الکترونیک و شبکه‌های ارتباطی پیشرفته‌ای داره تا تو آینده با هر تهدیدی هماهنگ شه و اطلاعات رو بین هواپیماها و سیستم‌های دیگه راحت به اشتراک بذاره.
خود بوئینگ هم کلی سرمایه‌گذاری سنگین کرده؛ مثلاً ۲ میلیارد دلار ریخته پای کارخونه‌های فوق‌مدرن مثل Advanced Combat Aircraft Assembly Factory تو سنت لوییس. میگن اگه طرحشون مورد قبول نیروی دریایی واقع بشه، هم F-47 و هم F/A-XX می‌تونن یه جا تولید شن چون کلی از قطعات و طراحی‌هاشون مشترکه و این باعث صرفه‌جویی میشه.
در آخر این هواپیما قراره مکمل F-35C و جانشین Super Hornet تو نیروی دریایی آمریکا باشه. حالا باید منتظر موند ببینیم بالاخره چابکی و مانور تو دریای پرتلاطم باعث میشه طرح بوئینگ انتخاب شه یا نه، یا شاید نیروی دریایی هنوز روی مخفی‌کاری قفل کنه!
در هر صورت، F/A-XX یکی از هیجان‌انگیزترین پروژه‌های هوانوردی نظامی دنیاست و قطعاً قراره تعریف جدیدی واسه نسل ۶ جنگنده‌ها و نبردهای آینده باشه!
منبع: +
