بیا این ماجرای عجیب رو بشنو: یه مرد ۵۲ ساله آمریکایی که سال‌ها عادت داشته بیکن (اون ژامبون خوکی) رو نرم و نیم پز بخوره، یه روز با سردردهای وحشتناکش سر از بیمارستان درمیاره!
ماجرا دقیقا چی بوده؟ خب، اولش خودش فهمید سردردهاش که قبلا با قرص آروم میشدن، دیگه جواب نمیدن. حمله‌های میگرنی‌ش هم بیشتر و شدیدتر شدن و درد تو پشت سرش هم اضافه شده بود. خلاصه، مثل همیشه راهی کلینیک شد تا ببینه داستان چیه.
دکترها اول علائم حیاتی‌ش رو چک کردن و چیز خاصی پیدا نکردن. ولی وقتی اسکن مغزی (CT scan یعنی عکسبرداری پیشرفته از مغز) ازش گرفتن، یه مشت لکه و ضایعه شبیه کیست هم تو هر دو سمت مغزش پیدا کردن. اینها تو قسمت ماده سفید مغز بودن — ماده سفید هم یعنی اون بخش از مغز که سیم‌کشی و ارتباط بین سلول‌ها رو برقرار می‌کنه. MRI هم زد و تایید شد که کلی کیست تو مغزشه و تازه دور این کیست‌ها کلی مایع جمع شده.
همین باعث شد بندازنش بخش جراحی مغز و اعصاب، بعد متخصص عفونت‌ها هم اومد سراغش و کلی آزمایش انجام دادن. نتیجه چی شد؟ تو خونش آنتی‌بادی علیه Taenia solium پیدا کردن — این همون کرم حلقوی هست که معمولاً تو روده و ماهیچه خوک زندگی می‌کنه و از راه مدفوعش پخش میشه. دکترها فهمیدن لارو (نوزاد) این کرم از راهی خودش رو رسونده به مغز مرده و اونجا تو کیست‌ها لونه کرده! وقتی این اتفاق توی مغز بیفته بهش میگن “neurocysticercosis” — یعنی کیستی که بوسیله کرم خوکی تو سیستم عصبی به وجود اومده.
برای درمانش، داروی ضدانگلی (یعنی دارویی که کرم‌کُش باشه) و ضدالتهاب دادن و یه مدت هم تو بخش مراقبت ویژه نگهش داشتن. بعد از چند هفته، با پیگیری پیش دکترش فهمیدن که وضعیت کیست‌ها خیلی بهتر شده و سردرداش هم آروم گرفته.
حالا سوال اینجاست که اصلاً این کرم لعنتی از کجا وارد بدنش شده؟ جوابش خیلی ساده است: کسایی که گوشت خوک کم پخت یا آب آلوده به مدفوع خوک بخورن، ممکنه این انگل رو بگیرن. تازه، اگه کسی بعد از دست زدن به مدفوع خوک (یا حتی دستمال توالت!) دستاش رو خوب نشوره و دست بزنه به خوراکی یا صورتش، باز هم تخم این کرم وارد بدنش میشه. جالبه بدونی مصرف گوشت خوک نیمه پز فقط باعث کرم روده‌ای (taeniasis) میشه، ولی اگه تخم انگل (مثلاً از راه مدفوع) وارد بدن بشه، ممکنه مغز یا جای دیگه رو درگیر کنه.
این کرم بیشتر تو جاهایی مثل آمریکای مرکزی و جنوبی، آفریقا و آسیا رایجه — به این مدل میگن “endemic” یعنی یه بیماری تو مناطق خاصی همیشه وجود داره. تو همون مناطق هم neurocysticercosis جزو علت‌های شایع صرع حساب میشه. تو آمریکا این قضیه خیلی کم پیش میاد، نزدیک دو هزار نفر در سال، اونم بیشتر به خاطر سفر به اون کشورهای خاص.
حالا نکته باحال داستان اینه که این مرد اصلاً هیچ وقت به این مناطق سفر نکرده بود، غیر از یه سفر دو سال پیش به باهاما که اصلاً معلوم نیست اونجا این کرم پیدا میشه یا نه!
وقتی که دکترها بیشتر حواسشون رو جمع کردن، فهمیدن مرده اعتراف کرده که از بچگی عاشق بیکن نرم و نیم‌پز بوده! طبق گفته FDA (اونا که قوانین مواد غذایی رو تو آمریکا تعیین می‌کنن)، باید گوشت خوک رو تا حداقل ۱۴۵ فارنهایت یا حدود ۶۳ درجه سانتی‌گراد پخت. تازه بیکن چون نازکه، به‌راحتی نمیشه مطمئن شد رسیدی به این دما… مگر اینکه کاملاً تُرد و برشته بشه.
پس، دکترها نتیجه گرفتن که عادت مادام‌العمرش به بیکن نرم باعث شده گه‌گاهی گوشت خوک نیمه پز بخوره و اول کرم رو تو روده بگیره (taeniasis). بعد هم احتمالاً با شستن نصفه نیمه دست‌ها یا تماس با مدفوع خودش به شکل اتفاقی، تخم کرم رو وارد بدن خودش کرده (این رو میگن autoinoculation یعنی خودت به خودت بیماری رو منتقل کنی!).
در آخر هم دکترها گفتن چنین اتفاقی تو آمریکا خیلی نادره ولی نشون میده حتی غذا خوردن‌های ساده هم می‌تونه دردسرساز بشه و این ماجرا رو باید جدی گرفت. پس خلاصه حرف اینه: اگه خوشت میاد گوشتت نرم بمونه، مخصوصاً خوک، این ریسک عجیب رو فراموش نکن! و همیشه دست‌هات رو خوب و حسابی بشور!
(این متن فقط برای اطلاع‌رسانیه و اصلاً جای توصیه پزشکی رو نمی‌گیره!)
منبع: +
