خب دوستان، امروز می‌خوایم راجع به یه موضوع خیلی باحال ولی علمی حرف بزنیم که یه جورایی داغ شده توی دنیای تحقیقات پزشکی، مخصوصاً تو حوزه سرطان سینه. موضوع اینه: CAIX و CAXII چیا هستن و توی سرطان سینه چه نقشی دارن؟!
اول از همه، بذار یه توضیح کوتاه از این دو تا نام ببدم. CAIX و CAXII هر دوشون آنزیم‌هایی هستن که اسم کاملشون میشه “کربنیک انیدراز ۹” و “کربنیک انیدراز ۱۲” (Carbonic Anhydrase IX و Carbonic Anhydrase XII). این آنزیم‌ها یه جورایی نقش مهمی توی تنظیم اسیدیته (یعنی pH) سلول‌ها دارن و تحقیقات نشون داده وقتی سرطان سینه ایجاد میشه، سطح این آنزیم‌ها توی بدن تغییر می‌کنه.
حالا موضوع اصلی مقاله اینه: وقتی دانشمندا می‌خوان سرطان سینه رو بررسی کنن، معمولاً دو تا روش دارن؛ یا با سلول‌های کشت‌شده توی آزمایشگاه کار میکنن، یا از یه روش باحال‌تر به اسم “مدل تومورگرفت” یا همون tumorgraft استفاده میکنن. این مدل tumorgraft یعنی تیکه‌هایی از تومور واقعی رو می‌گیرن و توی بدن موش‌ها قرار میدن تا رفتار تومور توی یه محیط زنده‌تر بررسی بشه. کلاً می‌خوان بدونن آیا این دو تا آنزیم (CAIX و CAXII) توی مدل تومورگرفت همون رفتاری رو دارن که توی سلول‌های معمولی آزمایشگاه (cell lines) نشون میدن یا نه؟
قضیه از اونجا جالب میشه که بعضی وقتا سلول‌های سرطان توی آزمایشگاه خیلی با خودشون خوبن، ولی وقتی وارد بدن یا مدل‌های واقعی‌تر میشن، رفتاراشون ممکنه فرق کنه! این می‌تونه یجورایی روی نتیجه درمان‌ها و تفسیر نتایج آزمایش‌ها تاثیر بذاره.
حالا چند وقت پیش مجله PLOS ONE اعلام کرده که نسبت به یه مقاله‌ای که دقیقاً روی همین موضوع (مقایسه بیان و عملکرد CAIX و CAXII بین مدل‌های tumorgraft و سلولی توی سرطان سینه) کار کرده بود، الان یه نگرانی یا Expression of Concern دارن. Expression of Concern یعنی وقتی یه نشریه یا سردبیرها فکر میکنن ممکنه یه مشکلی توی یه مقاله باشه (مثلاً اشتباه داده‌ای، اشکال توی فرآیند تحقیق، یا تناقضی توی نتایج)، میان یه مدل هشدار دوستانه می‌زنن تا ملت بدونن باید راجع به اون مقاله بااحتیاط‌تر برخورد کنن و زیاد روش حساب باز نکنن تا خودشون دوباره همه چی رو دقیق بررسی کنن و به نتیجه برسن.
خلاصه داستان: سردبیرای PLOS ONE گفتن که فعلاً دارن یه سری مسئله مربوط به این مقاله رو بررسی میکنن و یه “Expression of Concern” رسمی زدند. مثلاً شاید داده‌هاش کامل نبوده یا توی روش آزمایش‌ها نکته‌ای بوده که نیاز به بررسی دوباره داره. واسه همین هم به همه دانشمند‌ها و آدم‌هایی که تو این حوزه تحقیق میکنن دارن هشدار میدن که فعلاً این نتایج رو قطعی ندونن تا تحقیقات بیشتر انجام بشه و اگه نیاز شد تصحیح کنن یا اطلاعات جدید رو منتشر کنن.
اینم اضافه کنم که اینجور اعلام‌های احتیاطی، تو دنیای علم چیز عجیبی نیست و نشون می‌ده که فرآیند علمی چقدر شفاف و جدیه. یعنی هر وقت شکی باشه سریع اعلام میکنن تا همه تو جریان باشن و کار علمی درست پیش بره.
در نهایت، موضوع اصلی مقاله همون بررسیدن اینه که آیا CAIX و CAXII توی مدل‌های توموری واقعی (تومورگرفت) همونجوری بیان و عملکرد دارن که تو سلول‌های آزمایشگاهی دارن یا نه، چون این مقایسه باعث میشه بهتر بفهمیم چجوری میشه با این آنزیم‌ها سراغ درمان سرطان سینه رفت. اما فعلاً باید صبر کنیم تا نتیجه بررسی‌های PLOS ONE مشخص بشه!
پس فعلاً مقاله رو با یه عالمه نمک و احتیاط بخونین و منتظر اخبار بعدیش باشین! 😉
منبع: +
