شاید خیلی‌ها فکر کنن دود گل یا همون ماریجوانا، نسبت به سیگار خیلی ملایم‌تره و زیاد به بدن آسیب نمی‌زنه. ولی راستش این یه برداشت خیلی خوش‌بینانه‌ست! تحقیقات جدید نشون دادن که داستان توی ریه‌ها خیلی فرق می‌کنه و ترکیبات شیمیاییِ ماریجوانا اصلاً بی‌خطر نیستن.
تو هر پک عمیقی که از ماریجوانا می‌کشی، ترکیبی از THC (همون ماده‌ای که احساس نشئگی میده)، ذرات ریز و کارسینوژن‌ها رو وارد ریه‌هات می‌کنی. (کارسینوژن یعنی مواد سرطان‌زا!) خیلی از این مواد توی سیگار هم پیدا می‌شن. اما فقط اینا نیست! ماده‌های موجود تو ماریجوانا میان با سیستم ایمنی ریه‌ها ور می‌رن و اون رو از حالت طبیعی خارج می‌کنن.
یه دانشمند به اسم رافائل کوئومو، که روی پیشگیری از سرطان و اعتیاد کار می‌کنه، گفته: «لایه محافظ راه‌های هوایی تضعیف میشه، سیگنال‌های ضدویروسی افت می‌کنه و التهاب بیشتر میشه». (التهاب یعنی پاسخ بدن به آسیب یا عفونت که باعث ورم و درد و قرمزی میشه)
مثلاً توی یه آزمایش روی موش‌ها، متوجه شدن دود گل باعث میشه قدرت سیستم ایمنی برای مقابله با تومورها و عفونت‌ها کم بشه. توی آزمایش دیگه، THC باعث شد تأثیر درمان ایمنی (ایمونوتراپی) بر تومور ضعیف‌تر بشه. ایمونوتراپی یعنی درمان‌هایی که به سیستم ایمنی کمک می‌کنن با سرطان بجنگه. خلاصه، سلول‌های مدافع بدن گیج و فلج شدن!
حالا این تغییرات فقط مخصوص موش‌ها نیست. مطالعات روی آدم‌ها و نمونه‌های سلولی هم نشون داده سطح پروتئین‌هایی که با التهاب در ارتباطن، بعد مصرف مرتب ماریجوانا می‌ره بالا. یه پروتئین مهم به نام MUC5AC هم که کارش محافظت از راه‌های هواییه، توی آدم‌هایی که مصرف بالای گل دارن اضافه ساخته میشه. این خودش نشونه تغییرات اولیه بافتیه که شاید بعداً مشکل‌زا بشه.
دود گل حتی می‌تونه آنزیم‌هایی که بافت‌ها رو ترمیم و سالم نگه می‌دارن، به هم بزنه یا ژن‌هایی که وظیفه‌شون مقاومت در برابر سموم‌هاست رو خاموش کنه! اگه اسم اپی‌ژنتیک به گوشت خورده، باید بدونی این یعنی تغییر توی رفتار ژنی بدون این که ساختار خود ژن تغییر کنه. دانشمندا فهمیدن دود ماریجوانا می‌تونه یه جور دفترچه خاطرات مولکولی بسازه که نشون میده بدن چقدر در معرض این ماده بوده!
سلول‌های نگهبان ریه، که بهشون آلوئولار ماکروفاژ میگن (سلول‌هایی که مثل پلیس توی ریه گشت می‌زنن)، پس از مصرف گل دیگه اونطور که باید، با ویروس و سلول سرطانی مقابله نمی‌کنن. حتی پیام‌رسان‌هایی که به سیستم ایمنی علامت میدن (بهشون میگن سایتوکاین) هم توی خون آدم‌هایی که گل می‌کشن تغییر می‌کنه. همه اینا نشون میده بدنت به شکل سطحی و عمیق درگیر داستان میشه.
البته این وسط یه نکته عجیب هم هست: توی سرطان، یکی از مهم‌ترین سوئیچ‌های سرطان‌زا توی سلول، به اسم EGFR، با مصرف گل فعال‌تر میشه! EGFR مثل فرمانده رشد و ترمیم و زنده موندن سلول‌هاست. وقتی زیاد روشن بمونه می‌تونه باعث رشد افسارگسیخته، آسیب ژنتیکی بیشتر و در نتیجه آغاز سریع‌تر و سرایت قوی‌تر سرطان و حتی مقاوم شدنش به درمان بشه!
توی یه تحقیق روی ۸۳ مرد که دچار سرطان حنجره بودن، معلوم شد کسایی که گل مصرف می‌کردن، این سوئیچ EGFR و پروتئین‌های سرطانی مرتبط، توی بدنشون فعال‌تره—even بیشتر از سیگاری‌ها یا اونایی که اصلاً هیچیو نمی‌کشن. البته این تحقیق فقط روی یه نوع سرطان و تعداد کمی انجام شده، پس هنوز زوده بگیم این اتفاق تو همه انواع سرطان هم میفته یا نه.
حالا چرا نتیجه‌ها بعضی وقتا متفاوته؟ چون مطالعات توی دنیای واقعی (نه فقط آزمایشگاه) کمی پیچیده‌تره. بعضی تحقیقات نشون دادن مصرف سنگین ماریجوانا با ریسک بیشتر سرطان ربط داره، ولی بعضیا هم ارتباط واضحی پیدا نکردن. اما اکثر متخصصا مثل کوئومو معتقدن که مصرف درازمدت احتمال بروز سرطان رو بیشتر می‌کنه، با توجه به اون چیزایی که تا الان درباره‌ی بدن و سیستم ایمنی فهمیدیم.
ولی برای آدمایی که الان سرطان گرفتن، ماجرا متفاوت میشه. جالبه بدونی کوئومو نشون داده مصرف ماریجوانا توی این افراد با مرگ زودرس‌تر سرطانی ارتباط نداره! حتی بهش لقب “پارادوکس کوئومو” دادن. تازه، توی همین بیماران، گل می‌تونه اشتها رو بیشتر کنه و حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی رو کاهش بده.
در آخر باید بدونیم که بین فایده‌ها و ضررهای گل باید با دقت مقایسه کنیم و عجولانه قضاوت نکنیم. همونطور که الان هم پزشکی داره تلاش می‌کنه مدل‌های پیشرفته‌تری بسازه تا بفهمه دقیقاً چه اتفاق‌هایی می‌افته و آیا افزودنی‌های خطرناک هم تو محصولات غیرقانونی گل وجود دارن یا نه.
خلاصه، گل فقط یه ماده تفریحی ساده و بی‌دردسر نیست و تحقیقات نشون میدن توی سطح مولکولی حسابی سر و ته بدن رو علم میاره! این مطلب فقط برای آگهی و آموزش بود و هیچ کاربرد پزشکی یا توصیه درمانی نداره—واسه هر تصمیم جدی حتماً با دکتر مشورت کن!
منبع: +
