فرض کن یه کامپیوتر خیلی خیلی بزرگ رو روشن کنی که از چندین شهر مختلف و کلی دیتا سنتر (مرکز داده یعنی جایی که کلی سرور و کامپیوتر قوی جمع شدن) تشکیل شده. چین دقیقاً همچین کاری کرده! به گزارش منابع خبری، بزرگترین شبکه کامپیوتری توزیعشده هوش مصنوعی دنیا تو چین فعال شده و اسمش رو گذاشتن Future Network Test Facility (FNTF) یعنی “تسهیلات تست شبکه آینده”. چیزی که جالبه اینه که این سیستم فاصلهای حدود ۲۰۰۰ کیلومتر (دقیقتر بخوام بگم ۱۲۴۳ مایل) رو پوشش میده، یعنی یه چیزی به اندازه فاصله تهران تا استانبول!
این شبکه تازه از ۳ دسامبر کارش رو شروع کرده و شهرها و دیتا سنترهای مختلفی رو با یه شبکه نوری بسیار سرعتبالا به هم وصل کرده. کارش اینه که مثل یه سوپرکامپیوتر غولآسا عمل کنه اما به صورت پخش و توزیعشده بین شهرها.
حالا چرا اینقدر مهمه؟ آقای لیو یونجیه، یکی از اعضای آکادمی مهندسی چین و مدیر پروژه، گفته که این “بزرگراه داده” حسابی برای کارهایی مثل آموزش مدلهای عظیم هوش مصنوعی (مثلاً همون مدلهایی که کارهای عجیب غریب مثل تولید متن یا تصویر انجام میدن)، پزشکی از راه دور (یعنی دکترها بتونن از کیلومترها دورتر بیمار رو بررسی کنن)، و اینترنت صنعتی کاملاً انقلابی حساب میشه.
مثلا برای آموزش یه مدل بزرگ هوش مصنوعی که میلیاردها پارامتر داره، معمولاً باید بالای ۵۰۰ هزار بار تکرار انجام بدی تا جواب بده. رو این شبکه جدید، هر بار فقط حدود ۱۶ ثانیه طول میکشه، اما بدون این سیستم تکرارها هر کدوم شاید بیش از ۲۰ ثانیه طول بکشه؛ یعنی در نهایت ممکنه این تأخیر باعث بشه آموزش مدلها چند ماه بیشتر طول بکشه!
از نظر قدرت و سرعت هم اصلاً شوخی نداره: مدیرای پروژه میگن این سیستم حدوداً ۹۸٪ بازدهی یه دیتاسنتر یکپارچه رو داره (دیتاسنتر یکپارچه یعنی جایی که همه کامپیوترها کنار همن و هیچ فاصلهای ندارن). عملاً یعنی انگار همه این دیتاسنترهای پخش تو شهرهای مختلف تبدیل به یک کامپیوتر عظیم شدن!
جالب اینه که کل این پروژه، بخشی از برنامه بلندمدت چین برای ساختن یه پلتفرم پایدار قدرت محاسباتی تو سطح کشوره. هدفشون اینه که حتی دیتا سنترها رو تو مناطق پرانرژیتر بسازن که هزینه پایینتر بشه و در کنار اون، روی چیپهای فوتونیک و کوانتومی (چیپ فوتونیک یعنی چیپی که به جای برق، با نور کار میکنه؛ چیپ کوانتومی یعنی چیپی که از قوانین عجیب فیزیک کوانتوم برای پردازش دادهها کمک میگیره) هم سرمایهگذاری کنن.
طبق گزارشها، ویژگیهای فنی سیستم خیلی خفن هست: شبکهشون ۴۰ تا شهر رو به هم وصل کرده و طول فیبر نوری که تو این پروژه استفاده شده کلاً بالای ۵۵ هزار کیلومتره! برای مقایسه، این یعنی یک و نیم بار دور کره زمین! این شبکه عاشق کار شبانهروزیه و همزمان میتونه با ۱۲۸ نوع شبکه مختلف (که بهشون میگن heterogeneous یعنی ناهمگن، یعنی هر کدوم با تکنولوژی و استاندارد خودشون) کار کنه و ۴۰۹۶ پروژه مختلف رو در آن واحد اجرا کنه.
چین با این پروژه میخواد هم کارهای سنگین مثل آموزش مدلهای بزرگ هوش مصنوعی، هم کارهای حساس مثل پزشکی از راه دور و پردازش لحظهای تو صنایع رو سادهتر و سریعتر کنه. نکته جالب اینجاست که این طرح اولین بار سال ۲۰۱۳ تو پلان ملی توسعه علم و فناوری چین مطرح شد و حالا داره به واقعیت میرسه!
همه اینها خیلی هیجانانگیزه، اما مثل هر پروژه عظیم فنی دیگه، چالشهای خودش رو هم داره؛ مثلاً اینکه این شبکه پیچیده چقدر در طولانی مدت پایدار میمونه و چقدر انرژی مصرف خواهد کرد، یا امنیت یا پایداریش تو شرایط مختلف چطور خواهد بود، هنوز معلوم نیست. ولی فعلاً، چین تونسته یکی از قدرتمندترین شبکههای کامپیوتری جهان رو بسازه و یه قدم بزرگ تو رقابت جهانی پردازش داده و عصر هوش مصنوعی برداره.
منبع: +
