خب بچه‌ها بیاین با هم درباره یکی از خفن‌ترین کامپیوترهای دنیا حرف بزنیم؛ یه ابرکامپیوتر توی چین به اسم “میمون داروین” یا همون “ووکونگ” که واقعاً ساختارش مثل مغز یه میمون درست شده! یعنی چیا داره؟ چیزی بیشتر از ۲ میلیارد نورون مصنوعی (همون سلول‌های مغز) و بیشتر از ۱۰۰ میلیارد سیناپس (یعنی اون اتصالات بین نورونا که اطلاعات رو رد و بدل می‌کنن). خلاصه خیلی به مغز ماکاک، یه نوع میمون، شبیهه.
ماجرا اینه که دانشمندا امید دارن با استفاده از این سوپرجنجالی، هم بتونن مغز رو شبیه‌سازی کنن (برای پیشرفت علم عصب‌شناسی)، هم کم‌کم برسن به چیزی به اسم AGI. حالا AGI چیه؟ یعنی هوش مصنوعی عمومی که می‌تونه مثل آدم‌ها فکر کنه و منطق داشته باشه، نه فقط کارای تکراری انجام بده!
معمولاً شبکه‌های عصبی مصنوعی (همون سیستم‌هایی که یادگیری ماشین دارن و مغز انسان رو شبیه‌سازی می‌کنن)، طبق قوانین کلاسیک کامپیوتر کار می‌کنن و داده‌ها رو با صفر و یک و تغییرات پیوسته می‌چرخونن. اما “میمون داروین” یه داستان دیگه‌ست: این کامپیوتر، ساختار نورومورفیک داره. یعنی چی؟ نورومورفیک یعنی طراحی و معماری بر اساس مغز واقعی. اینجا با SNNs کار می‌شه. حالا SNN مخفف Spiking Neural Network یا شبکه عصبیِ برپایه شلیکیه! یعنی نورون‌هاش مثل نورون‌های مغز ما مدت کوتاهی به‌صورت پالس‌های الکتریکی (شلیک) فعال می‌شن. این شلیک یعنی دقیقاً وقتی سیگنال ورودی به یه حد برسه، نورون مذکور یه برق می‌ندازه.
این سیستم خیلی انرژی‌کارآمده، چون نورون مصنوعی بعد هر شلیکش یه مدت کوتاه استراحت می‌ره و نمی‌تونه دوباره شلیک کنه! این باعث می‌شه مصرف برق کلیش بیاد پایین. با این همه عظمت و با وجود ۹۶۰ چیپ داروین III (هرکدومش تا ۲.۳۵ میلیون نورون شلیک‌زن داره!)، کل مصرف برقش فقط ۲۰۰۰ وات ـ یعنی تقریباً اندازه یه کتری برقی یا سشوار خانگی! می‌بینی چقدر خفن طراحی‌شده؟
این رو هم بدونید که قبل از داروین میمون، رکورددار کامپیوترهای نورومورفیک (همینایی که معماری مغز رو شبیه‌سازی می‌کنن) یه سیستمی از اینتل به اسم Hala Point بوده که ۱.۱۵ میلیارد نورون مصنوعی و ۱۲۸ میلیارد سیناپس داشته. ولی واقعاً مقایسه‌شون مستقیم ممکن نیست، چون فناوری‌هاشون با هم فرق می‌کنه؛ یکی مثل ابرکامپیوترهای سنتی دیتا رو با الگوریتم‌های معمولی جا‌به‌جا می‌کنه و دیگری مستقیم مثل مغز، دیتا رو شلیک‌وار پردازش می‌کنه.
خلاصه تیم داروین میمون اعلام کردند که سیستمشون تا الان تونسته تو کارهایی مثل حل مسائل منطقی، تولید محتوا و حتی حل مسائل ریاضی عالی عمل کنه. این کارا با کمک یه مدل هوش مصنوعی ساخت استارتاپ DeepSeek چین انجام شده. DeepSeek هم خودش یه مدل هوش مصنوعی پیشرفته‌ست که خیلی سروصدا کرده! علاوه بر این، داروین میمون دارن مغز حیوانات مختلف مثل ماهی گورخری و موش رو هم شبیه‌سازی می‌کنن تا محققای زیست‌شناسی بتونن بیشتر درباره مغز یاد بگیرن.
طراحی داروین میمون کار دست جمعی پژوهشگرای دانشگاه ژجیانگ و “Zhejiang Lab” (یه مرکز تحقیقاتی که با همکاری دولت استان ژجیانگ و شرکت علی‌بابا ساخته شده) است. این پروژه ادامه یه پروژه قدیمیه: در سال ۲۰۲۰ یه کامپیوتر کوچیک‌تر به اسم “موش داروین” یا همون “میکی” راه‌اندازی شد که مغزش اندازه یه موش واقعی بود (یعنی دارای ۱۲۰ میلیون نورون مصنوعیه).
تو این مسیر، کلی کارهای خفن دیگه هم تو دنیا داره انجام می‌شه؛ مثلاً کامپیوترهایی با سلول‌های انسانی واقعی، یا تراشه‌هایی که با DNA کار می‌کنن. ولی خب فعلاً “میمون داروین” یه جهش بزرگ به سمت کامپیوترهایی با هوش شبیه مغز انسان محسوب می‌شه! خلاصه اینه که اگه فردا دیدی هوش مصنوعیا واقعاً رفتار آدمیزاد داشتن، بدون بخشیش به خاطر اینجور هیولاهای مغزیِ چینیه!
منبع: +
