خب بچهها، قراره امروز با هم یه ماجرای خیلی هیجانانگیز از قطب شمال بشنویم؛ جایی که دانشمندای چینی رکورد زدن و با زیردریایی سرنشیندارشون رفتن زیر یخبندانهای قطب! واقعاً فیلم تخیلی نیست، تو واقعیت این کار رو کردن و کلی نمونه و اطلاعات علمی بهدست آوردن.
این ماموریت عجیب و غریب بزرگترین اکسپدیشن (یعنی ماموریت علمی) قطب شمال چینی همیشه بوده و تازه مهر پارسال تموم شد. یه نکته خیلی باحال اینکه برای اولین بار تو دنیا تو این ماموریت، یه زیردریایی سرنشیندار با یه زیردریایی بدون سرنشین (یعنی ربات کنترل از راه دور؛ به اینا میگن remotely operated vehicle) با هم همکاری کردن و با هم کانکت بودن! این یعنی هم دانشمند آدم تو عمق آب زیر یخ بوده، هم یه ربات بیسرنشین که کمکشون میکرد، هر دو باهم زیر آب بودن و حتی همدیگه رو فیلم میگرفتن، چه باحال!
حالا بریم سر وسایل و کشتیهای قویشون: تیم چینیها با یه ناوگان خیلی قشنگ اومده بودن سراغ قطب شمال. کشتی یخشکن Xue Long 2 و Jidi و یه کشتی تحقیقاتی دیگه به اسم Tansuo 3 و Shenhai 1 که زیردریایی معروف Jiaolong رو حمل میکرد. Jiaolong درواقع همون زیردریایی باحاله که انسان سوارش میشه و میره اعماق دریا. از شهر Qingdao (کینگدائو) تو شرق چین حرکت کردن و تا خط عرضی ۷۷.۵ شمال (یعنی خیلی خیلی نزدیک به قطب شمال) پیش رفتن و کلی آزمایشهای محیط زیست و اعماق دریا انجام دادن.
ماموریتشون ۲ ماه طول کشید و آخرش – یعنی اواخر شهریور – صدتا دانشمند با همین یخشکنها برگشتن چین. تو این مدت زیردریایی Jiaolong برای اولین بار تونست زیر آبهای یخزدهی قطب شمال، با سرنشینهای انسان، شیرجه بره و کلی نمونه و دیتا جمع کنه.
یکی از نکتههای جالب، به گفته آقای Fu Wentao (یکی از خفنترین خلبانهای این زیردریایی)، این بود که تا حالا همیشه عملیات این زیردریایی به صورته تکنقطهای بوده، یعنی فقط خودش میرفته پایین و کارشو میکرد. ولی این بار یه شیرجه همزمان با یدونه ربات کنترل از راه دور داشتن تا بتونن مشکلات ارتباط زیرآبی (که همهجا سیگنال وایفای نیست!)، دقت موقعیتیابی و هماهنگی حرکت زیر یخها رو مدیریت کنن. به گفته آقای فو، این تجربه موفق الان کلی راه رو برای عملیاتهای مشترک پیچیدهتر تو ماموریتهای آینده باز کرده.
اما بریم سر اصل امتحان و کشفیات: تو مرداد امسال بود که زیردریایی Jiaolong به همراه ربات دوستی که با کنترل از راه دور هدایت میشه، رفتن دوازده تا شیرجه زدن و کلی نمونه از کف دریا جمع کردن. اگه دوست داری بدونی چه چیزایی کشیدن بالا؟ ۱۸۳ نمونه زیستی از جمله میگوهای مختلف، عنکبوتهای دریایی (بله، تو دریا هم عنکبوت داریم!)، شقایق دریایی و کلی نمونه سنگ و رسوب و آب هم جمع کردن که بعداً آنالیزشون کنن.
یه چیز باحال دیگه هم این بود که کیفیت این نمونهها خیلی بهتر از روشهای سنتی بود. مثلاً قبلاً با تور یا ابزار ساده از اعماق نمونه میگرفتن و کلی چیز بهم ریخته میومد روشون! ولی این بار مستقیم با دست رباتیک خودشون به دقت برمیداشتن.
حالا برای شناسایی موجودات جدید و آنالیز دقیقتر، دانشمندای چینی از ابزارهای هوش مصنوعی (AI – مثلاً دیگه سیستمهای کامپیوتری هوشمند که خودشون میتونن بدون دخالت انسان تحلیل کنن و نتیجه بگیرن) و تکنیک شناسایی DNA محیطی استفاده کردن. شناسایی DNA محیطی یعنی میتونن از یک قطره آب هم بفهمن چه موجوداتی اون اطراف زندگی میکردن، بدون اینکه لازم باشه مستقیم خود موجود رو ببینن یا بگیرن!
کل این اطلاعات و نمونهها قراره کمک کنه که بفهمیم تو اعماق دریاهای قطب شمال چه خبر بوده، محیط زیست چه جوری عوض شده و حتی تغییرات اقلیمی (Climate Change یعنی همون گرمایش زمین و تاثیرش رو مناطق سرد) رو بهتر درک کنیم. خلاصه اینکه چینیها با این کارشون، هم دریانوردی علمی خودشون رو کلی ارتقا دادن، هم یه عالمه اطلاعات ناب راجع به رازهای زیر یخهای قطبی جمعآوری کردن – اونم به کمک تکنولوژی و رفاقت بین انسان و ربات!
منبع: +