میخوام یه خبر جالب از دنیای ربات‌ها برات تعریف کنم! اخیراً یه شرکت چینی به اسم PND Robotics زده رو دست بقیه و با همکاری دو تا تیم Noitom Robotics و Inspire Robots، یه بسته کامل برای جمع‌آوری داده و آموزش ربات‌ها ارائه داده. اسم این ربات هم هست Adam-U. حالا بذار همه چی رو برات باز کنم که چی به چیه!
اول از همه، این پلتفرم دقیقاً چیه؟ Adam-U در اصل یه ربات انسان‌نما با کلی امکانات و قابلیت جدید و خفن شده! یعنی قراره کمک کنه که محقق‌ها و مهندس‌های رباتیک، خیلی راحت‌تر بتونن حرکت‌ها و رفتارای آدمیزادی رو به سیستم‌های هوش مصنوعی یاد بدن.
آدم-یو بر پایه یه سخت‌افزار پیشرفته ساخته شده و اصل داستانش رو با سوئیت حرکتی تمام‌بدن Noitom که بهش میگن inertial motion capture suit — یعنی یه جور لباس مخصوص که حرکت بدن رو خیلی دقیق ضبط می‌کنه — و همین‌طور یه دست رباتیکی فوق‌العاده ماهر با قابلیت لمس (اونم از شرکت Inspire Robots) به اسم RH56E2 راه انداختن. این دست شش درجه آزادی داره. اگه ندونی درجه آزادی چیه: یعنی مثلاً یه دست انسان می‌تونه جهت‌های مختلف حرکت کنه، این هم برای انگشت‌ها و مچ و… لحاظ شده تا حرکت طبیعی‌تر شه.
تو دل همین پکیج، سخت‌افزار و نرم‌افزار رو چفت‌و‌بست کردن. یعنی یه اکوسیستم جامع ساختن که از مراحل تحقیق و توسعه تا تولید و کاربری نهایی پشتیبانی می‌کنه. همه چی قراره بی‌دردسر باشه! پیش‌فروشش هم شروع شده و قیمت هر ربات ۴۵ هزار دلاره (که توی دنیای رباتیک با این درجه پیچیدگی، خیلی عجیب نیست).
حالا بریم سراغ خود ربات؛ آدم-یو ۳۱ تا مفصل یا همون joint داره (یعنی هرجاش مثل بدن آدم، جداگونه می‌تونه خم و راست شه). سر ربات دو محور حرکت داره (بهش میگن ۲-DOF head)، دستاش مثل دست واقعی، شش محور حرکتی جداجع‌دونه داره، کمرش سه محور حرکتی همراه با ترمز داره (یعنی می‌تونه خم شه و سرجاش وایسه تا نیفته). تازه یه سیستم بینایی دوچشمی هم براش گذاشتن که مثل چشم‌های انسان بتونه محیط رو سه‌بعدی ببینه.
ربات آدم یو با این مفاصل انعطاف‌پذیرش، کارای خفن می‌کنه: مثلاً اشیا رو از یه جا برمی‌داره می‌ذاره یه جای دیگه، لباس آویزون می‌کنه، حتی تو ویدیوها نشون دادن که با آهنگ راه میره و بدنش رو تکون میده، دقیقاً مثه یه آدم.
ابعادش هم جالبه: قد ربات بین ۱.۳۵ تا ۱.۷۷ متر می‌تونه تنظیم شه و وزنش هم ۶۱ کیلوئه. البته برعکس نسخه‌های قبلی ربات مثل Adam Lite و Adam SP، دیگه پاهاش حذف شدن و رو یه پلتفرم ثابت سوار شده، یعنی نمی‌تونه راه بره. این کار به خاطر پایداری و ایمنی بیشتره. اگه بخوام خیلی ساده بگم، طوری طراحی کردن که توی محیط‌های شلوغ یا پیچیده، حرکت‌هاش دقیق و بی‌خطر باشه.
ولی کاربرد اصلی Adam-U اینه که بعنوان یه ابزار آموزشی برای هوش مصنوعی و یادگیری تقویتی و تقلیدی استفاده شه. یادگیری تقویتی یا همون Reinforcement Learning یعنی به ربات یاد میدن با آزمون و خطا بهترین تصمیم رو تو هر موقعیت بگیره. یادگیری تقلیدی هم یعنی حرکت‌ها و رفتارای آدم رو تقلید کنه. خلاصه هرکسی که دنبال آموزش هوش مصنوعی و رباتیکه، مخصوصاً دانشگاه‌ها و تیم‌های تحقیقاتی حسابی می‌تونن از این سیستم بهره ببرن.
راستی یادت باشه این ربات، روی دیتا جمع کردن و قدرت یادگیری ماشینی تمرکز داره، و با قابلیت‌های خفن امنیتی و کاربردی، احتمالاً توسعه رباتیک هوشمند رو خیلی جلو میندازه.
کمی هم از گذشته این پروژه بگم: نسخه قبلی که اسمش Adam Lite بود توی سال ۲۰۲۳ معرفی شد و تقلید راه رفتن انسان رو با الگوریتم‌های یادگیری تقویتی امتحان می‌کرد. یعنی تیم PND Robotics از همون موقع مدام براش نسخه پیشرفته‌تر ساختن و به قابلیت‌هاش اضافه کردن. الان هم به گفته خودشون، دارن از پیشرفته‌ترین الگوریتم‌های Deep Reinforcement Learning یا DRL (همون یادگیری تقویتی عمیق، یعنی ترکیبی از یادگیری تقویتی و شبکه عصبی) و الگوریتم‌های یادگیری تقلیدی استفاده می‌کنن. تازه برای توسعه‌دهنده‌ها یه محیط مخصوص تمرین موازی به اسم NVIDIA Isaac Gym رو هم ساپورت می‌کنه — این، یه شبیه‌ساز آموزش رباتیک با سرعت و انعطاف بالاست.
از ماجراهای جالب دیگه اینکه همین ماه (ژوییه ۲۰۲۵)، آدم یو رو تو فستیوال موسیقی VOYAGEX آورده بودن وسط سن و این ربات ایستاده بود جلو جمعیت و با یه کیتار (گیتار کیبوردی سفید) اجرای موسیقی داشت! یعنی یه جورایی مثل ستاره‌ی موسیقی شده بود.
این رونمایی هم قراره رسماً توی نمایشگاه بزرگ هوش مصنوعی جهان یا WAIC2025 انجام بشه. این نمایشگاه بین ۲۶ تا ۲۹ ژوییه ۲۰۲۵ تو شانگهای برگزار می‌شه و امسال چین بیش از ۱۵۰ تا ربات انسان‌نما آورده نمایشگاه! جالب اینکه از این تعداد، ۶۰ تاشون اولین بار دارن به نمایش در میان.
خلاصه، می‌شه گفت چین با این ربات‌ها داره نشون میده تو هوشمندسازی و رباتیک واقعاً پیشتازه و احتمالش زیاده که این نسل‌های جدید ربات به زودی کارای خیلی مهم و جالب برامون انجام بدن.
منبع: +
