زیرسطحی‌های بدون سرنشین جدید چین؛ غول‌های زیرآب که دور سنار دشمن پیچ می‌زنن!

حتماً این روزها زیاد در مورد جدیدترین تجهیزات نظامی چین خبر شنیدین، مخصوصاً درباره زیردریایی‌های بدون سرنشینش که اخیراً حسابی سر و صدا کردن! این وسیله‌های زیرآبی هوشمند رو چین تو رژه نظامی ۳ سپتامبر تو پکن رونمایی کرد (اون روزی که هشتادمین سال پیروزی بر ژاپن رو جشن گرفتن).

موضوع هیجان‌انگیز اینجاست که این زیرسطحی‌ها یا همون “submersibles” که بهشون میگن، می‌تونن ژانگولر بازی دربیارن و با قابلیت “گردش صفر شعاع” حرکت کنن؛ یعنی دور خودشون عین فرفره بچرخن و تو آب‌های شلوغ و پیچیده اصلاً گیر نمی‌افتن! این باعث میشه فرار از دست سنار دشمن (sonar: سیستمی برای کشف اجسام زیر آب با استفاده از صدا) عین آب خوردن باشه، چون صدای تولیدیشون کمتر از ۹۰ دسی‌بل هست و عملاً پیدا کردنشون با تکنولوژی‌های فعلی خیلی سخته.

چینی‌ها زرنگی کردن و این زیردریایی‌های بدون سرنشین رو با تجهیزات مدرن دیگه مثل موشک‌های شلیک‌شده از زیردریایی، مین‌های هوشمند (smart mines یعنی مین‌هایی که خودشون هدف رو تشخیص میدن و فعال میشن) و حتی مدلی به اسم “mother-daughter” (یه جور سیستم که یه زیرسطحی کوچیک‌تر رو از دل یه زیرسطحی بزرگ‌تر بیرون میاره، دقیقاً مثل مامان و بچه!) ترکیب کردن تا یه شبکه حمله چندلایه و قوی درست کنن.

جالب اینجاست که این نمایش نظامی فقط به این زیرسطحی‌ها ختم نشد؛ چین حسابی از گستره تسلیحاتی‌ش هم رونمایی کرد: از موشک‌های بالستیک قاره‌پیما بگیر تا پهپاد و هواپیماهای نظامی مخصوص ناو هواپیمابر.

حالا بریم سراغ اصل ماجرا: یه مجله تخصصی نظامی به اسم Ordnance Industry Science Technology اومده دقیق توضیح داده که نیرو دریایی چین چه سیستم‌هایی رو داره: زیردریایی‌های بدون سرنشین، شناورهای سطحی بدون سرنشین و حتی سیستم‌های مینگذاری بدون سرنشین! اینا طوری طراحی شدن که بتونن با هم همکاری کنن و عملیات‌های بزرگی مثل محاصره مسیرهای دریایی (blockade) یا حملات اشباعی اجرا کنن.

حالا “حمله اشباعی” یعنی چی؟ یعنی اینقدر وسیله و حمله پشت سر هم بفرستن که سیستم دفاعی دشمن قاطی کنه و منفجر بشه! چینی‌ها می‌گن این زیرسطحی‌ها می‌تونن مخفیانه برن جاهایی که کشتیای دشمن رفت و آمد دارن، به طور مستقل اهداف رو شناسایی کنن و خودشون تصمیم بگیرن کی و کجا حمله کنن. همه چی خودکار و هوشمند با هوش مصنوعی! (Artificial Intelligence همون هوش مصنوعیه که باعث میشه دستگاها بتونن خودشون فکر کنن و تصمیم بگیرن.)

مثلاً بعضی وقتا این شناورهای سطحی بدون سرنشین می‌تونن خودشون هدف رو پیدا کنن، تهدید رو بسنجن و تصمیم بگیرن چه کار کنن؛ این یعنی با هم دیگه (و حتی پهپادها) “سه‌بعدی” هماهنگ میشن و دیگه مدیریت محیط دریایی براشون راحت‌تر میشه.

از یه طرف دیگه، این سیستم‌ها قراره اونقدر باتری قوی و دوام بالا پیدا کنن که مدت زیادی توی ماموریت بمونن؛ تازه دارن روی ایستگاه‌های شارژ زیرآبی هم فکر می‌کنن (یعنی یه جور پمپ بنزین زیر آب برای شارژ این وسایل!). البته فعلاً روسیه همچین ایده‌هایی رو علنی‌تر پیش برده، ولی چین خیلی تو بوق و کرناش نکرده.

یه نکته جالب هم این بود که این زیردریایی‌های خودکار می‌تونن موازنه جنگ دریایی رو کلاً تغییر بدن؛ مثلاً یه مشت از این زیردریایی‌ها می‌تونن همه جا پخش بشن و به رقیب نشون بدن که با کسی طرفه که حسابی براش تله چیده! این نه تنها به چین اجازه میده ادعاهای مرزیش تو دریا رو پیگیری کنه، بلکه نظارت و امنیت جهانی دریایی رو هم پیچیده‌تر می‌کنه.

یکی از شاخص‌ترین مدل‌ها، سیستم مینگذاری AJX002 هست که حتی شبیه نمونه روسیش یعنی اژدر هسته‌ای پوزایدون طراحی شده، ولی هنوز معلوم نیست واقعاً هسته‌ای باشه یا نه! این غول زیرآبی حدود ۱۸ تا ۲۰ متر طول داره و از یه سیستم رانش خاص یعنی pump-jet (یه جور موتور جت که برای زیر آب خیلی به درد می‌خوره) استفاده می‌کنه. کل هدفش اینه که مثلاً راه تدارکات دشمن رو قطع کنه و تو عمق دریا نقش قلعه دفاعی رو بازی کنه؛ یعنی جنگ نامتقارن! (asymmetric tactics یعنی استفاده از روش‌هایی که حریف انتظار نداره و دفاع کردن براش سخته.)

کلاً چین تا سال ۲۰۳۵ می‌خواد یه ناوگان قدرتمند “بلووتر” داشته باشه (Blue-water navy یعنی نیروی دریایی که بتونه تو اقیانوس‌های دورتر و نه فقط نزدیک مرزهای خودش عملیات کنه). پیش‌بینی میشه تا اون موقع تا شش تا ناو هواپیمابر داشته باشه! این قابلیت‌ها واسه هر نوع سناریو و حتی درگیری تو تنگه تایوان مهمه. چون تو چنین شرایطی، ضد حمله به آمریکا یا عملیات آبی-خاکی خیلی می‌تونه تعیین‌کننده باشه.

کارشناس‌ها هم میگن که این نمایش قدرت و تسلیحات فوق پیشرفته نشون میده چین واقعاً رو بحث تایوان حساسه و می‌خواد برای دفاع از ادعاهاش هم تو منطقه فشار روانی بیاره و هم قابلیت‌های ارتشیش رو نشون بده؛ تازه، کل این جریان از یه طرف نشون‌دهنده‌ی روند مدرن‌سازی ناوگان دریاییشه و از طرف دیگه قصدش برای گسترش نفوذ و تاثیرگذاری تو امنیت دریایی منطقه‌ای و حتی جهانی رو عیان می‌کنه.

خلاصه‌ش اینه که چین با این زیرسطحی‌های بدون سرنشین و کلی تجهیزات هوشمند حسابی داره قواعد بازی رو عوض می‌کنه و همه تو دنیا باید حواسشون رو جمع کنن!

منبع: +