احتمالاً خیلیا فکر می‌کنن آمریکا همیشه سلطان فضاس، اما یه گزارش جدید اومده که همه رو شوکه کرده! تو این گزارش اومده که با همین سرعتِ الان، چین می‌تونه فقط تو ۵ تا ۱۰ سال آینده جای آمریکا رو تو رقابت فضایی بگیره و تبدیل بشه به قوی‌ترین کشور فضانورد دنیا! واقعاً؟
خب، دقیقاً همین چند وقت پیش بود که توی سنای آمریکا یه جلسه گذاشتن و کلی بحث راه افتاد که اگه همین جوری پیش بره، چین زودتر از آمریکا دوباره آدم به ماه می‌فرسته. جیم بریدنستاین (رئیس سابق ناسا) خودش به سناتورها گفت که اگه کاهش بودجه ناسا ادامه پیدا کنه، آمریکا شانسی نداره تو رقابت برگشت به ماه از چین جلو بزنه!
حالا این گزارش جدید که اسمش “ردشیفت” هست و توسط یه انجمنِ حمایت از شرکت‌های فضایی تجاری آمریکا تهیه شده، خیلی مفصل توضیح داده که چین چطوری تو ده سال اخیر همه زیربناهای فضایی‌ش رو تقویت کرده و اصلاً هم نمی‌خواد ترمز بزنه. 112 صفحه اطلاعات به‌روز و باحال درباره مأموریت‌های چین از ایستگاه فضایی گرفته تا ماه و کلی چیز دیگه تو این گزارش هست.
بذار یه مثال بزنم، ایستگاه فضایی تیانگونگ (“بهشت” به چینی) که چین سال ۲۰۲۳ کاملش کرد و الان هم فضانوردای چینی اونجان. این یعنی تا چند سال دیگه که ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) بازنشسته شد، فقط چین یه ایستگاه مهم داره که توش میشه کار علمی و مأموریت فرستاد. (ایستگاه بین‌المللی ISS یعنی همون جایی که همیشه کلی فضانورد از کل دنیا باهم زندگی و کار علمی می‌کردن.)
یه نکته دیگه: چین همه چی رو همزمان داره پیش می‌بره! یعنی داره هم مثل زمان آپولو (ماموریت‌های تاریخی ماه)، هم دوره ساخت ایستگاه فضایی، و هم زمان شرکت‌های خصوصی فضایی رو باهم پیش می‌بره. کشورهای دیگه مثل آمریکا همه اینها رو تو چند دهه پشت سر گذاشتن، ولی چین تو این مدت کوتاه شبیه فیلم داره همه رو می‌سازه!
تو بحث ماه هم چین هدف داره تا سال ۲۰۳۰ آدم روی ماه پیاده کنه! تا الان موفق شده سطح ماه رو با جزییات بی‌سابقه نقشه‌برداری کنه، نمونه خاک و سنگ از “پشت ماه” (یعنی همون قسمتی از ماه که از زمین دیده نمیشه، یه جورایی ناشناخته حساب میشه) بیاره زمین، و راکت‌های عظیم بسازه که بتونه آدم و تجهیزات زیاد بفرسته ماه. این کارها واسه رسیدن به پایگاه دائمی ماهه که اگه ساختش رو تموم کنه (که قراره تا ۲۰۳۵ انجام بده)، می‌تونه حتی به معدن‌کاری و بعدش سفر به مریخ هم فکر کنه.
یه نکته خیلی جالب دیگه: چین برنامه داره یه راکتور هسته‌ای خودکار رو ماه نصب کنه! راکتور هسته‌ای خودکار یعنی یه جور نیروگاه کوچیک که بدون نیاز به حضور همیشگی آدم، خودش برق می‌سازه.
ولی خب همه‌چی این نیست! چین تو مدار پایین زمین (Low-Earth Orbit یعنی جایی که بیشتر ماهواره‌ها و ایستگاه فضایی می‌چرخن)، حسابی داره قدرتش رو زیاد می‌کنه. به‌جز همون ایستگاه تیانگونگ، داره یه عالمه ماهواره تو قالب مگاکانستلیشن می‌فرسته هوا (مگاکانستلیشن یعنی خوشه‌های خیلی بزرگ ماهواره‌ها که باهم هماهنگ کار می‌کنن، مثل Starlink اسپیس‌اکس)، یه تلسکوپ فضایی شبیه جیمز وب داره می‌سازه و حتی قرارِ پنل خورشیدی عظیم تو فضا بذاره که برق تولید کنه (یه جورایی نیروگاه انرژی خورشیدی تو مدار زمین).
راستی ظرف چند سال اخیر شمار پایگاه‌های پرتاب چین به شش تا رسیده! این یعنی می‌تونن هر موقع که بخوان، راکت‌های بیشتری رو بفرستن.
حالا شاید بپرسید راز این پیشرفت وحشتناک چیه؟ جلوی چشم همه‌ست: پول! دولت چین تو چند سال اخیر حسابی به شرکت‌های خصوصی فضایی کمک مالی کرده. مثلاً فقط سال قبل ۲.۸۶ میلیارد دلار تو زمینه خصوصی فضا سرمایه‌گذاری کردن! (برای مقایسه، این عدد ۱۷ برابر بیشتر از میزان سرمایه‌گذاری‌شون تو سال ۲۰۱۶ بوده!)
و یه موضوع باحال دیگه اینه که چین فقط خودش حرکت نمی‌کنه؛ دست همکاری رو هم به کشورهای دیگه مثل روسیه، هند و ژاپن داده! به این رویکرد می‌گن “جاده ابریشم فضایی” (Space Silk Road یعنی راه همکاری فنی و علمی با کشورهای دیگه، شبیه همون جاده ابریشم تاریخی). تا حالا تو همین مدل بیش از ۸۰ پروژه بین‌المللی راه انداخته و واسه آمریکا داره دردسر درست می‌کنه چون باعث میشه تاثیر جهانی آمریکا کمتر شه.
یکی از نویسنده‌های گزارش هم گفته حسابی شوکه شده که تو همین سه چهار سال اخیر تقریباً هرچی درباره پیشرفت چین تو ذهنش داشته، عوض شده، و هر بار چین اینقدر سریع پروژه‌ها رو جلو برده که دانشمندها باید هر دفعه اطلاعاتشون رو به روز کنن!
حالا در طرف مقابل، امریکا همین چند سال اخیر مخصوصاً با کاهش بودجه ناسا (ناسا: آژانسی که کل برنامه‌های فضایی آمریکا رو می‌چرخونه)، یه جورایی برای خودش مشکل درست کرده! حتی بزرگترین کاهش تاریخ تو بودجه ناسا رو دولت ترامپ پیشنهاد داده بود که اگه ادامه پیدا کنه، کلی از برنامه‌های بلندمدت علمی آمریکا دیگه امکان انجام نداره.
در نهایت مطلب اینجا خیلی روشن بیان شده: الان هنوز آمریکا تو بعضی بخش‌ها جلوتره، ولی حرکت چین اینقدر سریعه که اگه آمریکا کاری نکنه، به راحتی تا ۵ یا ۱۰ سال آینده چین جلوش رو می‌گیره و میشه قدرت اول فضا!
خلاصه داستان اینه… اگه فضا واست جالبه، بشین و نظاره‌گر یک رقابت خارق‌العاده بین چین و آمریکا باش، چون قراره حسابی داغ بشه!
منبع: +
