تا حالا به این فکر کردی که ته‌مونده قهوه صبحدلت و بطری پلاستیکی آب معدنی که میریزی سطل آشغال، ممکنه یک روز دنیا رو نجات بدن؟ تازه‌ترین اختراع دانشمندای دانشگاه شارجه امارات دقیقاً همین کار رو کرده: گرفتن گازهای خطرناکی مثل دی‌اکسید کربن از دود کارخونه‌ها، اونم با استفاده از پسماند قهوه و پلاستیک‌های دورریختنی!
خب بذار اول یه توضیح بدم: دی‌اکسید کربن (CO₂) همون گازی که از سوزوندن نفت و بنزین درمیاد، اصلی‌ترین دلیل گرمایش زمین و آلودگی هواست. برای همین همه دنیا دنبال یه راه خیلی خفن و ارزون هستن تا این گاز رو جمع کنن، مخصوصاً از کارخونه‌ها.
حالا این تیم شریف عرب، از دو چیز کاملاً بی‌ارزش استفاده کردن: خاک قهوه مصرف‌شده و پلاستیک PET (همون بطری‌های آب، نوشابه یا حتی لباس پلی‌استردار که همه‌جا ریخته). یه نکته جالب: هر سال چیزی حدود ۸۲ میلیون تن پلاستیک PET تو دنیا تولید میشه! تازه دورریز قهوه هم سالانه ۱۰ میلیارد کیلوگرم میشه و اکثرشون میرن توی زباله‌دونی‌ها و گاز گلخانه‌ای آزاد میکنن.
این مخترع‌ها با ترکیب این دو تا زباله با یه ماده شیمیایی به نام پتاسیم هیدروکسید (KOH) – که مثل یک پودر کمکی تو شیمی کارش فعال کردن مواد واسه واکنش بهتره – تونستن یک ماده خیلی خاص درست کنن. اسم این محصول “کربن اکتیو” یا همون کربن فعال هست. یعنی چی؟ یعنی کربنی که سطحش کلی سوراخ داره و به شدت می‌تونه گازهای بد مثل CO₂ رو “جذب” (در واقع میشه گفت می‌چسبونه به خودش) کنه. این فرآیند رو با گرمای کنترل‌شده در ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد انجام میدن؛ به این کار تو علم می‌گن “کو-پیرولیز” – یعنی دو ماده مختلف با هم تو دمای بالا می‌پزن و تبدیل به یه چیز جدید میشن!
دکتر هیف الجومرد – مخترع اصلی – میگه: «اون فنجونقهوه استارباکس و بطری آب معدنی که دور انداختی، می‌تونن یه اسلحه قدرتمند علیه تغییر اقلیم و آلودگی باشن!» کاری که این تیم کرده، در واقع یک تیر و دو نشونه است: هم با بازتولید زباله‌های عظیم پلاستیکی و قهوه، آلودگی زمین رو کم میکنن، هم از همون زباله‌ها یه ماده باحال و مفید برای گرفتن CO₂ می‌سازن.
تازه این روش یه عالمه حسن داره. هزینه تولید خیلی کم میشه چون مواد اولیه ارزون و دم دست همه هست. از نظر محیط‌زیستی، راه خوبی برای کنترل زباله‌ها ارائه میده و دیگه نیازی نیست این همه قهوه و پلاستیک همین‌طوری توی محیط تجزیه بشن و فاجعه درست کنن.
بر اساس چیزی که خودشون توضیح دادن، این کربن اکتیوِ حاصل، نه فقط تو کارخونه‌ها، بلکه برای تصفیه آب، تصفیه هوا، فرایندهای غذایی، شیمیایی و حتی سیستم‌های تولید انرژی هم کاربرد داره. پس این اختراع واقعاً می‌تونه تو صنایع مختلف غوغا کنه.
پروفسور چاوکی گِنای، یکی دیگه از سازنده‌ها میگه: «ما با روش کربونیزاسیون و فعال‌سازی شیمیایی – یعنی تبدیل مواد آلی به کربن فعال توسط مواد شیمیایی – نیاز به دفن این زباله‌ها توی زمین رو از بین بردیم.» اون‌ها امید زیادی دارن که تکنولوژی‌شون وقتی توی صنایع استفاده بشه، خیلی بهتر از رقبای فعلی بتونه آلودگی‌ها رو جمع کنه و محیط‌زیست رو سالم‌تر نگه داره.
خلاصه اگه روزی دیدی یه کارخانه با دستگاهی کار می‌کنه که توش ته‌مونده قهوه و بطری پلاستیکی میریزن، بدون تکنولوژی‌هایی مثل همین تیم امارات، دارن روی آینده زمین سرمایه‌گذاری میکنن تا هوایی سالم‌تر واسه نفس کشیدن همه درست کنن. از این به بعد شاید بد نباشه به باقی‌مونده قهوه و بطری توی دستت یه نگاه امیدوارانه‌تر بندازی! 😉
منبع: +
