اگه تا حالا خواستین از آسمون شب عکس بگیرین، حتماً میدونین که چیز سادهای نیست و بیشتر مواقع عکسها اون چیزی که تو ذهنمونه درنمیاد! میخوام براتون پنج تا از اشتباههایی که خیلیا تو عکاسی نجومی انجام میدن رو بگم، با نکات و ترفندهایی که کمک میکنه خیلی راحتتر عکس خفن از ستارهها بگیرین.
اولش یه توضیح کوچیک: عکاسی نجومی یا Astrophotography یعنی همون عکاسی از آسمون شب، ستارهها، کهکشان راه شیری و این جور چیزا. خب، شروع کنیم!
۱. فوکوس نکردن درست روی ستارهها
واقعاً هیچی مثل این حال آدم رو نمیگیره که بعد کلی ذوق عکس شب، میبینی ستارهها یا محو شدن یا شبیه گردالیهای عجیب غریب افتادن! اشتباه خیلی رایج اینه که فکر میکنیم پیچوندن حلقه فوکوس تا آخرش به سمت علامت “بینهایت” کافیه، در حالی که واقعاً باید دقت کرد و قلقش دستتون بیاد. راهش اینه:
- دوربین رو بذارین رو Live View (نمای زنده)، یکی از پرنورترین ستارهها رو پیدا کنین و تا ته زوم کنین روش.
- بهآرامی حلقه فوکوس لنز رو بچرخونین تا اون ستاره دقیقاً کوچیکترین و تیزترین حالت خودش بشه.
- یه عکس تستی بگیرین، بعد اون رو باز کنین و تا ته زوم کنین که مطمئن بشین همه چی عالیه.
بعضی دوربینهای جدیداً آپشن Starry Sky Autofocus دارن که خودش خیلی کمکتون میکنه (یه قابلیت هوشمند تو بعضی دوربینها که فوکوس اتومات رو مخصوص ستارهها تنظیم میکنه). ولی حتی اگه دوربینتون اینو نداره، با تمرین به راحتی قلقش دستتون میاد.
۲. شاتر رو بیش از حد باز گذاشتن (یا کم باز کردن)
خب حالا فرضی درست فوکوس کردین. اگه سرعت شاتر دوربین رو درست انتخاب نکنین باز عکس خراب میشه! اگه شاتر زیاد باز بمونه، ستارهها تبدیل به اثر خطی میشن (همون Star Trails یعنی وقتی به جای نقطه، ستارهها یه خط صاف یا منحنی میشن تو عکس به خاطر حرکت زمین). اما اگه شاتر رو خیلی سریع ببندین، عکس خیلی تاریک میشه یا باید ISO رو ببرید بالا (که خودش دردسر داره).
یه قانون باحال هست به اسم قانون ۵۰۰ که خیلی سادهاست: اگه دوربینتون فولفریم یا همون سنسور کامل باشه، عدد ۵۰۰ رو تقسیم بر عدد فاصله کانونی لنزتون (همون میلیمتری که روی لنز نوشته) کنین، هرچی شد، بیشترین مقدار ثانیهای هست که میتونین شاتر رو باز بذارین و ستارهها هنوز نقطهای میافتن.
- مثلاً با لنز ۲۰ میلیمتری: ۵۰۰ تقسيم بر ۲۰ = ۲۵ ثانیه
- اگه دوربینتون APS-C باشه (که اندازه سنسورش کوچیکتره)، عدد ۳۰۰ و اگه میکرو چهار سوم (Micro Four Thirds) دارین، از ۲۵۰ استفاده کنین.
۳. بیتوجهی به حرکت آسمون
یکی دیگه از اشتباهها اینه که یادمون میره آسمون فوقالعاده پویاست. یعنی اونکه راه شیری الان بالای کوهیه، ۲۰ دقیقه بعد شاید کامل رفته باشه کنار! حتماً قبل از عکاسی با اپلیکیشنهایی مثل Stellarium (یه اپ رایگان برای نشون دادن موقعیت اجرام آسمونی) جای ستارهها، ماه و راه شیری رو چک کنین که لوکیشن و تایم مناسب رو پیدا کنین و الکی تو لوکیشن بد وقت تلف نکنین.
اپهایی مثل PhotoPills یا SkySafari هم همین کار رو میکنن و ابزارهای مخصوص عکاسی هم دارن. با اینا میتونین دقیق برنامه بریزین، مثلاً راه شیری رو بیارید بالای یه بنای خاص یا طلوع ماه رو دقیقاً پشت یه منظره فوقالعاده زمانبندی کنین.
۴. استفاده از ISO خیلی بالا
توی عکاسی نجومی یه اشتباه وسوسهانگیز اینه که: “بیخیال، ISO رو زیاد کنم که عکس روشنتر بشه!” ولی حقیقت اینه ISO بالا باعث نویز میشه (یعنی همون دونهدونههای بدجنس که تو روشنایی تصویر ظاهر میشن و تار جزئیات رو پایین میارن). پس باید دنبال “نقطه طلایی” دوربین خودتون باشین که هم عکس روشن باشه، هم نویز نگیره. معمولاً برای دوربینهای فولفریم بین ISO 1600 تا 3200 خوب درمیاد، ولی حتماً یکیدوبار با دوربین خودتون تست کنین تا بفهمین بهترین بازه کدومه.
وقتی پیشرفتهتر شدین، میتونین از فریمهای کالیبراسیون هم استفاده کنین (مثلاً Flat Frame، Dark Frame و غیره که تو ویرایش نهایی کمک میکنن نویز رو حذف کنین و جزئیات بیشتری رو نشون بدین).
۵. عکسگرفتن با فرمت JPEG (و نه RAW)
حتماً شنیدین که RAW یعنی عکس خام؛ یعنی دوربین خامترین و کاملترین اطلاعات رو ثبت میکنه و بعد میتونین هرجور دوست دارین ویرایشش کنین. ولی اگه با فرمت JPEG عکس بگیرین، دوربین خودش یه بخشی از اطلاعات و رنگها رو میندازه دور تا حجم عکس کم بشه! این توی عکاسی نجومی خیلی بده، چون ریزترین جزئیات و رنگها رو از دست میدین. RAW فایلها حجمشون بیشتره و باید ویرایش بشن تا بتونین شیر کنین، ولی دقیقاً واسه همینه که عکاسان آسمون شب به RAW قسم میخورن!
خلاصه اینکه:
- فوکوس عالی، تنظیم شاتر مناسب، توجه به حرکت آسمون، انتخاب درست ISO و ذخیره عکس با فایل RAW، پنج راز اصلی گرفتن عکس نجومی خفن هستن!
- با اپلیکیشن و تمرین، روزبهروز کارتون راحتتر میشه و عکسهای شگفتانگیزتری میگیرین. پس دوربین رو بردارین و یه سر به آسمون شب بزنین!
پایان؛ اگه سوالی داری، همینجا بپرس تا با هم بررسیش کنیم!
منبع: +