خب بیا با یه موضوع خیلی مهم و البته جالب شروع کنیم: کلی غذا تو خونههای مردم کشورهای صنعتی مثل آلمان هر روز هدر میره! خیلی وقتها فقط بهخاطر اینکه تاریخ مصرف گذشته، حتی وقتی هنوز کاملاً سالم و خوردنیه. این یعنی کلی هدر دادن غذا و آسیب زدن به محیط زیست.
حالا توی یه مطالعهی جدید، اومدن یه کار خیلی ساده ولی هوشمندانه انجام دادن. هدفشون این بوده که بفهمن آیا با دادن یه سری اطلاعات درست و کاربردی (که بهش میگن informational intervention یعنی دادن اطلاعات مفید به مردم برای تغییر رفتار)، میشه مردم رو راضی کرد که غذای تاریخگذشته ولی هنوز سالم رو بخورن یا حتی به بقیه بدن یا نه.
چی کار کردن؟ اومدن ۵۵۸ نفر از مردم آلمان رو انتخاب کردن و بهصورت تصادفی، اونها رو تو دو گروه گذاشتن. یه گروه آزمایشی که بهشون اطلاعات مفید درباره هدررفت غذا، مشکلات محیط زیستی مربوط بهش، و راههای جلوگیری از این مشکل دادن. گروه دوم هم مثل گروه کنترل بودن و فقط یه اطلاعات معمولی بیربط گرفتن.
نتایج خیلی جالب بود! اونایی که اطلاعات درست رو گرفته بودن (گروه اول)، نهتنها خودشون بیشتر حاضر بودن غذای تاریخگذشتهای که هنوز خوردنیه رو بخورن، بلکه راحتتر حاضر بودن این غذا رو به دیگران هم بدن. حتی دیدن احساس خطرشون نسبت به سلامتی بدن این غذاها کمتر شده بود. یعنی فکر میکردن ریسک سلامتی کمتری داره. هرچی این افراد احساس وظیفه شخصی (Personal norm یعنی همون حس مسئولیتی که باعث میشه یه کار درست رو انجام بدی) بیشتری داشتن و کمتر فکر میکردن این غذاها براشون ضرر داره، بیشتر حاضر بودن که این نوع خوردنیها رو مصرف کنن یا تعارف کنن!
حالا این قسمت مهمشه: همه این اثرها، یعنی افزایش تمایل مردم به خوردن یا دادن غذای تاریخگذشته، فقط بهخاطر تغییر توی حس مسئولیتشون و کم شدن ترس از ریسک سلامتی بود.
پس چی یاد گرفتیم؟ اگه بخوایم مردم رو تشویق کنیم که هدررفت غذایی کمتر بشه، کافیه بهشون اطلاعات درست و کاربردی بدیم و باورشون رو نسبت به این خوراکیها تغییر بدیم. اینجوری هم خود فرد سود میکنه، هم محیط زیست…
راستی ببین، هرجا میبینی میگن “مداخله اطلاعاتی” یا “informational intervention”، یعنی همون ایجاد تغییر رفتار مردم با دادن اطلاعات مفید و علمی. “هNorm شخصی” یا Personal norm هم شد همون وظیفهشناسی شخصی که بالا توضیح دادم. یه نکتهی باحال دیگه هم اینکه اصطلاح “ریسک سلامتی” تو این مطالعه یعنی اینکه مردم چقدر فکر میکردن ممکنه غذای تاریخگذشته براشون ضرر داشته باشه.
آخرش؟ این تحقیق نشون داد کارهایی مثل همین مداخله اطلاعاتی میتونن واقعاً باعث بشن مردم سراغ غذای سالم تاریخگذشته برن و کلی غذا نجات پیدا کنه!
منبع: +