بقیشو ول کن، بیا راجع به یه موضوع داغ و جالب حرف بزنیم: وابستگی جوونای چینی به هوش مصنوعی گفتگو‌محور! هوش مصنوعی گفتگو‌محور یا همون CAI (Conversational Artificial Intelligence)، یعنی اون چت‌بات‌ها و دستیارهای هوشمندی که می‌تونی باهاشون گپ بزنی و مثل آدم جواب میدن—مثلاً همین ChatGPT یا دستیار گوگل. خب، با زیاد شدن استفاده ازشون، بعضیا واسه خودشون شدیداً بهشون گیر می‌کنن و این موضوع می‌تونه رو زندگی و حال روحیشون تاثیر بزاره.
یه تیم تحقیقاتی زرنگ تو چین دیدن هنوز مقیاسی درست حسابی واسه سنجش این وابستگی وجود نداره. گفتن خب پس خودمون دست به کار میشیم و یه ابزار روان‌سنجی جدید به اسم مقیاس وابستگی به CAI طراحی می‌کنیم؛ اسمش شده CAIDS! (یه جور آزمون که باهاش میشه فهمید کی چقدر به هوش مصنوعی گفتگو‌محور وابسته‌ست.)
کل داستان تو سه مرحله انجام شد:
۱. اول اومدن یه عالمه مصاحبه و گفتگوی عمیق انجام دادن و از تئوری‌های استفاده افراطی اینترنت یا همون PIU (Problematic Internet Use یعنی استفاده مشکل‌ساز یا ناسالم از اینترنت) هم کمک گرفتن تا بفهمن دقیقاً وابستگی به CAI چه جور حال و هوایی داره. بعد با بررسی آیتم‌ها و تحلیل‌های آماری، رسیدن به یه تست ۲۰ سوالی که چهار بخش داره:
- ناتوانی در کنترل (Uncontrollability): یعنی دیگه نمی‌تونی جلو خودتو بگیری و هی سراغ CAI میری!
- علائم دوری یا ترک (Withdrawal Symptoms): همون حس خماری که وقتی نتونی ازش استفاده کنی، بهت دست میده!
- تغییر حال و هوا (Mood Modification): آدم حالشو با CAI بهتر میکنه یا کلاً باهاش حال‌وهوایی میشه!
- تأثیرات منفی (Negative Impacts): یعنی استفاده زیاد باعث مشکلات دیگه تو زندگیت میشه.
۲. بخش دوم تحقیق رفتن سراغ یه گروه جدید و با تحلیل آماری پیشرفته‌تر (یه چیزهایی مثل confirmatory factor analysis که یعنی بررسی دقیق‌تر ساختار تست با آمار) نشون دادن که واقعاً همین چهار بخش رو داریم و اون تستشون هم کاملاً معتبر و قابل اعتماده. یعنی نمره‌هاش واقعا معنی‌دار و درست هستن!
۳. تو قدم سوم، یه نظرسنجی مفصل گرفتن بین کلی دانشجوی چینی. جالب اینجاست که سطح وابستگی کلی به CAI تو دانشجوها نسبتاً بالا درومده! تازه یه نکته باحال: میزان وابستگی به جنسیت، سن، مقطع تحصیلی، درآمد و منطقه جغرافیایی آدم‌ها هم ربط داشته! مثلاً بعضیا با درآمدهای مختلف و تو جاهای مختلف چین، میزان وابستگیشون فرق داشته.
عجیب‌تر اینکه اونایی که وابستگیشون به CAI زیاد بوده، بیشتر مشکل روانی تجربه کردن و حس خوشبختی‌شون کمتر بوده! یعنی این قضیه هم رو روحیه و هم رضایت کلی‌شون از زندگی تاثیر داشته. مخصوصاً اون دوتا بخش “علائم دوری” و “تاثیرات منفی”، خیلی شدیدتر از بقیه به این مشکلات ربط داشتن.
در کل، تیم تحقیق گفته این تست CAIDS حسابی کارش درسته و میشه باهاش راحت وابستگی به این ابزارهای هوش مصنوعی گفتگو‌محور رو سنجید. البته برای اینکه بشه تو کشورای دیگه هم راحت ازش استفاده کرد، باید تو فرهنگ‌ها و جوامع مختلف دوباره چک و تایید بشه.
خلاصه داستان اینه که: اگر حس می‌کنی دیگه بدون چت‌بات‌ها نمی‌تونی زندگی کنی، تو تنها نیستی! دانشجوهای چینی هم همین درد رو دارن و حالا همین که یک ابزار درست حسابی واسه بررسی این موضوع ساختن، کلی می‌تونه به شناسایی و حل این مشکل کمک کنه. راستی، همیشه یادت باشه که فناوری قراره زندگی رو آسون‌تر کنه، نه اینکه بهش وابسته شیم و حال‌مون بد شه!
منبع: +
