خب بذار یه داستان فضایی برات تعریف کنم که شاید نظرت رو نسبت به زندگی توی فضا کلاً عوض کنه! تا الان هر وقت صحبت از جست‌وجوی موجودات فضایی می‌شد، دانشمندا همیشه دنبال سیاره‌هایی بودن که توی چیزی به اسم “منطقه گلدی‌لاکس” قرار دارن. منطقه گلدی‌لاکس یعنی اون کمربندی دور هر ستاره که نه خیلی گرمه، نه خیلی سرد، و احتمالاً آب مایع می‌تونه روش باشه. چون آب مایع همیشه جزء اصلی قصه‌ی زندگی بوده!
اما حالا دانشمندها دارن یه دید جدید بازی می‌کنن! اومدن و گفتن: “آهای مردم! بیاید فقط دنبال سیاره‌های آفتابی نگردیم! شاید موجودات فضایی یه جاهای سرد و تاریک قایم شدن!”
یه تیم پژوهشی به رهبری خانوم دیمیترا آتری (که اخترفیزیکدانه و توی نیویورک دانشگاه ابوظبی کار می‌کنه) یه مطالعه‌ای انجام داده و پیشنهاد داده به محیط‌هایی به نام “منطقه قابل‌زیست رادیولیتیک” هم توجه کنیم. منطقه قابل‌زیست رادیولیتیک، یعنی جایی که پرتوهای کیهانی – همون Cosmic Rays منظورمه – می‌تونن زیر آب یا یخ، انرژی تولید کنن و شاید حتی به نوعی باعث راه افتادن زندگی بشن!
حالا پرتوهای کیهانی چیه؟ بذار ساده کنم: اینا ذرات فوق‌العاده پرانرژی‌ان که از ستاره‌های بزرگ، انفجار ابرنواخترها یا حتی سیاه‌چاله‌ها میان و تقریباً با سرعت نور توی فضا حرکت می‌کنن. این پرتوها توی زمین معمولاً نمی‌تونن نفوذ کنن، چون جو زمین ضخیمه. اما مثلاً مریخ یا قمرهایی مثل اروپا (قمر مشتری) و انسلادوس (قمر زحل)، جوشون خیلی نازکه، پس پرتوها راحت‌تر تا سطح و حتی زیر سطح میرن.
دانشمندا با شبیه‌سازی کامپیوتری بررسی کردن که این پرتوها چقدر می‌تونن به لایه‌های یخ و آبِ زیرزمینی تو مریخ، اروپا و انسلادوس انرژی بدن. نتیجه جالب بود! معلوم شد بعضی از این ذرات واقعاً تا زیر یخ و آب نفوذ می‌کنن و می‌تونن آب رو تجزیه (Electrolysis یعنی فرایند جدا کردن مولکول آب به اکسیژن و هیدروژن با استفاده از انرژی) کنن و کلی الکترون آزاد بشه. این انرژی شاید بتونه فعلاً موجودات خیلی ساده زیر سطحی رو زنده نگه داره یا حتی اساساً زندگی رو شروع کنه!
به این فکر کردی که زیر سطح این دنیاهای یخی کلی آب (مایع یا یخ‌زده) وجود داره؟ مثلاً زیر سطح اروپا و انسلادوس تقریباً دریا داریم، اما سطحشون حسابی خشن و سرده. الان دیگه معلوم شده که به شرط وجود آب زیرزمینی و پرتو کیهانی، شاید لازم نباشه سیاره گرم و آفتابی باشه تا بشه زندگی کرد!
راستی از بین این مکان‌ها، به‌نظر میاد قمر انسلادوس بیشترین پتانسیل واسه داشتن زندگی رو داره، بعدش مریخ و بعدش اروپا. البته دانشمندا هنوز دارن بررسی می‌کنن و تو سال‌های آینده قراره با تلسکوپ‌هایی مثل ALMA و فضاپیماهایی مثل “اروپا کلیپر” (ماموریتی از ناسا واسه بررسی قمر اروپا) اطلاعات بیشتری جمع کنن.
در نهایت این کشف باعث میشه دیگه فقط دنبال نشونه‌های زندگی تو سیاره‌های آفتابی نباشیم! حالا باید دنیای بزرگ، سرد و تاریک رو هم تو لیست جست‌وجو بذاریم. شاید دنیا خیلی از اون چیزی که فکرش رو می‌کردیم، برای زندگی آماده‌تر باشه!
منبع: +
