روانشناسی ورزشی، همون بخشی از علم روانشناسیه که میاد میگه ذهن ورزشکارا چقدر میتونه رو عملکردشون تاثیر بذاره. یعنی فقط تمرین جسمی نیست که مهمه؛ ذهن هم خیلی تو موفقیت، انگیزه و حتی حالِ خوب ورزشکارها نقش داره. جالبه بدونین این حوزه تو سالای اخیر تو کل دنیا حسابی پیشرفت کرده، اما بیشتر تحقیقاتش تو فرهنگهای انگلیسیزبان مثل آمریکا و انگلیسه و خیلی کم پیش اومده کسی بررسی کنه تو فرهنگهای دیگه (مثلاً اروپا یا حتی ایتالیا) مردم اصلاً چی در موردش فکر میکنن.
حالا یه تحقیق جدید اومده دقیقاً روی همین موضوع تو ایتالیا دست گذاشته. تو این تحقیق، دو گروه مهم یعنی ورزشکارها و مربیها رو بررسی کردن. خلاصهاش اینکه، ۲۹۸ نفر ورزشکار و ۲۹۶ نفر مربی شرکت کردن که تقریباً نصف به نصف بودن. جالبتر اینکه ترکیب دختر و پسرها هم تقریباً برابر بوده: ۳۲۴ مرد (۵۴٪) و ۲۷۰ زن (۴۶٪). این آدمها از ورزشهای مختلف بودن؛ هم تیمی، هم انفرادی و تو سطوح متفاوت، بعضیها حرفهای، بعضیها معمولی.
برای اینکه بدونن این آدمها چه حسی به روانشناسی ورزشی دارن، ازشون یه نظرسنجی آنلاین گرفتن. برای اینکه پرسشها درست و حسابی ترجمه بشه و معنیش از انگلیسی به ایتالیایی گم نشه، از روشی به اسم Brislin’s back-translation استفاده کردن. یعنی اول ترجمهاش میکنن بعد یکی دیگه دوباره به انگلیسی برش میگردونه تا مطمئن شن معنی تغییر نکرده! ابزارای پرسشنامهشون هم بر اساس مدلهای SPA-R و SPARC-2 بودن – اینا همون ابزارهایی هستن که استاندارد گرفتن دیدگاه آدمها نسبت به روانشناسی ورزشی هستن.
نتیجهها چی شد؟ خلاصهش اینه: چه ورزشکارها، چه مربیها، هر دو گروه خیلی با دید مثبت و اعتماد بالا با روانشناسی ورزشی برخورد کردن و برعکس، کمترین میزان انگ و دیدگاه منفی رو نسبت بهش داشتن. “انگ یا Stigma” همون حس بد یا قضاوتیست که بعضیها دارن که اگر کسی به روانشناس مراجعه کنه یعنی مشکلی داره. اما خوشبختانه تو این جامعه ایتالیایی، این نگاه منفی خیلی کم بوده.
البته این وسط تفاوتهایی هم بین جنسیت، سن، نقش افراد (ورزشکار یا مربی) و حتی سطح حرفهایشون در برخورد با روانشناسی ورزشی دیده شده. یعنی بعضیا اعتماد بیشتری داشتن و بعضیا کمی متفاوت فکر میکردن، اما در کل دیدگاه مثبتی وجود داشته.
این مطالعه نشون داد که نگاه ایتالیاییها به روانشناسی ورزشی واقعاً جالبه و میتونه کمک کنه سرویسهای روانشناسی ورزشی تو ایتالیا بهتر و مرتبطتر با فرهنگ اجرا شن. خلاصه اینکه، اگه فکر میکنین فقط بدن مهمه، لازم شد تجدید نظر کنین! ذهن قوی هم تو ورزش خیلی مهمه و خوشبختانه ایتالیاییها هم خوب فهمیدن این موضوع رو.
ضمناً این تحقیق یه قدم بزرگ بود که نشون بده باید روانشناسی ورزشی تو فرهنگهای مختلف به شکل خاص خودش بررسی بشه و نسخه کلی براش نپیچیم. اینجوری میشه بهترین سرویسها و نتیجهها رو گرفت، چون فرهنگ و ارزشهای هر جامعه با بقیه فرق داره.
منبع: +