تا حالا شده اسم «مزاحمت اینترنتی» یا همون cyberbullying رو بشنوید؟ منظور همون اذیت و آزارهایی هست که تو فضای مجازی مثل شبکه‌های اجتماعی، گروه‌های چت یا حتی پیام‌های خصوصی به بقیه وارد میشه. تازگیا این موضوع حسابی داره دغدغه میشه، مخصوصاً واسه دانش‌آموزا که بیشترشون زمان زیادی رو آنلاین می‌گذرونن. حالا میخوام خلاصه و رُک براتون توضیح بدم چی داستانه!
یه گروه از محقق‌ها اومدن دو تا کار باحال انجام دادن: اولش رفتن تو دیتابیس Scopus (یعنی یه بانک اطلاعاتی بزرگ برای مقالات علمی) دنبال مقاله‌هایی گشتن که درباره cyberbullying و نظر دانش‌آموزا باشه. با جستجو کلمه‌هایی مثل «مزاحمت اینترنتی»، «دانش‌آموزا» و «برداشت‌ها»، اول با 6271 تا مقاله روبرو شدن! ولی خب، با حساب و کتاب‌هاشون، فقط 14 تا مقاله به دردشون خورد که دقیقاً اون چیزی بود که دنبالش بودن.
حالا کار دوم‌شون چیه؟ خودشون یه پرسشنامه گذاشتن و به 193 تا دانش‌آموز پرتغالی که سن‌شون بین 10 تا 19 سال بود دادن تا خودشون ببینن بچه‌ها چی فکر می‌کنن. یکجورایی می‌خواستن بین نتایج تحقیقات قبلی و این نظرسنجی خودشون مقایسه کنن ببینن چی تو میاد.
در نهایت، نتیجه چی شد؟ فهمیدن که مزاحمت اینترنتی هر روز داره جدی‌تر میشه و تاثیرات خیلی منفی روی روح و روان بچه‌ها میزاره. خیلی از دانش‌آموزا گفتن تجربه‌آزار تو اینترنت داشتن یا دست‌کم دوست‌هاشون با این داستان درگیر بودن.
اتفاق جالب این بود که نتایج نظرسنجی خیلی با چیزی که از مقاله‌ها جمع کرده بودن همخوانی داشت. یعنی واقعاً داستان نگرانی داره و باید جدی بهش نگاه کنیم.
خب حالا باید چیکار کرد؟ بر اساس تحقیق‌ها، جلوگیری از مزاحمت اینترنتی فقط با گفتن “این کار بده” انجام نمیشه. نیاز به یه نگاه چندجانبه داریم.
مثلاً :
- باید دانش‌آموزا رو آموزش بدیم هم تو زمینه مهارت‌های اجتماعی و عاطفی (یعنی بلد باشن چطوری احساسات خودشون یا بقیه رو مدیریت کنن و درست رفتار کنن).
- استفاده درست از تکنولوژی رو فقط محدود به کار بلد بودن با موبایل و کامپیوتر نکنیم، بلکه رفتارهای مناسب تو فضای مجازی رو هم یاد بدیم.
- معلم‌ها لازمه یه دوره‌های آموزشی هدفمند ببینن تا بلد باشن چطور با این مشکل کنار بیان.
- تو مدرسه‌ها باید روش‌های واضح و مشخص برای برخورد و رسیدگی به شکایت‌ها وجود داشته باشه. شفافیت مهمه!
- بچه‌هایی که فقط شاهد مزاحمت‌ها (که بهشون cyber-observers میگن، یعنی کسایی که خودشون فحش و اذیت نکردن، فقط ماجرا رو دیدن) میشن، آموزش ببینن برن جلو و به عنوان یه نیروی کمک‌کننده دخالت کنن.
یه نکته جالب دیگه هم بود: خیلی وقتا مزاحمت اینترنتی فقط یک حمله ناشناس نیست، بلکه ادامه همون دعواها و اختلاف‌های توی دنیای واقعی هست که میاد تو دنیای مجازی! یعنی طرف تنفرش رو از همکلاسیش نه فقط تو مدرسه، که تو اینترنت هم خالی می‌کنه.
این تحقیق حسابی تاکید می‌کنه که مدارس و معلم‌ها نقش مهم دارن. باید اون چیزی رو که بهش میگن «شهروندی دیجیتال» (Digital Citizenship یعنی اینکه بلد باشیم چطور تو فضای مجازی مسئول و مودب باشیم) رو بین بچه‌ها تقویت کنیم. هرچی مدارس و مسئولین جدی‌تر بگیرن و برنامه‌های آموزشی درست بچینن، همگاری بچه‌ها بیشتر میشه، مزاحمت‌ها زودتر گزارش میشه و کلاً حال و هوای فضای مجازی واسه دانش‌آموزا بهتر و امن‌تر میشه.
کل داستان اینه: اگه بشه آموزش و پیشگیری رو درست و با برنامه پیش برد، هم حال دانش‌آموزا تو دنیای مجازی بهتر میشه، هم خبر مزاحمت اینترنتی کمتر به گوش‌مون می‌خوره! پس بیاید همه با هم کمک کنیم فضای آنلاین رو امن‌تر کنیم.
منبع: +
