همیشه وقتی حرف از مرکز داده‌ها یا همون دیتا سنترها میشه، همه فکر می‌کنن اینا دارن کلی آب هدر میدن و به محیط زیست خیلی فشار میارن. مخصوصاً الآن که تقریباً همه‌چیز به اینترنت و فضای ابری و هوش مصنوعی (همون AI که خودش تصمیم می‌گیره و اجرا می‌کنه) وصله. کلی خدمات ابری، آموزش هوش مصنوعی و ابزارهای جدید همه تکیه‌شون به همین مرکز داده‌هاس.
اما یه گزارش جدید که techUK با همکاری آژانس محیط‌زیست انگلیس داده، نشون میده مرکز داده‌ها اون‌قدری که فکر می‌کنیم پرمصرف نیستن! تو این تحقیق حدوداً دو سوم (یعنی ۶۴٪) از مراکز داده تجاری تو انگلیس سالانه کمتر از ۱۰,۰۰۰ مترمکعب آب مصرف می‌کنن. جالبه بدونین این مقدار حتی کمتر از آبیه که یه باشگاه ورزشی معمولی لازم داره و تقریباً هم‌اندازه مصرف آبیه که یه تیم لیگ برتر فوتبال انگلیس می‌خواد. به نظرتون جالب نیست؟
تنها ۴٪ از این مراکز گزارش دادن که بالای ۱۰۰,۰۰۰ مترمکعب آب در سال مصرف می‌کنن، که این معمولاً بیشتر شبیه مصرف صنایع سنگین و کارخونه‌های بزرگه. یعنی تقریباً بیشتر دیتا سنترها آب‌خور نیستن!
دلیل اصلی مصرف آب تو این مراکز تا الآن «خنک‌سازی» بوده؛ می‌دونین که این کامپیوترهای عظیم حسابی داغ می‌کنن و باید براشون یه فکر اساسی کرد. ولی جدیداً بیشترشون به جای روش‌های قدیمی، سراغ سیستم‌های خنک‌کننده بسته و آب بی‌نیاز رفتن. مثلاً “closed-loop cooling systems” یعنی سیستم‌هایی که آب رو تو یه مسیر بسته دور خودشون می‌چرخونن و مصرف جدیدی ندارن، یا اصلاً از آب بی‌نیاز هستن. بیش از نصف دیتا سنترهایی که درباره‌شون تحقیق شده، همین الانم فقط از روش‌های بدون آب یا بازیافت داخلی آب استفاده می‌کنن. تازه ۸۹٪ اوپراتورها گفتن دیگه اصلاً لازم نمی‌بینن مصرف آب رو رصد کنن، چون فقط به اندازه یه ساختمان معمولی مصرف دارن!
البته این گزارش تأکید کرده که خیلی از مراکز دارن نوآوری می‌کنن تا مصرفشون رو کمتر هم بکنن. ولی یه سری از کارشناسا هنوز شک دارن که آمار دقیق باشه؛ مثلاً می‌گن شاید اثرات غیرمستقیم مصرف آب، مثل اون آبی که برای تولید برق این مراکز صرف میشه، تو این آمار نیومده باشه. خلاصه یه گوشه چشمی باید به این موارد هم داشت.
TechUK (که یه سازمان صنفیه واسه فعالای تکنولوژی انگلیس) میگه این مرکز داده‌ها برای اقتصاد انگلستان کلی ارزش دارن، میلیاردها پوند سود مستقیم و غیرمستقیم دارن و باعث پیشرفت تو دنیای دیجیتال و هوش مصنوعی میشن. اون‌ها پیشنهاد دادن یه شاخص جدید به اسم “شاخص بهره‌برداری آب” تعریف بشه (یعنی ابزاری برای سنجش فشار مصرف آب روی مناطق محلی)، تا راحت‌تر بشه مدیریت کرد که جایی از نظر منابع آب دچار مشکل نشه.
در نهایت آقای ریچارد تامپسون، معاون آژانس منابع آب، از این تحقیق‌ها استقبال کرده و گفته خیلی خوبی که مراکز داده دارن مسیر مصرف آب رو جدی پیگیری می‌کنن و تکنولوژی‌های خنک‌کننده متنوعی انتخاب کردن. تاکید هم کرده که باید بخش دیتا سنتر پایداری یعنی همون «سازگاری با محیط زیست» رو اصل کارش بذاره و روز به روز مصرف آب رو کمتر بکنه.
پس دفعه بعد اگه کسی گفت مراکز داده دشمن محیط زیستن و آب هدر میدن، می‌تونین با خیال راحت بگین، «نه بابا، اوضاع اونقدرا هم که فکر می‌کردیم خراب نیست!»
منبع: +
