بذار یه چیزی برات توضیح بدم که احتمالاً تو دنیای سلامتی خیلی مهمه، مخصوصاً این روزا که دائم بحث کرونا و بیماریای بحرانی داغه. ببین، سیستم‌های فعلی درمانی که برا مراقبت و نظارت از راه دور رو بیماران استفاده میشن، بیشترشون مرکزی هستن—یعنی همه اطلاعات مریضا مستقیم میرن یه سرور مرکزی. حالا این کار چه مشکلاتی داره؟ خب، اطلاعات شخصی مریضای بدبخت همش یه جا جمع میشه و همین باعث میشه حریم خصوصی به خطر بیفته، امنیت داده پایین بیاد و بدتر از همه، کلی تاخیر و کندی داریم! مخصوصاً توی بحران‌ها مثل پاندمی یا تو مراقبت‌های خیلی حساس که ثانیه‌ها هم ارزش دارن.
حالا چی کار باید کرد؟ ایده‌ش اینه که بریم سراغ معماری غیرمتمرکز! یعنی چی؟ یعنی اطلاعات و پردازش دیگه فقط «یه جا» انجام نمیشه، بلکه پخش میشه بین چندتا نقطه مختلف و اینجوری همه چی سریع‌تر و امن‌تر میشه.
این تحقیق یه معماری جدید رو معرفی می‌کنه که با هوش مصنوعی و اینترنت اشیا (IoT) ترکیب شده. اینترنت اشیا یا همون IoT یعنی کلی دستگاه کوچیک مثل سنسورها و گجت‌ها که همشون به اینترنت وصلن و اطلاعات می‌فرستن/می‌گیرن. هوش مصنوعی هم که دیگه خودت می‌دونی: یعنی سیستم‌هایی که می‌تونن مثل مغز آدمی فکر کنن و تصمیم بگیرن.
اونا اومدن از چند تا ترفند جذاب کنار هم استفاده کردن: اولیش Federated Learning بود. حالا فدرِیتِد لرنینگ یعنی چی؟ یعنی بجای اینکه داده‌های مریضا همه یه جا جمع بشه، هر دستگاه داده‌شو پیش خودش نگه داره و فقط مدل هوش مصنوعی به‌روزرسانی میشه نه داده خام. اینجوری هم حریم خصوصی حفظ میشه، هم امنیت بالا میره.
دومیش Blockchain هست. بلاکچین هم یه جور دفتر کل دیجیتاله که کل تراکنش‌ها (یا همون مبادلات داده) رو به صورت غیرقابل‌تغییر ثبت می‌کنه و باعث میشه تغییر و دستکاری غیرممکن شه—امنیت داده تا حد زیادی تامین میشه.
سوم هم Edge Computing ـه. این یعنی بیشترِ پردازشا رو لبه شبکه (نزدیک همون دستگاه‌هایی که داده تولید می‌کنن) انجام میدن نه یه دیتاسنتر دوردست. این باعث میشه تاخیر (Latency) بیاد پایین و نتیجه‌ها سریع‌تر برسادست دکتر یا مریض.
تو آزمایشاشون، این معماری غیرمتمرکز که ترکیبی از این سه تکنولوژیه، توی چندتا شاخص واقعاً خوب عمل کرده: اول، تاخیر انتقال داده (transaction latency) خیلی پایین تره نسبت به مدل‌های قبلی که اساسا مبتنی به سرور مرکزی یا کلود بودن. بعد انرژی مصرفی کم‌تر شده و سرعت انتقال داده (data throughput) به مراتب بالاتر رفته. یه جورایی تونستن نشون بدن که معماری‌شون تو این بخش‌ها حداقل چند برابر بهتر از راهکارهای ابرمحور (Cloud Solutions یا همون سرویس‌هایی که همه‌چی تو دیتاسنتر و ابر ذخیره و پردازش میشه) عمل می‌کنه.
در کل اگه بخوام خلاصه کنم: این کار نشون داده که میشه با هوش مصنوعی غیرمتمرکز و اینترنت اشیا، کلی از مشکلات فعلی سلامتی از راه دور رو حل کرد. مخصوصاً وقتی بحران پیش میاد، دیگه نه حریم خصوصی داده‌ها لو میره، نه امنیت به خطر می‌افته، نه قرار مریضا به خاطر سرعت پایین سیستم الکی اذیت شن. واقعاً انگار یه راه هوشمند و آینده‌دار برای مدیریت مراقبت‌های بحرانی و پاندمی‌هاست.
منبع: +
