دوست داری بدونی تو اعماق اقیانوس، جایی که تاریکی و فشار وحشتناکی هست و هیچ نوری نمی‌تابه، چه موجوداتی زندگی می‌کنن؟ خب، یه تیم تحقیقاتی چینی برای اولین بار سر از دنیای ناشناخته‌ی عمق اقیانوس‌های اقیانوس آرام شمال غربی درآوردن و چیزی که دیدن، حسابی عجیبه! گزارش کامل این کشف تو ژورنال معروف Nature اومده و کلی سروصدا کرده.
موضوع چیه؟
یه زیردریایی سرنشین‌دار به اسم “فِندوزه” (Fendouzhe) به اعماق حدود ۹۵۰۰ متر رفت؛ یعنی یه جایی به اسم hadal zone، که بخش بسیار پایین اقیانوسه و زیر ۶۰۰۰ متر قرار داره (کلاً hadal zone یعنی منطقه‌ای از اقیانوس که از ۶۰۰۰ متر عمق شروع میشه و جزو ناشناخته‌ترین جاهاست). این دوستان کلی موجود عجیب غریب مثل کرم‌های لوله‌ای (این موجودات بدنی دراز و کشیده دارن و توی لوله‌هایی که خودشون می‌سازن زندگی می‌کنن)، دوکفه‌ای‌ها (مثلاً شبیه صدف)، و یه سری جاندار سفید و تیغ‌دار کشف کردن که ظاهرشون مثل موجودات فضاییه!
سورپرایز بزرگ
نکته خیلی جالب ماجرا اینجاست که این موجودات اصلاً به نور خورشید وابسته نیستن. خیلی خلاصه بگم: چون اون پایین هیچ نوری نمی‌رسه، اینا نمی‌تونن مثل گیاه‌ها و جلبک‌ها از فتوسنتز استفاده کنن. (فتوسنتز یعنی فرایندی که گیاه‌ها توسط نور خورشید غذا می‌سازن.) پس اینا باید یه راه متفاوت برای گرفتن انرژی پیدا می‌کردن.
اینجا جادو شروع میشه:
این موجودات انرژیشون رو از واکنش‌های شیمیایی می‌گیرن، نه نور! به این نوع زندگی می‌گن “کِموسینتتیک” (chemosynthetic). یعنی میکروارگانیسم‌ها و جاندارها انرژی رو از ترکیبات شیمیایی مثل سولفید هیدروژن یا متان که از کف اقیانوس بیرون میاد بدست میارن. یه جورایی انگار آشپزخونه‌شون به جای برق یا گاز، مواد شیمیایی عجیب رو مصرف می‌کنه!
چرا این کشف مهمه؟
تا قبل این، دانشمندا فقط حدس می‌زدن شاید اعماق بعضی شیارهای اقیانوس (مثل شیار مارینا یا شیار کوریل-کامچاتکا و شیار آلیوتین) همچین جوامعی داشته باشه، اما مدرک قطعی نبود. الان با فیلم و عکس این تیم، دیگه مطمئن شدن که این موجودات واقعاً اون پایین خوش می‌گذرونن!
چه خبره اون پایین؟
عمق‌هایی که بررسی کردن از ۵۸۰۰ تا ۹۵۳۳ متر متغیر بود. جالبه که تو این منطقه، کلی فعالیت آتش‌فشانی و زلزله‌ای هم هست، یعنی حسابی جای خطرناکیه! با این حال، این جوامع زیستی نه تنها تخریب نشدن، بلکه کلی رشد کردن و حتی جمعیت زیادی داشتن. تو عمق ۶۸۷۰ متری شیار آلیوتین، کرم‌های لوله‌ای پلی‌کیت و جاهایی با لایه‌های ضخیم میکروبی دیده شد. تو نقطه‌ای به اسم Clam Bed (تخت صدف) در عمق ۵۷۴۳ متری، رودروی خوشه‌های بزرگ دوکفه‌ای‌ها شدن که با هم زندگی می‌کردن.
یه آمار جالب: فقط ۰/۰۰۱ درصد!
می‌دونی هنوز ما آدم‌ها فقط ۰/۰۰۱ درصد بستر اقیانوس‌های عمیق (یعنی جایی پایین‌تر از ۲۰۰ متر) رو دیدیم؟ این عدد تقریباً اندازه ایالت Rhode Island آمریکا میشه. پس این کشف تازه گوشه کوچیکی از دنیای عجیب زیر آب رو نشون میده.
تحقیقات چطوری انجام شد؟
تیم تحقیقاتی با زیردریایی مثل فِندوزه، به این نقاط سخت دسترسی پیدا کردن. مثلاً تو تاریک‌ترین قسمت‌ها، از نزدیک عکس و فیلم گرفتن. این جوامع جدید شامل کرم‌های لوله‌ای siboglinid polychaetes و دوکفه‌ای‌های بزرگ بود که کل انرژیشون رو با تجزیه هیدروژن سولفید و متانی که از اعماق صفحه‌های تکتونیکی (یعنی جاهایی که پوسته زمین جا به جا میشه و کلی زمین‌لرزه و آتش‌فشان درمیاد) بیرون میاد، تولید می‌کردن.
دانشمندا چی گفتن؟
دکتر شیائوتونگ پنگ، از مدیران ارشد انستیتوی علوم اعماق در آکادمی علوم چین، گفته بررسی یه جایی که هیچ انسانی قبلاً پا نگذاشته، فوق‌العاده هیجان‌انگیزه و این کشفیات جوایز بزرگی برای علمه. خودش هم می‌گه: «چیزی که دیدیم واقعاً شگفت‌انگیز بود! تا حالا تصور نمی‌کردیم تو این محیط سخت، همچین جمعیت‌های پایداری پیدا کنیم.»
آینده تحقیقات چیه؟
این کشف نشون میده که شاید تفسیر دانشمندا از زندگی در اعماق زمین باید حسابی به‌روز شه. شاید این زندگی «کِموسینتتیک» خیلی گسترده‌تر از اونه که فکر می‌کردیم. تازه، ممکنه تو جاهای دیگه کره زمین (یا حتی شاید سیارات دیگه؟!) هم زندگی از این مدل پیدا بشه!
پس دفعه بعدی که داشتی درباره اعماق اقیانوس فکر می‌کردی، یادت باشه یه دنیای پنهان و عجیب اون پایینه که تازه داریم کم‌کم می‌فهمیم واقعاً چه خبره. شاید حتی جواب خیلی از رازهای حیات همین جاها پنهان باشه!
منبع: +
