بریم سراغ یکی از سوالای معروف که همیشه کلی آدم رو گیج می‌کنه: فرق لاک‌پشت با سنگ‌پشت یا همون لاک‌پشت خشکی چیه؟ اولش شاید به نظر برسن خیلی شبیه‌ان، اما حسابی با هم فرق دارن!
خب، بذار راحتت کنم، همه سنگ‌پشت‌ها (یعنی همون لاک‌پشت خشکی‌ها) توی دسته‌ی لاک‌پشت‌ها قرار می‌گیرن، ولی هر لاک‌پشتی سنگ‌پشت نیست! اینو خود Sydnee Fenn که مسئول نگهداری خزنده‌ها توی باغ‌وحش Columbus هست گفته.
حالا اولین فرق اساسی‌شون اینه که لاک‌پشت‌هایی که بهشون میگیم “لاک‌پشت” معمولاً بیشتر وقتشون رو تو آب می‌گذرونن، ولی سنگ‌پشت‌ها مخصوص زندگی رو خشکی‌ان و اصولاً اهل شنا کردن نیستن.
حالا این موضوع رو لاک و بدنشون هم تاثیر گذاشته؛ لاک لاک‌پشت‌های آبی اکثراً صاف‌تر و پهن‌تره تا راحت‌تر شنا کنن، حالا چه تو دریا چه تو رودخونه و… . اما لاک سنگ‌پشت‌ها بیشتر حالت گنبدی‌شکل داره. این شکل گنبدی کمک‌شون می‌کنه اگه مثلاً حواسشون پرت شد و لیز خوردن و برگشتن روی لاکشون، راحت بتونن دوباره برگردن رو پاهاشون (خیلی باحاله نه؟!). تازه این گنبد لاک باعث میشه که بتونن دست و پاشون رو کامل توی لاک جمع کنن و قایم شن!
البته همیشه هم قصه اینطوری نیست. مثلاً یه جور سنگ‌پشت آفریقایی به اسم pancake tortoise (یعنی همون سنگ‌پشت پنکیکی) هست که اصلاً لاکش گنبدی شکل نیست، بلکه خیلی صاف و نرم و خم‌شدنیه! اینطوری می‌تونه خیلی سریع خودش رو توی شکاف سنگ‌ها قایم کنه و با باد کردن اون لاک نرم خودش رو حسابی گیر بندازه تو شکاف، دیگه هیچ حیوانی حریفش نمیشه!
از لحاظ پاها و راه رفتن هم داستان همینه: لاک‌پشت‌های نیمه‌خشکی و آبی پاهاشون معمولاً پرده‌داره (مثل دست غواص‌ها!) که هم تو آب راحت شنا کنن هم اگه روی خشکی رفتن مشکلی نداشته باشن. اما لاک‌پشت دریایی اصلاً شبیه دلفین یا ماهی پارو داره و پاهاش شده کفشی واسه شنا.
سنگ‌پشت‌ها برعکس، پاهاشون گرد و خیلی کلفت و کوتاهه، یک جورایی مثل پاهای فیل! اینطوری راحت‌تر اون لاک سنگین‌شون رو این‌ور و اون‌ور می‌برن، مخصوصاً رو خاک و ماسه. یه نمونه‌ش سنگ‌پشت بیابونیه که کف پاهاش خیلی پهنه و قشنگ مثل شترها روی شن‌ها راه میره و فرو نمیره.
از نظر غذا هم معمولی‌ترین لاک‌پشت‌ها (غیر سنگ‌پشت‌ها) همه‌چیزخورن! یعنی هم گیاه می‌زنن هم حشره، هم ماهیای کوچیک. چون توی آب سریع‌ترن و زود می‌تونن دنبال شکار برن.
اما سنگ‌پشت‌های خشکی به خاطر این که خیلی کند هستن، بیشتر سبزی و گیاه می‌خورن. البته اگه حسابی گرسنه بشن و گوشت مرده یا حشره گیرشون بیاد، ازش نمی‌گذرن! مثل کار کردن حساب و کتاب آدما نیست، اونا دنبال فرصت‌ان!
حالا توجه کن بعضی لاک‌پشت‌های دریایی (مثلاً green sea turtle یا همون لاک‌پشت سبز دریایی) کلاً عاشق گیاه‌خواری‌ان و فقط جلبک می‌زنن.
لوکیشن‌شون رو هم بگم: سنگ‌پشت‌ها رو همه جا غیر از استرالیا و قطب جنوب میشه پیدا کرد. معمولاً جاهای گرم و بیابون و جنگل زندگی می‌کنن.
اما لاک‌پشت‌های دیگه (غیرزال) تقریباً روی هر قاره‌ای هستن حتی نزدیک قطب شمال (فقط قطب جنوب نه). جالب این که چون می‌تونن برن توی آب‌های عمیق و تو زمستون دمای آب اونجا کمتر افت می‌کنه، راحت توی سرما هم دوام میارن.
یک نکته باحال دیگه: بعضی لاک‌پشت‌ها اصلاً از داخل Cloaca شون می‌تونن زیر آب نفس بکشن! Cloaca یه جور ورودی انتهایی بدن حیووناس که دفع و تولید مثل و… ازش انجام میشه، و خب واسه لاک‌پشت‌ها گاهی میشه راه تنفس هم!
خلاصه، داستان لاک‌پشت و سنگ‌پشت فقط ظاهرشون نیست و کلی تفاوت ریز و درشت دارن؛ از شکل و نوع لاک بگیر تا سبک زندگی و حتی مدل غذا خوردنشون. پس دفعه بعد اگه یه لاک‌پشت دیدی، حواست باشه کدوم دسته‌ست و قراره تو آب شیرجه بزنه یا رو خاک آروم آروم قدم بزنه!
منبع: +
