خب بیا یه سر به وضعیت غربالگری سرطان سینه بین خانم‌های کامبوجی بزنیم و ببینیم چه چیزهایی باعث میشه بیشتر یا کمتر برن دکتر برای بررسی.
اول یه نکته بگم: سرطان سینه این روزها تو دنیا داره زیاد میشه و تو کامبوج سومین عامل مرگ‌ومیر و مریضی بین خانوماست. پس قضیه جدیه!
یه تیم محقق اومدن و داده‌های درست و حسابی از یه نظرسنجی سراسری تو کامبوج رو جمع و جور کردن؛ اسمش هم Survey Demographic and Health Cambodia 2021-2022 بوده. تو این بررسی زن‌های ۱۵ تا ۴۹ سال شرکت داشتن. جالبه که حدود ۲۰۴ زن که اصلا نمی‌دونستن غربالگری سینه یا دهانه رحم چیه رو جدا کردن تا فقط اونایی بمونن که حداقل اطلاع دارن.
در نهایت نزدیک به ۱۹,۳۰۰ خانم تو این تحقیق موندن. سوال اصلی این بود: «آیا تا حالا پیش یه متخصص رفته‌اید که سینه‌تون رو بررسی کنه؟» حالا این بررسی می‌تونه یا همون Clinical Breast Examination (یعنی یه دکتر یا پرستار بیاد سینه رو معاینه کنه) یا آزمایش‌های تصویری مثل ماموگرافی باشه.
حالا شاخ در میاری وقتی بدونی فقط حدود ۱۱ درصد (دقیق‌تر بخوای بدونی: ۱۰.۹٪) قبلاً این چکاپ رو انجام دادن! یعنی تقریبا از هر ۱۰ زن، فقط یکی رفته دکتر برای چکاپ سینه. خیلی کمه، نه؟
بیایم ببینیم چی باعث شده بعضیا بیشتر برن چکاپ:
- دسترسی به رسانه‌های مختلف: کسایی که به چند جور رسانه (مثلا تلویزیون، رادیو، اینترنت، یا روزنامه) دسترسی داشتن، احتمال اینکه چکاپ کنن یک و نیم برابر بیشتره! (عدد AOR=1.47 یعنی اینا یه کم بیشتر احتمال داره اقدام کنن.)
- داشتن موبایل: چه موبایل ساده، چه هوشمند، باعث میشه شانس انجام چکاپ شما بیشتر بشه (AOR حدود 1.35 تا 1.37). چون موبایل یعنی دسترسی به اطلاعات و پیام‌های بهداشتی و شاید آگاهی بیشتر.
- ثروتمند بودن: خانوما و دخترایی که وضع مالی‌شون بهتر بود تقریباً دو برابر بیشتر برای معاینه می‌رفتن. (AOR=1.86)
اما چی باعث میشه خانوما کمتر برن:
- مسیرهای طولانی برای رسیدن به مرکز درمانی: هر کسی که باید بیشتر از نیم ساعت تا بیمارستان یا کلینیک بره، احتمال چکاپش به نصف اونایی که زود میرسن میرسه! واقعاً سخته وقتی این همه راهه…
- نبودن اختیار در تصمیمات سلامت: کسایی که نمی‌تونن برای سلامتی خودشون خودشون تصمیم بگیرن (مثلا باید از شوهر یا خانواده اجازه بگیرن)، کمتر پیش میاد که برن دکتر. استقلال تو تصمیم‌گیری سلامتی خیلی مهمه.
خلاصه این تحقیقات نشون میده برای اینکه خانم‌های کامبوجی بیشتر برن برای معاینه سینه، باید چیکار کرد:
- دسترسی دیجیتال و موبایل باید بهتر بشه. همین پیامک‌ها و شبکه‌های اجتماعی کلی تاثیر دارن! (دیجیتال یعنی هر چی وابسته به تکنولوژی مثل گوشی، کامپیوتر و…)
- باید مسیر رسیدن به درمان رو آسون کرد. مثلاً اتوبوس یا سرویس رایگان زد یا مراکز درمانی نزدیک‌تر ایجاد کرد.
- و از همه مهم‌تر: خانم‌ها باید بتونن خودشون برای سلامت‌شون تصمیم بگیرن و راحت باشن.
پس اگه یه روز رفتی کامبوج یا دوست کامبوجی داشتی، بدون که برای یه چکاپ ساده سینه، همین موبایل و دسترسی به اطلاعات و یه تصمیم ساده می‌تونه جون خیلیا رو نجات بده!
منبع: +
