دانشمندا با «کاست DNA»: ذخیره اطلاعات تو یه نوار که هزار سال کار می‌کنه!

خب بچه‌ها، بیاید یه خبر خیلی خفن رو با هم بررسی کنیم! دنیا هر روز پر از دیتا (همون اطلاعات دیجیتالی مثل عکس، ویدیو و کلیک‌ها) میشه و دیگه حتی هارد درایوها (همون چیزایی که توش دیتا ذخیره می‌شه، مثلاً فلش یا هارد کامپیوتر) هم دارن کم میارَن. به خاطر همین، دانشمندا یه ایده عجیب‌غریب از خود طبیعت زدن بیرون: ذخیره‌سازی اطلاعات روی DNA!

DNA همون ماده ژنتیکی تو بدن ماست که دستور ساخت همه چی رو تو خودش داره و ظرفیتش هم محشره – مثلاً گفته میشه همین یه سلول انسانی، ظرفیت ذخیره معادل ۳.۲ گیگابایت داره! یعنی چیزی نزدیک ۶۰۰۰ تا کتاب، ۱۰۰۰ تا آهنگ یا دو تا فیلم کامل تو یه سلول جا می‌گیره! (DNA: دئوکسی‌ریبونوکلئیک اسید؛ همون چیزی که اطلاعات ژنتیکی ما توش کدگذاری شده.)

حالا دانشمندای دانشگاه علم و فناوری جنوب چین، یه تکنولوژی جدید درست کردن به اسم “کاست نوار DNA”، دقیقاً شبیه نوار کاستای موزیک قدیمی دهه ۸۰ و ۹۰! یعنی اونا اومدن یک نوار فیزیکی ساختن (ترکیبی از پلی‌استر و نایلون)، بعد روش بارکدهای ریز زدند تا هرکدوم مثل پوشه‌های مختلف روی کامپیوتر، بخشی از دیتا رو نگه دارن.

ایده اینه: دیتای دیجیتال (همون صفر و یک‌ها که هر چی تو کامپیوتر داریم باهاشون ذخیره میشه) رو تبدیل می‌کنن به دنباله‌ای از کدهای DNA، یعنی همون A, C, G, T، و بعد این کدها رو به‌صورت واقعی روی اون نوار ذخیره می‌کنن. بعد هم یه لایه محافظ کریستالی روش می‌کشن که این DNA خراب نشه و هزار سال سالم بمونه. جالبیش اینجاست که برای نگهداریش برق هم لازم نداری!

حالا این سیستم فقط روی کاغذ باقی نمونده؛ تو آزمایش واقعاً جواب داده! مثلاً یه عکس دیجیتال رو تونستن روی این نوار ذخیره کنن و بعد خیلی سریع پیداش کنن و بخوننش، همینطور که انگار داری از یه هارد یا فلش دیتا می‌خونی. تیم تحقیقاتی حتی نشون دادن که میشه یه فایل رو به شکل تصادفی هر جایی از این نوار بذارن و بعد خودکار آدرس‌دهی کنن، پاک کنن، دوباره بنویسن و پیدا کنن – همش تو کمتر از ۵۰ دقیقه! (آدرس‌دهی یعنی بتونی دقیقاً اون دیتایی که می‌خوای رو از بین کلی دیتا خیلی سریع بیرون بکشی.)

حالا تصور کن، یه نوار DNA به طول ۱۰۰ متر (۳۲۸ فوت)، می‌تونه بالای ۳ میلیارد آهنگ تو خودش نگه داره! اصلاً هاردهای معمولی باید بیان جلوش تعظیم کنن! در واقع، این نمونه اولیه می‌تونه تا ۳۶ پتابایت دیتا نگه داره (پتابایت: یه واحد حجم اطلاعات، هر پتابایت معادل هزار ترابایته)، که معادل ظرفیت ۳۶ هزار هارددرایوه! یه انقلاب حسابی تو دیتاسنترها (یعنی جاهایی که حجم عظیمی دیتا نگه می‌دارن، مثل گوگل یا آمازون) می‌تونه راه بندازه.

اگه این تکنولوژی عملی بشه، ذخیره‌سازی دیتا هم خیلی پایدار میشه (یعنی کمتر خراب میشه و کمتر انرژی لازم داره)، هم حجمش خیلی نسبت به هارد معمولی کمتر میشه و سال‌ها و شاید هزاران سال کار کنه.

این مقاله و دستاورد تو ژورنال Science Advances هم چاپ شد و فعلاً تو فاز آزمایشی خودش ترکونده! خلاصه، شاید چند سال دیگه به‌جای خرید هارد، یه کاست DNA بندازیم تو کیفمون و هرچی دیتا داریم تو یه نوار باریک ذخیره کنیم! چه دنیای جالبی شده، نه؟

منبع: +