حتماً فکر میکنی فقط بچههای کوچیک، مثلاً بچههای ۱ تا ۲ ساله، میتونن چیزها رو دستهبندی کنن و مفهوم اینکه چی به چی ربط داره رو بفهمن. ولی باید بگم که یه تحقیق جدید نشون داده بعضی سگها هم این کار رو خیلی باحال انجام میدن!
داستان چیه؟ دانشمندها اومدن سگها رو بررسی کردن تا ببینن چطور میتونن دستهبندی درست کنن. حالا منظور از دستهبندی چیه؟ مثلاً اینکه یه بچه میفهمه همه چیزی که دسته دارن لیوانن چون دستهشون بهشون کمک میکنه مایع رو نگه دارن. یا مثلاً اینکه توی یه فیلم داره نشون میده کی دنبالکننده هست و کی داره فرار میکنه، کودک میفهمه که این “نقش” یا “عملکرد” دو تا چیز متفاوته.
نکته جالب این تحقیقه این بود که معمولاً تو دنیای واقعی شکل و ظاهر یه چیزی و کاربردش قاطیپاتین. مثلاً طنابا معمولاً مناسب کشیدن هستن، توپها ظاهرشون جوریه که باید پرتابشون کرد. اما توی این آزمایش اومدن ظاهر وسایل رو از کاربردشون جدا کردن، یعنی فقط روی “عملکرد” تمرکز کردن. این کار کمک میکنه بفهمن واقعاً سگها میتونن فقط بر اساس کاری که یه شیء انجام میده، اون رو دستهبندی کنن یا نه.
یکی از دانشمندای زبانشناسی به اسم الیکا برگلسون توی دانشگاه هاروارد – که البته خودش توی این تحقیق نبوده – گفته بچههای انسان اولش بیشتر به ظاهر چیزا نگاه میکنن؛ اما وقتی ۱۴ ماهه میشن، کمکم یاد میگیرن از نقش و عملکرد وسیلهها هم برای فهمیدن دستهبندیها استفاده کنن. مثلاً میتونن بفهمن کی داره دنبال میکنه و کی داره فرار میکنه، و همین باعث میشه کلمههای جدید رو راحتتر به چیزای جدید ربط بدن.
در مجموع، جذابترین نکتهاش اینه که سگها هم انگار مثل بچه کوچولوها میتونن بدون اینکه فقط به ظاهر تکیه کنن، وسایل رو با توجه به کاری که میتونن انجام بدن، دستهبندی کنن. یعنی تقریباً یه جور درک هوشمندانه مثل ما دارند!
پ.ن: “دستهبندی” یا همون “Category Learning” یعنی اینکه بتونی اشیا یا مفاهیم مختلف رو توی گروههای منطقی قرار بدی. همین مهارت دلیل خیلی از کارهایی هست که ما آدما و حتی بعضی حیوانا انجام میدیم.
منبع: +