اگه از روبه‌رو شدن با تکنولوژی‌های باحال فضایی خوشت میاد، این یکی واقعاً جذابه! داستون اینطوریه که یه کانسپت جدید به اسم “هدف‌گیری دینامیک” یا همون Dynamic Targeting اومده وسط — البته اگه اسمش برات عجیب بود: هدف‌گیری دینامیک یعنی اینکه خود فضاپیما بتونه دیتای حسگرهاش رو سریع آنالیز کنه و بر اساس اون، خودش تصمیم بگیره که دفعه بعد چی رو و کجا رو بیشتر و دقیق‌تر ببینه.
این تکنیک قرار به زودی روی یه ماهواره به اسم CogniSAT-6 تست بشه که توی اسفند ۱۴۰۲ شمسی (مارس ۲۰۲۴ میلادی) با پرتاب SpaceX Transporter-10 رفته تو مدار. یعنی همین الان داره بالای سرمون می‌چرخه!
حالا هدف این ایده چیه؟ مثلاً فرض کن ماهواره یه دوربین داره که می‌تونه یه منطقه رو چک کنه. به جای این که همیشه تو یه مسیر ثابت عکس بگیره، اونقدر باهوش شده که قبلش یه عکس تقریبی (که بهش میگن lookahead imagery — یعنی عکس از جلوتر) بگیره. بعد همون لحظه اون عکس‌ها رو با کامپیوتر خودش (که بهش میگن edge computing — یعنی پردازش داده سر خود تو خود دستگاه، بدون نیاز به اینترنت یا مرکز اصلی) آنالیز می‌کنه. مثلاً اگه ببینه که یه جا ابر هست و قراره عکاسیش خراب شه، یا یه پدیده خاص، آتیش یا دود و اینا می‌بینه، سریع برنامه‌ش رو عوض می‌کنه و زاویه عکس‌برداری رو تغییر میده.
از کاربردهای باحال این قضیه میشه به اینا اشاره کرد:
- دور زدن ابرها و جلوگیری از عکس خراب (cloud avoidance).
- دنبال‌کردن طوفان‌ها یا پدیده‌های هوایی خاص (storm hunting).
- پیدا کردن اتفاق‌هایی مربوط به مرز بین زمین و اتمسفر، که بهش میگن planetary boundary layer event — یعنی اون جایی که هوا با سطح زمین تبادل داره و کلی اتفاق علمی جالب توش می‌افته.
- دیدن دود، آتش یا دودکش‌های صنعتی (plume study).
- و کلی کار دیگه که به ذهن دانشمندان خطور کنه!
برای اینکه این فرایند جواب بده، باید چند تا چیز دست به دست هم بدن:
۱. یه حسگر یا دوربین جلویی که عکس نگاه به جلو رو بگیره (lookahead sensor).
۲. امکان مانور یا همون agility یعنی ماهواره بتونه سریع جهتش رو تغییر بده و دوربینو به سمت جدید بچرخونه.
۳. همون edge computing که گفتیم، یعنی خودش بتونه عکس‌ها رو همون جا سریع آنالیز کنه.
۴. یه دوربین یا حسگر اصلی هم هست که باید عکس دقیق رو بعداً بگیره.
تازه، اگه ارتباط ماهواره با ماهواره‌های دیگه هم برقرار باشه (که بهش میگن inter-satellite communications — یعنی ماهواره‌ها بتونن به هم پیام بدن)، میشه بعضی از این وظایف رو بین چندتا ماهواره تقسیم کرد و خیلی هوشمندتر کار کرد.
قراره این تکنولوژی هدف‌گیری دینامیک رو اوایل ۲۰۲۵ (یعنی اواخر ۱۴۰۳ شمسی) روی همین CogniSAT-6 امتحان کنن تا ببینن چقدر تو عمل جواب میده. خلاصه بگم: مسیر آینده ماهواره‌ها به سمت خودمختاری و هوشمندی داره میره و دیگه حتی لازم نیست دانشمندای پایین بهشون بگن چه کار کنن! خودِ ماهواره‌ها میشن کاربلد ماجرا.
منبع: +
