تا حالا شده بخوای یه ویدئوی آموزشی رو دو برابر سریع‌تر نگاه کنی تا زودتر تموم بشه؟ یا دوست داشته باشی اون حرف‌های تکراری معلم توی ویدئو رو رد کنی؟ خب، همین بحث «تند کردن ویدئو» (یا به طور رسمی‌تر: Time compression) تازگیا حسابی سر زبون‌ها افتاده و خیلی‌ها دنبال اینن بدونن که این کار واقعاً به یادگیری کمک می‌کنه یا باعث میشه کمتر یاد بگیریم؟
یه عده محقق اومدن این سوال رو با یه روش علمی جذاب بررسی کردن که بهش میگن “متا-آنالیز”. متا-آنالیز یعنی کلی تحقیق مختلف رو یه جا جمع می‌کنن و نتیجه‌هاشونو با هم مقایسه می‌کنن تا یه نتیجه کلی‌تر و مطمئن‌تر بگیرن (خیلی باحاله!). این تیم اومدن سراغ ۱۲ تا تحقیق داخلی و خارجی درباره سرعت پخش ویدئوهای آموزشی، و بررسی کردن که آیا سریع‌تر دیدن ویدئو فرق خاصی توی یادگیری ایجاد می‌کنه یا نه.
حالا بریم ببینیم چه چیزایی پیدا کردن:
- وقتی ویدئو رو با سرعت بالاتر می‌بینی، میزان بار شناختی (Cognitive load) زیاد میشه. که یعنی مغز باید بیشتر کار کنه و ممکنه زودتر خسته بشی یا تمرکزت بپره.
- امتحان‌هایی که روی حفظ کردن مطالب داشتن (maintenance tests)، بعد از تند دیدن ویدئوها نتیجه‌ش افت می‌کنه. یعنی کمتر از وقتی عادی ببینی توی ذهنت می‌مونه.
- توی امتحان‌هایی که بهش میگن “migration tests” (یعنی تست‌هایی که باید اطلاعات یادگرفته رو توی شرایط جدید به کار بگیری)، هم نمره‌ها میاد پایین تر.
- جالبه که حتی میزان رضایت از یادگیری هم وقتی ویدئو رو تند ببینی کمتر میشه. یعنی شاید حس کنی کارت راه میفته، ولی بعدش حس رضایت بهت دست نمیده!
یه سری نکته ریز دیگه هم هست که کار رو پیچیده‌تر می‌کنه:
- مثلاً اینکه معلم تو ویدئو دیده بشه یا نشه (یا همون “teacher appearances”)، روی تاثیر تند کردن اثر داره. انگار حضور معلم، هم روی بار شناختی اثر میذاره، هم روی نتیجه امتحان حفظی.
- استفاده از زیرنویس، کشوری که تحقیق روش انجام شده و حتی موضوع ویدئو هم می‌تونن میزان رضایت یا تاثیر تندبینی رو تغییر بدن. مثلاً شاید تو بعضی رشته‌ها تند دیدن کمتر ضرر بزنه.
نتیجه اینکه طراحای ویدئوهای آموزشی باید حواسشون جمع باشه موقع ساخت، بی‌گدار به آب نزنن و فقط به خاطر اینکه الان همه دارن ویدئوها رو تند نگاه می‌کنن، فکر نکنن اینکار همیشه خوبه. حتی خود ما هم وقتی ویدئو می‌بینیم، بهتره سرعت رو جوری تنظیم کنیم که هنوز یادگیری با کیفیت باقی بمونه و مغزمون کم نیاره.
در آخر، یکی دو نکته خیلی مهم برای معلم‌ها و طراح‌های آموزشی: سعی کنید هر حرفی رو که تو مقالات در مورد خوب بودن یا نبودن تند کردن ویدئوها گفته شده، همینطور کورکورانه قبول نکنید. چون تو اینجور تحقیقات، چیزی به اسم “Publication bias” هست (یعنی فقط نتایج خاص و مثبت بیشتر چاپ میشن) و نباید فریبش رو بخوریم!
خلاصه که: سرعت بالا همیشه به معنای یادگیری بالا نیست! گاهی لازمه دکمه pause رو فشار بدی و اجازه بدی مغزت نفس بکشه. 😉
منبع: +
