تا حالا براتون پیش اومده وقتی دارین با کسی تو یه جلسه آنلاین حرف می‌زنید یا تو تلگرام و واتساپ کارای گروهی می‌کنید، حس کنید یه چیزی کمه؟ مثلاً اون ارتباط صمیمی و راحتی که تو حضوری بودن دارین رو دیگه پیدا نمی‌کنید؟ خب، این یه موضوع جدیه که دانشمندا حسابی روش کار کردن و بهش میگن “synchrony” یعنی اون هماهنگی و همدردی خاصی که بین دو نفر از طریق نگاه، حالت بدن، ژست و کلی نشونه‌های فیزیکی برقرار میشه.
تو دنیای امروزی که حسابی تو کارای دورکاری و آنلاین غرق شدیم، بیشتر ارتباطامون از راه تکنولوژی اتفاق می‌افته. به اینجور شیوه‌های ارتباطی میگن “technology-mediated communication” یا همون ارتباط به واسطه تکنولوژی. مشکل اینه که خیلی از اون نشونه‌های غیرکلامی و فیزیکی، تو فضای دیجیتال یا از بین میرن یا خیلی ضعیف میشن. مثلاً وقتی تو ویدئو کنفرانس هستین، نمی‌تونین طرف رو کامل ببینین یا حس کنین که چقدر بهتون نزدیکه. همین یه جورایی ذهنتون رو بیشتر درگیر می‌کنه و ارتباط رو مصنوعی‌تر جلوه میده.
حالا چرا این موضوع مهمه؟ چون بدن ما و مغزمون عادت کرده با همین نشونه‌ها بفهمه بقیه چی فکر می‌کنن، ازمون خوششون اومده یا نه، همراه هستن یا مخالف و… اینو تو علم بهش میگن “mirror neurons” یا همون نورون‌های آینه‌ای؛ که وقتی یکی حرکت یا احساسی رو نشون میده، مغز ما همون رو درون خودش تکرار می‌کنه و همین باعث میشه حس همدلی و صمیمیت درست شه.
یه نکته خیلی جالب دیگه که تو این مقاله هست، ما وقتی حرف از صمیمیت می‌زنیم، تو ذهنمون یه جورایی نزدیک بودن فیزیکی رو هم تصور می‌کنیم. مثلاً وقتی میگی “با فلانی نزدیک شدم”، در واقع یه استعاره یا metaphor تو ذهنت فعاله: “CLOSENESS IS INTIMACY” یعنی “نزدیکی مساوی صمیمیت”. به این میگن “embodied metaphor” یعنی استعاره‌هایی که ریشه تو تجربیات بدن ما دارن. تو فضای دیجیتال اما این استعاره‌ها کارکردشون رو از دست میدن یا بهم می‌ریزن، چون اون نزدیکی فیزیکی عملاً وجود نداره. پس حس صمیمیت ساختنش سخت‌تر و ذهنی‌تر میشه.
حالا جالبیش اینجاست که با وجود همه این چالش‌ها، آدما باز خودشونو با این شرایط وقف میدن و روش‌های جدیدی پیدا می‌کنن که با هم ارتباط موثر داشته باشن. مثلاً ممکنه تو چت بیشتر ایموجی بذارن یا پیام صوتی بفرستن تا کمی از اون صمیمیت رو جبران کنن. اما باز هم معلومه هیچ چیز جای اون ارتباط حضوری رو نمی‌گیره، مخصوصاً وقتی پای خلاقیت و کار تیمی وسط باشه. چون اصلاً اون هارمونی بدنی و عاطفی که حضوری پیش میاد، تو فضای دیجیتال به سختی شکل می‌گیره.
اما چیکار میشه کرد؟ مقاله میگه اگه بخوایم واقعا تو محیط‌های کار آنلاین پیشرفت کنیم و حس اعتماد و همدلی رو نگه داریم، بهتره تکنولوژی‌ها رو بازطراحی کنیم؛ یعنی رابط‌های کاربری درست کنیم که مثل دنیای واقعی باشه و حس‌هایی مثل تماس دست یا صدای سه‌بعدی (بهش میگن “spatialized audio” یعنی صدایی که جهت و عمق داره مثل دنیای واقعی) رو شبیه‌سازی کنه. یا مثلاً “haptic feedback” یعنی انتقال حس لمس از راه تکنولوژی به کار ببریم تا بتونیم بخشی از اون حس‌های بدنی رو برگردونیم.
در نهایت، نویسنده‌ها پیشنهاد میدن تحقیقات بیشتری مثل “hyperscanning” انجام بشه (که یعنی بررسی همزمان مغز چند نفر موقع ارتباط باهم) و بررسی بشه چطور می‌تونیم تو فضای دیجیتال دوباره اون هماهنگی و استعاره‌های بدن‌محور رو به کار بگیریم. چون خلاصه‌اش اینه: بدن و مغز ما هنوزم دوست داره تو ارتباطات، یه جوری حضور واقعی و فیزیکی داشته باشه، حتی اگه داریم آنلاین کار می‌کنیم یا گپ می‌زنیم. پس اگه تکنولوژی رو انسانی‌تر و جسمی‌تر طراحی کنیم، می‌تونیم کار گروهی، اعتماد و اون حال خوب کنار هم بودن رو تو دنیای دیجیتال هم بهتر بسازیم.
منبع: +
