راستش رو بخوای، هوش مصنوعی (که بهش میگن AI) این‌روزا شده نقل هر محفلی! تو این مقاله میخوام همینطوری رفاقتی، پنج تا نکته خیلی مهم و اساسی درباره هوش مصنوعی رو برات باز کنم که همه‌مون باید بدونیم. از اون چیزاییه که بعضیاش ممکنه زیاد شنیده باشی، بعضیاش هم شگفت‌انگیز و جدید باشه. خب، بزن بریم!
۱. هوش مصنوعی تولیدی (Generative AI) اینقدر خوب شده که واقعا ترسناکه!
یعنی فکر کن چند وقت پیش یکی از بچه‌ها تو MIT چندتا آهنگ داد به تیمشون و گفت حدس بزنید کدوم رو AI ساخته، کدوم رو آدمیزاد! نتیجه؟ اکثرا خیلی بدتر از شانس حدس زدن!
اونم فقط با موسیقی نیست، الان دیگه AI داره همه‌جا قاطی میشه: از نوشتن کد (برنامه‌نویسی) گرفته تا ساخت ربات (خودش یعنی دستگاه‌های هوشمندی که می‌تونن کارهای فیزیکی انجام بدن)، حتی ساخت داروهای جدید (که این یکی رو اصلاً تا چند سال پیش نمیشد تصور کرد!) و ویدیوهای خیلی خفن. مثلاً Google DeepMind یه ابزار ویدیویی زده به اسم Veo 3 که کاراش شاخ در میاری! خلاصه الان هوش مصنوعی دیگه فقط یه ابزار نیست، داره واسه خودش همه‌جا حکمرانی می‌کنه. فرقی نداره شما فنش باشی یا ازش بترسی، هیچوقت دست‌کم نگیرش. هر روز بهتر و قوی‌تر میشه.
۲. هَلوسینیشن: مشکل نیست، کلاً یه ویژگی خودشه!
بذار قضیه رو ساده کنم: وقتی یه چت‌بات یا هوش مصنوعی چیزی از خودش می‌سازه یا اشتباه عجیب میگه، بهش میگن hallucination (یعنی توهم زدن یا اشتباه خیلی پرت!). مثلاً دیده شده چت‌بات به مشتری گفته پولی رو پس میده که اصلاً وجود نداره! یا وکیل‌ها سندهایی آوردن که اصلاً واقعی نیست! ولی حقیقتش اینه که جنرال AI ساخته شده که محتوا تولید کنه (حالاش درست یا غلط)، یعنی کلاً کارش ساختن چیزای جدیده. پس عجیب نیست اگه بعضی وقتا پرت بزنه. نکته باحال اینه که معمولاً پرت‌هایی که می‌زنه شباهت زیادی به حقیقت دارن! خلاصه توقع یه نسخه‌ای از AI که هیچوقت توهم نزنه، داشتن بیخودیه. باید بلد باشیم مرز واقعیت و پرت AI رو تشخیص بدیم.
۳. هوش مصنوعی وحشیانه به برق وابسته‌س و تشنه‌تر هم میشه!
خیلی‌ها شنیدن که AI خیلی پرمصرفه. دلیلش هم اینه که وقتی دارن این مدلای گنده رو تمرین (training) می‌کنن، برق زیادی می‌خواد. اما تمرینشون گاهی‌یه‌باره. مشکل اصلی الان مصرف برق موقعیه که میلیون‌ها آدم هر روز دارن ازش استفاده می‌کنن. مثلاً چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) که هفته‌ای ۴۰۰ میلیون کاربر داره و بعد از اینستاگرام، پنجمین سایت پربازدید دنیاه، جلوتر از X (توئیتر سابق)! این جمعیت مصرف برق شوخی نیست، باعث شده شرکتا دیوونه‌وار برن وسط بیابون دیتاسنتر بسازن یا سیستم برق رو قوی‌تر کنن.
راستش تا همین چند وقت پیش دقیق معلوم نبود این همه برق دقیقاً واسه چی داره مصرف میشه، چون شرکتای بزرگ چیزی نمی‌گفتن. ولی الان با تحقیقاتی که شده، یواش یواش داریم متوجه مصرف واقعیش و تأثیراتش روی محیط زیست میشیم.
۴. هیچکس دقیق نمی‌دونه مدل‌های زبانی بزرگ چطور کار می‌کنن!
حالا شما فکر کن سازنده‌ها بلدن این مدل‌ها رو بسازن و تقویت کنن، ولی اینکه چی میشه وقتی یه سؤال می‌پرسی جواب میده؟ چطوری اطلاعات رو ترکیب می‌کنه و اون جوابو در میاره؟ هنوز یه جورایی مجهوله! انگار یه موجود فضاییه که فقط از بیرون میشه دستکاریش کرد! (مدل‌های زبانی بزرگ یعنی مثلاً همین چت‌بات‌هایی که تقریباً هر متنی رو می‌تونن جواب بدن، مثل GPT). تا کامل نفهمیم چی تو دل این مدل‌ها می‌گذره، نمی‌تونیم بگیم دقیقاً چه کارایی بلدن یا چطور بعضی اوقات پرت می‌زنن.
۵. AGI خیلی تعریف دقیقی نداره
احتمالاً اسم AGI رو شنیدی؛ میگن Artificial General Intelligence یعنی هوش مصنوعی که بتونه تو کلی کار ذهنی، اندازه انسان یا بهتر از انسان عمل کنه. ولی آخه این دقیقاً یعنی چی؟ کدوم آدم رو باید ملاک بگیریم؟ چه کارایی؟ اصلاً «عملکرد» رو چطور بسنجیم و تعریف کنیم؟ خلاصه تعریفش خیلی گنگه، و الان هرکی میگه AGI میسازیم، بیشتر منظورش اینه که AI از چیزی که الان داریم خیلی بهتر میشه! همه خیلی به روند پیشرفت هوش مصنوعی ایمان دارن، اما هیچ تضمینی وجود نداره که واقعاً به اون مرحله AGI برسیم. درواقع داریم ماشین‌هایی میسازیم که فقط ظاهر کارهای انسانی رو خیلی خوب تقلید می‌کنن، نه اینکه خودشون واقعاً بفهمن یا مثل آدم فکر کنن.
جمع‌بندی خودمونی: ما الان یه سری ماشین ساختیم که ظاهرشون مثل آدم می‌مونه، ولی هنوزم عادت داریم فکر کنیم واقعاً یه ذهنِ انسانی پشتشونه. همین باعث میشه توهم بزنیم و فکر کنیم همه‌چی ممکنه! واقعیت اینه تکنولوژی AI شگفت‌انگیزه، باید هم تعجب کنیم، ولی شمّ شک داشته باشیم، چون هنوز اولِ راهیم و کلی چیز برای فهمیدن و ساختن مونده.
این مقاله رو دوست داشتی؟ همچین مطالبی تو خبرنامه هفتگی The Algorithm که درباره هوش مصنوعیه منتشر میشه. اگه دوست داری همیشه جزو اولین نفرها باشی که این چیزای جالب رو می‌خونن، حتماً عضو شو!
منبع: +
