حتماً براتون جالبه بدونید که دیگه کور شدن به خاطر یه بیماری رایج به اسم AMD ممکنه پایان راه نباشه! AMD یا همون دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن، شایعترین دلیلیه که آدمای بالای ۶۵ سال دنیا بیناییشون رو از دست میدن. این بیماری بخشی از چشم به اسم ماکولا رو خراب میکنه و باعث میشه دقیقاً وسط دید آدم سیاه بشه. تو مرحله پیشرفته این بیماری، چیزی به اسم geographic atrophy اتفاق میفته (یعنی قسمتهای بزرگی از سلولهای شبکیه میمیرن) و اینطوری آدم عملاً از اون چشم هیچی نمیبینه. اصلاً جالبه بدونید که الان حدود ۵ میلیون نفر تو دنیا با این مشکل درگیرن.
حالا خبر خوب اینه که دانشمندا یه راهحل خفن براش پیدا کردن! یه تیم تو اروپا، یه چیپ الکترونیکی کوچیک رو زیر سلولای مردهی شبکیه چشم بیمارا کاشتن و به کمک عینک واقعیت افزوده (یا همون augmented-reality glasses که اساساً عینکهایی هستن که به کامپیوتر وصل میشن و میتونن اطلاعات بیشتری وارد دنیای واقعی ما کنن)، تونستن به خیلیا کمک کنن دوباره بخونن!
این سیستم جدید که اسمش PRIMA هست (که خلاصه Photovoltaic Retina Implant Microarray ـه؛ یعنی یه ماتریس میکرو از چیپهای نوربرقی که زیر شبکیه جا میذارن)، چجوری کار میکنه؟ دوربین روی عینک که مخصوص این کار درست شده، از چیزی که جلوشه مثل حروف و کلمات، فیلم میگیره. بعد، عینک تصویر رو با پرتوهای فروسرخ (infrared) روی چیپ ایمپلنتشده میتابونه. اون چیپ هم این نور رو به سیگنال الکتریکی تبدیل میکنه، و مغز آدم این سیگنال رو مثل تصویر تفسیر میکنه – یعنی انگار یهو چشمش دوباره کار میکنه!
تو یه آزمایش که اخیراً تو اروپا انجام دادن، سی و هشت نفر از آدمایی که دید وسط چشمشون رو کامل از دست داده بودن (به خاطر همون AMD)، این چیپ رو گرفتن. حدود ۸۰٪شون یک سال بعد میتونستن حروف و کلمات رو بخونن! یکی از شرکتکنندهها به اسم Sheila Irvine گفته بود «قبل از عمل، انگار دو تا دیسک سیاه وسط چشمام بودن و اطرافش کاملاً تار و کج و کوله بود. ولی الان وقتی اولین بار یه حرف رو دیدم، یه حس کاملاً جدید بود… واقعاً هیجانزده بودم!»
یادگیری با این سیستم خیلی پیچیدهست و نیاز به تمرین داره. واسه همین شرکتکنندهها چند ماه آموزش دیدن. هر کی هم سبک خودش رو داشت: یکی باهاش جدول حل میکرد، یکی دیگه توی متروی پاریس راهشو پیدا میکرد، و اونایی که لازم داشتن ریز ریز بخونن (مثلاً برچسب دارو) از قابلیت زوم دوربین عینک استفاده میکردن تا حروف ریز رو ببینن.
البته هنوز این تکنولوژی محدودیت هاشو داره. مثلاً دکتر دیمتریوس واواس (Demetrios Vavvas که رئیس خدمات شبکیه تو Mass Eye and Earـه) گفته این سیستم فعلاً فقط تصویر سیاه و سفید تولید میکنه. یعنی تو این حالت نمیتونین چهره آدمها رو تشخیص بدین یا طیف رنگی ببینین، فقط سفیده یا سیاهه. ضمناً به طور قطعی معلوم نیست چند سال دیگه این چیپها همینقدر خوب کار میکنن یا نه.
ولی خب همه امید دارن با توسعههای بیشتر، این تکنولوژی واقعاً زندگی رو واسه کلی از آدمها تغییر بده. خلاصه فشار علمی داره جواب میده و واقعاً امید هست که تو آینده نزدیک، خیلیا که فکر میکردن دیگه هیچ وقت نمیتونن بخونن یا حتی اطرافشون رو ببینن، با این چیپها دوباره دنیا رو واضح ببینن!
منبع: +
