خب بذار خیلی صمیمی با هم حرف بزنیم: تو این یکی دو سال اخیر، مخصوصاً با اومدن کووید، همه جای دنیا اوضاع روحی و روانی کارمندها و کارگرها خیلی به هم ریخت. آدم‌ها هزارتا مشکل مالی پیدا کردن که حسابی روی رضایتشون از زندگی و شادیشون تاثیر گذاشت. حالا یه تحقیق جالب اومده روی این موضوع دقیق‌تر زوم کرده، اونم تو کشور پرو.
ماجرا اینه که چند تا چیز رو بررسی کردن. یکی اینکه «حال خوب مالی» یعنی اینکه آدم حس کنه پولش براش کافیه و دغدغه مالی نداره (مثلاً وقتی بتونی راحت قبض‌ها رو بدی و یکم پس‌انداز کنی). و اون یکی «استرس مالی» بود؛ یعنی اینکه مدام نگران باشی که «پولم واسه این ماه می‌رسه یا باز باید قرض کنم؟» یا همین استرس‌هایی که وقتی پول کمه به آدم فشار میاره.
تو این تحقیق، که روی ۱۲۰۸ نفر از کارمندهای پرو با سن ۱۸ تا ۶۴ سال انجام شده (میانگین سنی‌شون ۲۵ سال بوده)، از ابزارهای استاندارد برای سنجش شادی کلی، میزان استرس مالی، رضایت از زندگی و میزان سلامت مالی استفاده کردن. حالا این ابزارها چیه؟ مثلاً یکی‌شون General Well-Being Index بود که یعنی شاخص سنجش حال خوب کلی آدم. یکی دیگه Financial Stress Scale بود، یعنی ابزاری برای اندازه‌گیری میزان استرس مالی. Satisfaction with Life Scale هم یعنی سنجش میزان رضایت از زندگی.
نتایج چی شده؟ خب مدل تحقیق خیلی هم با داده‌هاش جور درمیومده (برای بچه‌هایی که دوست دارن دقیق بدونن: آمار مدلشون این بود: χ2 (همون کای اسکوئر) برابر با ۱۳۹۹.۷۶ و p کمتر از ۰.۰۰۱. همچنین معیارهایی مثل CFI = 0.962 و RMSEA = 0.062 نشون میده مدلشون قشنگ خوب جواب داده). حالا مهم‌تر اینکه:
● حال خوب مالی (Financial well-being) اثر مثبت قوی روی حال کلی آدم‌ها داشت (β = 0.52)، یعنی هرچی آدم حس بهتری نسبت به اوضاع مالی‌ش داشته باشه، شادی و رضایتش از زندگی هم بیشتر میشه.
● روی رضایت کلی از زندگی هم تاثیر مثبت داشت (β = 0.24)، یعنی زندگیت رو بهتر قضاوت می‌کنی وقتی دغدغه مالی نداری.
● اما استرس مالی چی؟ جالب اینجاست که استرس مالی اثر منفی روی رضایت از زندگی گذاشت (β = -0.19)، یعنی هرچی استرس مالی بیشتر، رضایتمون از زندگی پایین‌تر میاد. ولی نکته اینجاست که استرس مالی روی حال کلی یا شادی عمومی تاثیر جدی نداشت (β = -0.02، که از نظر علمی مهم حساب نمی‌شه).
خلاصه نتیجه کار اینه که: سلامت مالی حسابی روی رضایت از زندگی و حال آدم‌ها تاثیر داره، و برعکس استرس مالی فقط می‌تونه قضاوت فکرگونه (یا همون cognitive evaluation یعنی اینکه تو چطور زندگیت رو تو ذهنت ارزیابی می‌کنی) رو پایین بیاره، نه لزوماً حس و حال روزمره رو.
حالا راهکارش چیه؟ نویسنده‌ها خیلی قشنگ پیشنهاد دادن که شرکت‌ها و سازمان‌ها باید به فکر سلامت مالی کارمندهاشون هم باشن. مثلاً برنامه آموزش مالی برای کارمندها بذارن، راهکارهایی برای کمتر شدن استرس مالی پیدا کنن، و خلاصه به کمک این چیزها باعث بشن کارمندهاشون از نظر اقتصادی مقاوم‌تر (Economic resilience یعنی توانایی تحمل و رد شدن از بحران‌های مالی) و شادتر باشن.
در کل، اگه می‌بینید بعضیا بی‌حوصله‌ان یا شاد نیستن، شاید بد نباشه به جیبشون هم یه فکری بکنیم! واقعاً حس خوب مالی می‌تونه حال دل همه‌مون رو عوض کنه.
منبع: +
