یه خبر داغ از دنیای انرژی هستهای دارم براتون! قراره اولین نیروگاه SMR تو آمریکا ساخته بشه و پروژه کلینچ ریور تو تنسی، حسابی سروصدا کرده. بذارین به زبون ساده همه ماجرا رو براتون تعریف کنم.
خب، SMR یعنی چی؟ SMR مخفف Small Modular Reactor ـه، یعنی «رآکتور کوچیک و ماژولار». خلاصه بگم، این رآکتورها کوچیکتر از نیروگاههای هستهای سنتی هستن و مثل تیکههای لگو، میشه چندتا ازشون رو کنار هم گذاشت و توسعه داد. کلی آپشن و انعطافپذیری دارن.
حالا جریان چیه؟ شرکت Tennessee Valley Authority یا همون TVA، اولین شرکتی تو آمریکاست که درخواست ساخت رآکتور جدید BWRX-300 رو داده و این درخواستش هم توسط نهاد نظارتی انرژی هستهای آمریکا (NRC)، که کارش تایید و کنترل اینجور پروژههاست، برای بررسی پذیرفته شده. معلومه کلی هیجان دارن! اونا خودشون میگن: این اولین قدم جدی برای راه انداختن یه SMR توسط یه شرکت خدمات برق تو کل آمریکاست.
توی این پروژه از رآکتور BWRX-300 استفاده میشه. این یه مدل رآکتور آبجوشیه که توسط GE Vernova Hitachi Nuclear Energy (GEH) طراحی شده. BWRX-300 چی داره؟
- توانش ۳۰۰ مگاوات الکتریکه، یعنی برق کلی خونه رو تامین میکنه.
- سیستمهای ایمنی Passive داره. یعنی اگه اتفاقی بیفته، سیستم خودش به طور خودکار عمل میکنه و نیازی به دخالت انسان یا برق نداره، که امنیت رو بالا میبره.
- با آب سرد میشه و جریان طبیعی داره. یعنی مثل مدلهای قدیمیتر، پمپهای زیاد و پیچیده نیاز نیست.
یه نکته باحال دیگه اینه که BWRX-300 بر اساس رآکتوری ساخته شده که قبلاً مجوز گرفته بوده و این یعنی کارشون سریعتر پیش میره.
TVA اصلاً اولینبار نیست که وارد این فاز شده. سال ۲۰۱۹ هم مجوز اولیه محل سایت کلینچ ریور رو از NRC گرفته بودن. یعنی از همون موقع داشتن خودشون رو برای ساخت SMR آماده میکردن. الان هم علاوه بر درخواست ساخت، یه گزارش محیطزیستی کامل تحویل دادن تا همه جوانب ایمنی، محیطی و شرایط اضطراری تایید بشه.
یه چیز جالب دیگه هم اینه که سایت انتخابی (کلینچ ریور)، کلی مزیت داره:
- دو تا خط برق فشارقوی ازش رد میشه. یعنی انتقال برق راحته.
- دسترسی به بزرگراه ۵۸ هست، که حملونقل تجهیزات رو راحت میکنه.
- قبلاً یه پروژه دیگهی هستهای اونجا اجرا شده بوده، پس زمینش از قبل برای این مدل کارها آمادهست (به این مدل زمینها میگن brownfield، یعنی قبلاً صنعتی یا استفاده شده بوده و دوباره ازش بهره میبرن).
حالا ساخت و ساز کی شروع میشه؟ گفته شده شاید آمادهسازیهای اولیه از سال بعد شروع بشه، حتی وقتی که NRC هنوز داره درخواستشون رو بررسی میکنه. طبق معمول، این بررسی حدود ۱۷ ماه طول میکشه، یعنی اگه همه چی خوب پیش بره، TVA راه رو برای باقی شرکتها هم باز میکنه که SMR بیارن.
اما این پروژه فقط مال آمریکا نیست! همکاری بینالمللی هم پشت ماجرا هست؛ مثل OPG (Ontario Power Generation از کانادا) و Synthos Green Energy از لهستان که دست به دست TVA و GEH دادهن تا برن سراغ توسعه مدل BWRX-300.
اگه بدونی OPG تو کانادا هم داره چهار تا از همین رآکتور رو تو سایت دارلینگتون میسازه و تا آخر ۲۰۲۹ میخوان بهرهبرداری تجاری رو شروع کنن! پس بازار SMR بینالمللی هم حسابی داغ شده.
خلاصه، کوچیک بودن و ماژولار بودن SMRها یعنی سریعتر و ارزونتر ساخته میشن، ادارهشون سادهتره و امنیت بیشتری دارن نسبت به نیروگاههای هستهای قدیمی.
در آخر باید بدونی TVA سر این پروژه اصلاً تنها نیست. اونا با کلی شرکت برق و تامینکننده همکاری میکنن و درخواست کمک مالی هم کردن: ۸۰۰ میلیون دلار از وزارت انرژی آمریکا برای ساخت، و ۸ میلیون دلار فقط برای اینکه هزینه بررسی مدارکشون دربیاد.
جمعبندی کنم: این پروژه یه گام بزرگ برای آینده انرژی پاک و ایمن تو آمریکاست و راه جدیدی باز میکنه برای کشورهای دیگه هم که SMR به کار ببرن. باید منتظر بمونیم و ببینیم این رآکتورهای باحال، کی وارد مدار میشن و برق خونههای مردم رو تامین میکنن!
منبع: +