آشتی کردن با تکنولوژی؛ وقتی دستگاه‌هات اشتباه می‌کنن چطوری میشه بخشیدشون؟

تا حالا شده لپ‌تاپت یا گوشیت کاری کنه که حرصت رو دربیاره؟ مثلاً یه دفعه همه نوشته‌هات پاک بشه یا یه برنامه وسط کار گیر کنه؟ معمولاً تو این لحظه‌ها یا دلت می‌خواد دستگاه رو بذاری کنار یا بد و بیراه بگی. اما بیا یه کم متفاوت نگاه کنیم؛ اصلاً چطور میشه از یه دستگاه ناراحت شد و دوباره باهاش کنار اومد؟ این همون چیزیه که بهش می‌گن “بخشش” در رابطه با آدم و تکنولوژی! یعنی Forgiveness in Human-Machine Interaction؛ یه موضوع جدید که قبلاً توی تحقیقات جدی گرفته نشده بود.

تو این مقاله قراره به این دو سؤال جواب داده بشه: یک، بخشش توی تعامل آدم و ماشین (HMI) دقیقاً یعنی چی؟ و دو، وقتی تکنولوژی اشتباه کرد چطور میشه بخشیدش؟

خلاصه‌ش اینه که بخشش اینجا یعنی یه تغییری تو احساسات کاربر، از منفی به مثبت. مثلاً دیگه نسبت به دستگاه لج نمی‌مونی یا نمی‌خواهی کلاً قیدش رو بزنی و هنوز بدون ناراحتی به استفاده دادن ازش ادامه می‌دی. به عبارتی، انگار می‌پذیری که هیچ تکنولوژی بی‌عیب و نقص نیست!

یه گروه از محقق‌ها با ۲۷ تا جوون نشست و حرف زدن و فهمیدن که مردم وقتی یه دستگاه سوتی میده، یه مسیر ذهنی و احساسی پیچیده رو طی می‌کنن تا ببخشنش. چهار تا راه اصلی برای بخشیدن تکنولوژی پیدا کردن:

۱. مقایسه ضرر و منفعت؛ یعنی با خودت می‌گی خب، این اشتباه کرد ولی کلی کار مفید هم انجام داده، پس هنوز می‌ارزه که استفاده‌ش کنم.
۲. مقصر دونستن آدم‌ها به جای تکنولوژی؛ مثلاً می‌گی تقصیر برنامه‌نویس‌ها بود یا خودم اشتباه کار کردم، پس دستگاه رو نمی‌ذارم کنار.
۳. حرف زدن با دستگاه یا درباره‌ش؛ شاید با خودش غر بزنی، یا تو جمع دوستان بگی مثلاً موبایلم امروز رو اعصاب بود، این خودش سبک می‌کنه آدم رو.
۴. پذیرفتن اینکه تکنولوژی هم بی‌نقص نیست؛ یعنی همونطور که از آدم‌ها انتظار اشتباه داشتن داریم، برای دستگاه‌ها هم اینو قبول می‌کنیم.

دانشمندا میگن بخشیدن اشتباه تکنولوژی می‌تونه رابطه آدم‌ها با دستگاه‌هاشون رو نگه داره و باعث بشه راحت‌تر با خطاها کنار بیان. می‌دونی، بخشیدن یه قسمت خیلی مهم از هر رابطه‌س؛ حتی رابطه با وسایل دیجیتال! تحقیق درباره این بحث تازه شروع شده و کلی جای کار داره، ولی راه رو نشون داده که چه جوری میشه این ارتباط رو بهتر فهمید و حتی توی طراحی دستگاه‌های آینده ازش استفاده کرد.

در کل دفعه بعد که گوشی یا کامپیوترت خرابکاری کرد، یادت باشه چهار تا راه برای آشتی هست؛ با خودت فکر کن، غر بزن یا حتی تقصیر رو بنداز گردن برنامه‌نویس‌ها! مهم اینه که بپذیری بدون تکنولوژی هم زندگی سخت‌تر میشه. بخشش فقط مال آدم‌ها نیست، وسیله‌هامونم می‌تونن بخشیده شن!

منبع: +