خب بچهها بیاین یه کم در مورد آزادی و تاثیرش روی روحیه و روانمون با هم گپ بزنیم! وقتی اسم آزادی میاد، خیلی فکرها میکنیم، مثل آزادی بیان (یعنی اینکه بتونیم حرفمون رو راحت بزنیم)، آزادی فکر (اینجوری بگم که هر جور دوست داریم فکر کنیم و قرار نباشه کسی برایمون تعیین تکلیف کنه که باید چی فکر کنیم)، آزادی تجمع (یعنی بتونیم با هر کی دوست داریم جمع بشیم)، آزادی حرکت (راحت هر جا دلمون خواست بریم و بیایم) و اینکه کسی بیخود و بیدلیل بازداشتمون نکنه.
حالا شاید فکر کنین این آزادیها فقط قانونیه یا روی کاغذه؛ مثلا فقط دولتا و سیاستمدارها باهاش سروکار دارن. اما واقعیت اینه که آزادیها عملاً توی همه بخشهای زندگی ما وجود دارن؛ از فرهنگ و مذهبو تاریخ گرفته، تا روان و ذهن خودمون. مثلاً تو بعضی کشورا آزادی بیان هست، آدما راحتتر حرفشونو میزنن و سبک بالترن؛ تو بعضی جاها اما خجالت میکشن یا از ترس مجازات حرف دلشونو نگه میدارن و این باعث میشه کلی استرس و اضطراب بیان سراغشون.
تحقیقات نشون داده وقتی آزادی بیان، آزادی فکر و اینجور چیزا وجود داره، مردم حال روانیشون خیلی بهتره و کمتر دچار مشکلاتی مثل افسردگی (یعنی اینکه آدم همیشه بیحال و غمگینه)، اضطراب (نگرانی و استرس همیشگی)، یا اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD – این وقتی پیش میاد که یه آدم شرایط خیلی سخت یا شوکآوری تجربه میکنه و بعدش هنوز ذهن و احساسش آروم نمیگیره) میشن.
یه نکتهی خیلی مهم اینجاست: بعضی وقتها آدمها میترسن حرف دلوشونو بزنن و به خاطر بقیه خودشونو سانسور میکنن (به این میگن خودسانسوری – یعنی خودمون قبل اینکه کسی جلوی حرفمون رو بگیره، خودمون جلوی خودمونو میگیریم!). این کار کمکم حال آدما رو بد میکنه و باعث میشه استرسشون زیاد بشه، احساس تنهایی کنن یا حتی دپرس شن.
یه موضوع دیگه هم تبعیضه؛ مثلاً وقتی به خاطر جنسیت یا دین یا ملیت یا هر ویژگی دیگهای، آدمها رو از بقیه جدا کنن و حقشون رو بدن به یکی دیگه، واقعا روح و روان اون افراد اذیت میشه. بعلاوه، ندونستن یا نداشتن دسترسی به آموزش و تحصیل هم مشکلات روحی زیادی درست میکنه – آدم احساس بیارزشی یا ناتوانی میکنه و امیدش به زندگی کم میشه.
یه چیز خیلی جدی دیگه هم اینه که اگه کسی رو بیدلیل و گاهی کاملاً سلیقهای بازداشت کنن (بازداشت خودسرانه یعنی همین)، ذهن و روان فرد به شدت آسیب میخوره؛ تو گزارشا هست که آدمایی که همچین اتفاقی براشون افتاده، بیشتر دچار افسردگی یا اختلالات اضطرابی شدن.
میدونین چیه؟ همه این موضوعات رو دانشمندها و محققها بررسی کردن و به این نتیجه رسیدن که آزادی مثل یه واکسن قوی به افزایش سلامت روان کمک میکنه و وقتی این آزادیها رو از آدما بگیریم یا محدودشون کنیم، دقیقاً اثر برعکس داره و حال روح و روان جمعی رو داغون میکنه.
ولی هنوز ما واقعاً دقیق نمیدونیم همه انواع آزادی دقیقاً چطوری روی بخشهای مختلف روانمون اثر میذارن. این یعنی باید تحقیقات بیشتری انجام بشه تا این روابط پیچیده رو بهتر بشناسیم و بفهمیم هر آزادی چه تاثیری داره.
در آخر، اگر سیاستگذارها و قانونگزارها دوست دارن جامعهای سالمتر، شادتر و فعالتر بسازن، لازمه این آزادیها رو حفظ کنن و ازشون مراقبت کنن. چون بدون آزادی، هم فرد هم جامعه دچار کلی مشکل روانی و اجتماعی میشه؛ این فقط یه بحث سیاسی نیست، بلکه موضوعی برای سلامت همه ماست!
منبع: +