خب، بیا یه داستان باحال و عجیب رو با هم مرور کنیم! یه نوزاد به اسم «تادیوس دنیل پیرس» همین هفته متولد شد که فقط ظاهرش نوزاده ولی واقعیت اینه که جنینی که ازش به دنیا اومده، ۳۰ سال و نیم تو فریز بوده! یعنی این بچه رو عملاً می‌تونیم پیرترین نوزاد جهان بدونیم! 😆
ماجرا اینه که پدر و مادر تادیوس (لینزی و تیم پیرس)، وقتی این جنین ساخته شد هنوز خودشون بچه بودن! اون زمان سال ۱۹۹۴ بوده و این جنین رو یه خانومی به اسم «لیندا آرچرد» اهدا کرده بود. حالا خودش هم اعتراف کرده که این اتفاق براش خیلی سورئاله (سورئال یعنی یه چیزی که انگار تو خواب و رویاست!).
حالا جالب‌تر اینکه خانواده تادیوس رو که نگاه کنی، متوجه میشی تکنولوژی‌های باروری چقدر خانواده‌ها رو از اون شکل کلاسیک قدیمی درآوردن. مثلاً تادیوس الان یه خواهر ۳۰ ساله و یه خواهرزاده ۱۰ ساله داره! پدر و مادرش کسایی هستن که اونو به دنیا آوردن، ولی ژن‌هاش (یعنی اطلاعات اصلی بدنش) مال یه زوج دیگه‌ست که مدت‌ها قبل از هم جدا شدن.
این اتفاق فقط درباره تادیوس نیست. خیلی‌های دیگه هم از جنین‌هایی متولد شدن که سال‌ها تو آزمایشگاه یخ زده بودن. مثلاً قبل از تادیوس، دوقلوهایی به اسم لیدیا و تیموتی رکورد داشتن که با جنین‌هایی به دنیا اومده بودن که ۳۰ سال قبل‌تر (یعنی ۱۹۹۲) ساخته شده بوده! قبل اون هم یه دختر به اسم مالی گیبسون بود که جنینش ۲۷ سال تو فریز مونده بود.
اینا یه نکته جالب نشون میدن: به نظر میاد فعلاً هیچ محدودیتی برای مدت نگهداری جنین تو فریز وجود نداره! می‌دونی، این جنین‌ها رو تو دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد نگه می‌دارن (یعنی حدود منفی ۳۲۱ درجه فارنهایت). حتی بعد از ۳۰ سال هم سالم و سرحال می‌تونن رشد کنن. یه توضیح کوچیک: این تکنیک بهش میگن “Cryopreservation” یعنی ذخیره‌سازی یا فریز کردن سلول‌ها و بدن‌ها برای مدت طولانی؛ کسایی که طرفدار “Cryogenics” هستن (یعنی علم منجمدکردن بدن آدم‌ها برای مثلاً بازگردوندن در آینده)، فقط آرزوشونه یه روز بتونن همچین کاری رو با یه آدم بزرگ بکنن!
خب حالا چرا اینقدر جنین یخ‌زده داریم؟ چون IVF (یعنی لقاح آزمایشگاهی؛ تکنیکی که پزشک‌ها تخمک و اسپرم رو تو آزمایشگاه با هم قاطی می‌کنن تا جنین تولید کنن)، این روزها خیلی رایجه. هر سال تعداد بیشتری از مردم برای بارداری سراغ این کار می‌رن و حاصلش میشه کلی جنین فریز شده توی دبه‌های مخصوص.
هیچکسی دقیق نمی‌دونه چندتا جنین منجمد داریم، ولی حرف از میلیون‌ها جنینه! همه‌شون هم قرار نیست روزی به دنیا بیان. بعضیا اصلاً هیچوقت استفاده نمی‌شن. مثلاً خانوم آرچرد می‌گفت وقتی چهار تا جنین درست کرد، فکرش این بود که همه رو استفاده کنه، ولی شوهرش اون موقع گفت نمی‌خوایم خانواده بزرگ‌تر بشه. حالا شما فرض کن، خیلی‌ها هم وقتی جنین ساختن ولی بعداً طلاق گرفتن یا دیگه سنشون بالا رفته و کلینیک‌ها به افراد بالای ۴۷-۴۸ سال معمولاً اجازه انتقال جنین نمی‌دن.
سؤال: اون جنین‌ها چی میشن؟ سه تا راه مسیر هست: یا اهداشون می‌کنی به خانواده‌های دیگه یا می‌فرستیشون برای کار تحقیقاتی، یا کلاً دورشون می‌اندازی. ولی انتخاب اهدا به خانواده دیگه (یعنی یه نفر دیگه مامان بابای قانونی بچه بشن) کمترین طرفدار رو داره! (یعنی مردم ترجیح میدن جنین‌هاشون رو بدن به تحقیقات یا کلاً حذف بشن! تو بعضی کشورا حتی همین انتخاب‌ها هم وجود نداره و جنین‌های اضافه تو نوعی بلاتکلیفی باقی می‌مونن.)
جالبه وقتی یه نفر مثل آرچرد جنینش رو اهدا می‌کنه، مامان بابای جدید، پدر و مادر قانونی بچه میشن اما ارتباط ژنتیکی باهاش ندارن (یعنی بچه از نظر ژنی مال اونها نیست). تو خیلی از این موارد، بچه هیچوقت خانواده واقعی ژنتیکی‌شو نمی‌بینه. البته، خانوم آرچرد خیلی مشتاقه تادیوس رو از نزدیک ببینه!
یه نکته مهم دیگه اینه که قبلاً خیلیا فکر می‌کردن اهدای جنین می‌تونه محرمانه یا ناشناس باشه. ولی امروزه با تست‌های ژنتیکِ خونگی (مثل تست‌های DNA برای پیدا کردن ریشه خانوادگی)، تقریباً هیچ تضمینی برای ناشناس بودن وجود نداره. حتی اگه یکی ۲۰ سال پیش، وقتی این تکنولوژی‌ها نبودن، جنین اهدا کرده، ولی الان بچه‌ها می‌تونن خودشون خانواده زیستی‌شون رو پیدا کنن!
یه اتفاق جالب: همین تست‌های ژنتیکی باعث شده خانواده‌ها ناخواسته کلی راز کشف کنن! کسایی که متوجه میشن از تخمک یا اسپرم اهدایی به دنیا اومدن، ممکنه کلی خواهر و برادر پیدا کنن! مثلاً یه مرد تو یه کنفرانس باروری ۲۰۲۴ گفته بود که بعد از انجام تست DNA، فهمیده ۵۰ تا خواهر و برادر داره! 😳
الان دیگه به خانواده‌ها توصیه میشه که واقعیت نحوه به دنیا اومدن بچه‌ها رو نسبتاً زود بهشون بگن. چون نه‌تنها بهتره بچه‌ها از سلامت ژنتیکی خودشون خبر داشته باشن، بلکه ناشناخته موندن این موضوع ممکنه در آینده باعث شوکه شدنشون بشه.
یه سری افراد تو شبکه‌های اجتماعی وقتی خبر تولد تادیوس رو شنیدن، نگرانی داشتن از فاصله سنی زیاد بین تادیوس و خواهر ۳۰ ساله‌ش، یا بعضیا گفتن “بچه‌ای که با اهدای جنین به دنیا بیاد، راحت نیست”. اما خب باید بگم طبق تحقیقاتی که تا امروز انجام شده، معلوم شده اهدا باعث نمی‌شه پدر و مادر احساس تعلق کمتری به اون بچه داشته باشن یا بچه از لحاظ روانی و اجتماعی دچار مشکل باشه. یعنی بچه‌هایی که از طریق اهدای جنین یا اسپرم و تخمک به دنیا میان، از نظر رشد روانی-اجتماعی وضعیت کاملاً نرمالی دارن و هیچ فرقی با بقیه بچه‌ها ندارن.
حالا واقعیت اینه که خانواده‌ها دیگه شکل و شمایل ثابتی ندارن. تکنولوژی‌های جدید باروری (مثل IVF و حفظ انجمادیِ جنین‌ها) دارن باعث میشن کلی شکل جدید و متفاوت از خانواده رو تجربه کنیم. هر خانواده‌ای قصه خاص خودش رو داره، و دنیا هر روز عجیب‌تر و متنوع‌تر میشه!
منبع: +
