خب بچه‌ها، امروز می‌خوام یه موضوع خیلی مهم ولی کمتر شنیده شده رو باهاتون درمیون بذارم: پراکندگی جغرافیایی دو نوع کنه تو پاکستان که خیلی هم برای سلامتی حیوانات اهیمت دارن! یعنی کنه Hyalomma anatolicum و کنه Rhipicephalus microplus. اگه نمی‌دونی کنه چیه، سریع بگم: کنه‌ها یه جور جانور کوچولو و خون‌خوارن که معمولاً خودشونو می‌چسبونن به بدن حیوانات (یا حتی گاهی انسان!) و خونشونو می‌مکن—اصلاً داستانایی دارن!
اما چرا این دو نوع کنه مهم شدن؟ چون کلی بیماری مهم (مخصوصاً برای گاو و گوسفند‌ها) منتقل می‌کنن، از جمله بیماری‌هایی که ممکنه ضررهای اقتصادی سنگین و حتی مشکل برای انسان‌ها هم ایجاد کنن.
توی این مقاله که آقای Abrar Hussain و هم‌تیمیاش کار کردن، اومدن یه بررسی سیستماتیک انجام دادن—یعنی کلی مقاله قدیمی و اطلاعات رو جمع کردن، دونه به دونه بررسی کردن تا ببینن این دو نوع کنه دقیقاً کجاها تو پاکستان بیشتر پیدا میشن و چه عواملی روی پراکندگیشون تاثیر داره.
یادت باشه: «سیستماتیک ریویو» یعنی یه جور روش علمی که وقتی یه عالمه تحقیق و داده‌پراکنده هست، میاد همشون رو می‌خونه و خلاصه‌وار بهترین نتیجه رو بیرون می‌کشه! این کار باعث میشه کلی اطلاعات از منابع مختلف کنار هم قرار بگیره و آدم دید دقیق‌تری بگیره.
خب، حالا بریم سراغ اصل ماجرا:
کجاها این کنه‌ها بیشتر پیدا میشن؟
طبق نتایجی که این مقاله آورده، کنه Hyalomma anatolicum مخصوصاً توی نواحی پرورش دام و جاهایی که آب و هوای گرم و نیمه‌خشک داره بیشتر مشاهده میشه. این نوع کنه خیلی علاقه داره به محیط‌هایی که شتر، گاو و گوسفند زیاد باشه. به خاطر همین بیشتر تو ایالت‌هایی مثل پنجاب، سند و بلوچستان دیده میشه.
حالا کنه Rhipicephalus microplus چطور؟ این یکی بیشتر عاشق مناطق گرم و مرطوبه! برای همین تو شهرهای جنوبی و وسط پاکستان (مثلاً توی سند و جاهایی که رطوبت بالاست) دیده میشه؛ و اصولاً دامدارها باید خیلی مراقب باشن چون این کنه کلی بیماری رو منتقل میکنه.
طبق نتایجی که نویسنده‌ها اعلام کردن، این دو نوع کنه به آب و هوا، نوع دام، شرایط چراگاه و حتی عادتای دامدارا (مثل استفاده از داروها یا روش‌های نگهداری) خیلی حساسن. یعنی اگه دامدارها موقعیت جغرافیایی رو بدونن، می‌تونن آگاهانه‌تر برای مبارزه با این کنه‌ها برنامه‌ریزی کنن.
راستی، داده‌های خیلی زیادی نشون داده اکثر بیماریای مهم مثل تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو (CCHF) و بیماری‌های دیگه در واقع با همین کنه‌ها منتقل میشه. مثلاً بعضی کنه‌ها ناقل بیماری‌هایی هستن که مستقیماً به انسان هم می‌رسه! پس پیشگیری از این کنه‌ها، یه جور پیشگیری سطح بالا برای سلامت عمومی هم حساب میشه.
در آخر، نویسنده‌ها گفتن که هنوز باید تحقیقات بیشتری روی مناطق کمتر بررسی‌شده انجام بشه و همچنین شناخت رفتار این کنه‌ها (مثلاً تو چه فصلی بیشتر فعال میشن) می‌تونه به دامدارا کمک کنه زودتر جلوی اشاعه‌شون رو بگیرن. اونا از مسئولین و دامدارها خواستن که همکاری کنن تا پراکندگی و کنترل این کنه‌ها بهتر بشه.
در کل، بچه‌ها اگر تو زمینه دامداری کار میکنین، یا حتی فقط علاقه‌مندین، حتماً حواستون به این دو نوع کنه خاص باشه! چون جلوگیری و کنترلشون می‌تونه کلی مشکلات بزرگ رو پیشگیری کنه و حتی هزینه‌ها رو هم بیاره پایین. خلاصه که امیدواره این مقاله به همه کمک کنه بدونن کجاها بیشتر باید مواظب باشن و چرا اصلاً این کنه‌ها مهم شدن!
پس دیگه الان از پراکندگی کنه‌های Hyalomma و Rhipicephalus تو پاکستان مثل آب خوردن برات توضیح دادم. هر سوالی داشتی بپرس، خوشحال میشم کمک کنم!
منبع: +
