خب بیا یه خبر باحال و آینده‌نگر رو با هم مرور کنیم! گوگل کلود و وستینگهاوس دست به یکی کردن تا با کمک هوش مصنوعی، ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای رو کلی سریع‌تر و کم‌دردسرتر کنن. حالا دقیقاً دارن چیکار می‌کنن؟ بیاین براتون توضیح بدم…
اول اینکه وستینگهاوس شرکتیه که حوزه کاریش انرژی هسته‌ای و ساخت راکتور هسته‌ایه، یعنی همون دستگاه‌هایی که برق رو با انرژی هسته‌ای تولید می‌کنن. چند سالیه سرعت ساخت این نیروگاه‌ها خیلی پایین بوده (هرچی هست، ساخت راکتور هسته‌ای واقعاً کار پیچیده‌ایه!). اما الان به خاطر افزایش نیاز به برق (مثلاً دیتاسنترها، کارخانه‌ها، و برق برای خودروهای برقی) دوباره همه چشم‌ها سمت هسته‌ای رفته.
خب حالا این وسط گوگل کلود، یعنی سرویس ابری گوگل که خدمات ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات ارائه می‌ده، اومده دست به یکی کرده با وستینگهاوس. هدفشون اینه که با هوش مصنوعی، کلی از مسیرهای پر از پیچ و خم ساخت راکتور رو ساده و حتی خودکار کنن.
برای این کار چنتا ابزار فوق خفن کنار هم گذاشتن:
- HiVE و bertha از وستینگهاوس که هردو هوش مصنوعی تخصصی برای هسته‌ای هستن. HiVE مثلاً همون Generative AI هست که یعنی هوش مصنوعی‌ای که خودش می‌تونه محتوا یا راه‌حل جدید تولید کنه، مخصوص هسته‌ای.
- Bertha هم یه مدل زبانی بزرگه (شبیه ChatGPT خودمون!) که اسمش از اولین مهندس زن وستینگهاوس، برتا لَم (Bertha Lamme)، الهام گرفته. کارش؟ برنامه‌ریزی تعمیرات، بازرسی و گردش کار دیجیتال.
- سرویس Vertex AI هم هست که پلتفرم گوگله واسه ساخت و راه‌اندازی مدل‌های یادگیری ماشین – یعنی همون مدل‌هایی که با اطلاعات قبلی آموزش می‌بینن و بعد می‌تونن پیش‌بینی یا دسته‌بندی انجام بدن.
- مدل Gemini هم اضافه شده که پیشرفته‌ترین مدل Generative AI گوگله. اگه بخوام راحت بگم، جمینی مثل یه مغز فوق پیشرفته‌ست که می‌تونه متن، کد، تصویر و انواع داده‌ها رو تولید و بررسی کنه.
- BigQuery هم هست که یه انبار داده ابری (یعنی جایی برای ذخیره و تحلیل کلی داده بدون سرویس سخت‌افزاری خاص) و به صورت serverless یعنی بدون دردسر مدیریت سرور ارائه می‌شه.
حالا همه اینا تو هم قفل شدن تا چی بشه؟ این ابزارها میان حجم زیادی داده هسته‌ای رو (مثل اطلاعات تخصصی راکتورها در طول ۷۵ سال تجربه وستینگهاوس) با هم بررسی می‌کنن و بعد خودشون بسته‌های کاری برای ساخت راکتور (به صورت ماژولار یعنی هر قطعه رو مجزا و سریع می‌سازن) تولید و بهینه می‌کنن. خلاصه یه کار طاقت‌فرسا و پر اشتباه معمولاً، الان با هوش مصنوعی سریع، خودکار و با خطای کمتر انجام می‌شه.
این همکاری فقط به ساخت سریع‌تر هم ختم نمی‌شه! بلکه قرار علم تحلیل داده و هوش مصنوعی رو وارد نیروگاه‌های فعلی هم کنن تا با تجزیه و تحلیل اطلاعاتشون، راندمانشون بالا بره و برق ارزون‌تر و پایدارتری تولید کنن.
مدیرعامل موقت وستینگهاوس، دن سامنر، گفته: «AP1000 ما فعلاً تنها راکتور ماژولارِ کاملاً مجوزدار و آماده ساخت تو دنیاست. مشارکت با گوگل کلود و استفاده از فناوری‌های HiVE و bertha این امکان رو می‌ده تا AP1000های جدید رو سریع‌تر روی خط بیاریم و در عین حال ساخت و عملیات رو با قدرت هوش مصنوعی بهینه کنیم.»
یه نکته بامزه: مدل bertha کاملاً برای چرخه عمر راکتور طراحی شده، یعنی نگهداری، برنامه‌ریزی تعمیر و بررسی فنی را خودش انجام می‌ده و این باعث پایدارتر و کم‌هزینه‌تر شدن تولید برق می‌شه.
راستی همین الان یه «اثبات مفهوم» (یا Proof of Concept، یعنی تست و نشون دادن عملی کارکرد فنی ایده) هم برگزار کردن که توش طراحی دیجیتال نیروگاه وستینگهاوس (با پلتفرم WNEXUS) به همراه HiVE و ابزارهای هوش‌مصنوعی گوگل کار کردن. توی این آزمایش، ابزارها تونستن بسته‌های کاری ساخت راکتور رو کاملاً خودکار توسعه و بهینه کنن!
البته هنوز نگفتن این قابلیت‌های خفن کی دقیقاً وارد بازار می‌شن و در نیروگاه‌ها پیاده‌سازی می‌شن. پس اگه مثل من هیجان‌زده شدی، باید یه ذره صبر داشته باشی.
در نهایت باید بگیم این همکاری یعنی دوران جدیدی برای تکنولوژی ساخت و مدیریت نیروگاه هسته‌ای با کمک هوش مصنوعی کلید خورده. هم ساخت سریع‌تر می‌شه، هم برق ارزون‌تر و پایدارتر و هم دیتای ۷۵ ساله وستینگهاوس رو هوش مصنوعی به کار گرفته. واقعاً مسیر جدید و جالبیه برای هوش مصنوعی و صنعت انرژی هسته‌ای!
منبع: +
