حتماً تا حالا اسم GPT-4 و این مدل‌های عجیب و غریب OpenAI به گوشتون خورده، نه؟ همین چت‌بات‌هایی که می‌تونن متن بنویسن، به سوال جواب بدن، حتی مقاله و برنامه براتون درست کنن. خب، حالا OpenAI مدل جدیدش رو داده به اسم GPT-5 و کلی سر و صدا کرده؛ می‌خوام به سبک خودم براتون توضیح بدم چه خبره و چرا همه درباره این مدل جدید هیجان‌زده شدن.
اول یه توضیح دوستانه برای Large Language Model: اینا همون هوش مصنوعی‌های بزرگی هستن که با کلی متن و دیتا آموزش دیدن و می‌تونن تقریباً هر چیزی رو از روی زبان بفهمن و جواب بدن.
OpenAI با GPT-4 کلی پیشرفت کرده بود، مخصوصاً توی استدلال (یعنی اینکه وقتی چیزی بهش می‌گی واقعاً سعی می‌کنه بفهمه و جواب منطقی بده)، چندحالتی بودن (multimodality – یعنی هم با متن کار می‌کنه، هم با تصویر، صدا و…، خلاصه همه‌فن‌حریفه) و اینکه می‌تونه کارهای مختلف رو با هم انجام بده. GPT-4 باعث شده بود خیلی‌ها توی آموزش، پزشکی و حتی نوشتن مقاله علمی از این مدل استفاده کنن. ولی خب بی‌نقص نبوده و هنوز جا برای بهتر شدن داشته.
حالا GPT-5 از اوت ۲۰۲۵ اومده و با یه معماری جدید به اسم system-of-models (یعنی ترکیبی از چند مدل که هرکدوم واسه یه کار تخصصی ساخته شدن) سر و صدا کرده. این باعث شده که هر تسک، با مدلی که واسش بهینه شده انجام بشه و دقیق‌تر جواب بده.
توی تحقیقی که تازه منتشر شده، یه تیم از متخصص‌های زبان‌شناسی و پزشکی اومدن و اولین مقایسه دقیق بین GPT-4 و GPT-5 رو انجام دادن. خیالتون راحت، بررسیشون خیلی علمی و دقیق بوده. تو این تحقیق، بیست نفر متخصص، خروجی‌های هر دو مدل رو تو پنج حوزه مهم بررسی کردن: ۱) برنامه‌ریزی درس برای معلم‌ها، ۲) ارزیابی تکالیف، ۳) تشخیص بالینی (همون clinical diagnosis یعنی تشخیص بیماری توسط پزشک)، ۴) تولید محتوای پژوهشی (یعنی کمک به نوشتن مقاله و ایده‌پردازی علمی)، و ۵) استدلال اخلاقی (یعنی بررسی اینکه پاسخ مدل‌ها چقدر اخلاقی و منطقیه).
خب نتیجه چی شد؟ مدل‌های آماری که استفاده کردن (mixed-effects models، یعنی مدل‌هایی که تاثیر عوامل مختلف رو همزمان می‌سنجن)، نشون داد که GPT-5 توی برنامه‌ریزی درسی، تشخیص پزشکی، تولید پژوهش و استدلال اخلاقی، به‌وضوح از GPT-4 بهتر عمل می‌کنه. تنها جایی که تقریبا مساوی بودن، ارزیابی تکالیف بود.
کل حرف این مقاله اینه که GPT-5 داره نشون میده واقعاً قابلیت‌های تخصصی‌تر و حساس‌تری داره، یعنی می‌تونه تو آموزش و پرورش، علم و به خصوص پزشکی خیلی کمک کنه، تازه کارش توی اخلاق هم قوی‌تر شده.
شاید الان فکر کنین خب اینا به چه درد من می‌خوره؟ واقعیت اینه که با این سرعت پیشرفت، خیلی زود روبه‌رو می‌شیم با ابزاری که می‌تونن تو هر حوزه‌ای، واقعاً دستیار حرفه‌ای ما بشن. مثلا یه معلم با کمک GPT-5 راحت‌تر درس طراحی می‌کنه، یه پزشک می‌تونه یه مشورت سریع علمی بگیره و حتی نویسنده‌ها و محقق‌ها ایده‌های خفن‌تری گیرشون میاد.
درکل این مقاله یکی از اولین تحقیقاتی هست که به صورت تجربی نشون میده GPT-5 چقدر از GPT-4 بهتر شده و چقدر این تکنولوژی داره سریع‌تر و کاربردی‌تر می‌شه. خلاصه، باید منتظر کلی اتفاق باحال تو آینده باشیم!
منبع: +
