خب بذار یه داستان باحال برات تعریف کنم! یه استارتاپ انگلیسی به اسم HoloMem به‌تازگی داره روی یه تکنولوژی عجیب غریب کار می‌کنه که قول داده نوارهای ذخیره‌سازی LTO رو حسابی زیر و رو کنه. اگه با LTO آشنایی نداری، همون نوارهای مغناطیسی هستن که معمولاً توی دیتا سنترها واسه آرشیو کردن اطلاعات ترابایتی ازشون استفاده می‌کنن. حالا HoloMem می‌خواد یه مدل جدید این نوارها بسازه که می‌تونه تا ۲۰۰ ترابایت داده رو تو هر کارتریج ۱۰۰ متری جا بده! یعنی واقعاً یه جهش بزرگ نسبت به مدل‌های قبلی. جالب‌تر اینه که برای نوشتن اطلاعات رو این نوارها، فقط نیاز به یه لیزر خیلی ارزون ۵ دلاری دارن، نه دستگاه‌های گرون قیمت و عجیب مغناطیسی.
داستان از اونجایی شروع می‌شه که یه مهندس سابق شرکت Dyson (همون که جاروبرقی‌ها و گجت‌های آینده‌نگر می‌سازه!) به اسم چارلی گِیل این ایده رو از زمانی که رو ساخت لیبل‌های هولوگرافیکی کار می‌کرد، زد به سرش. اونا برای پروژه‌ای به اسم HO1O (یه نوع برچسب هولوگرافیکی) از پلیمر حساس به نور و لیزر استفاده می‌کردن تا بتونن چندین QR کد رو توی یه تیکه هولوگرام بذارن. جالبیش این بود که وقتی از زاویه یا نوری متفاوت بهشون نگاه می‌کردی، هر بار یه QR کد جدید دیده می‌شد – شریک کردن اطلاعات تو چند بعد!
ایده رو گسترش دادن و رسیدن به این مدل جدید ذخیره‌سازی؛ یعنی دیتا رو توی فایل هولوگرافیکی و چند لایه می‌نویسن. به این روش می‌گن «ذخیره‌سازی هولوگرافیک»، که یعنی اطلاعات رو به صورت سه‌بعدی و حجمی توی ماده جا می‌دن، نه فقط روی سطح. توی HoloMem، به جای اینکه مثل روش‌های اپتیک قدیمی از شیشه یا سرامیک استفاده کنن، یه ورقه خیلی نازک از پلیمر (۱۶ میکرون ضخامتش!) رو بین دو لایه PET می‌چسبونن و یه نوار ۱۲۰ میکرونی درست می‌کنن که همون ریبون اصلی‌شونه.
حالا دستگاهی که این دیتا رو می‌نویسه و می‌خونه، Holodrive اسمشه. نسخه پروتوتایپ‌شون با لنز پرینت سه‌بعدی شده و یه قطعه دیجتال مکرو میرور (Digital Micromirror Device، که یه جور آینه الکترونیکی برای کنترل نور توی دستگاه‌های مدرن اپتیکیه) از اطلاعات رو به‌صورت همه جانبه روی این نوار پلیمر می‌نویسه. این تکنولوژی باعث می‌شه هر صفحه دیتا هزاران بیت اطلاعات رو یه‌جا ذخیره کنه. یعنی یه جورایی تمام اطلاعات رو به شکل هولوگرافیکی توی لایه‌های مختلف جا می‌دن.
نکته مشتی‌ترش اینه که این کارتریج‌ها دقیقاً شبیه کارتریج‌های معمولی LTO ساخته شدن و راحت توی سیستم‌های فعلی نوار جای می‌گیرن. یعنی لازم نیست هیچ دستگاه یا نرم‌افزار اضافه‌ای بخری، همون کتابخونه‌های LTO الانیت هم کار رو راه می‌ندازن. سیستم‌های فعلی به آسانی می‌تونن همزمان با HoloMem و LTO کار کنن و نیازی نیست از صفر شروع کنی.
در مورد سرعت خوندن و نوشتن هنوز اطلاعات دقیقی بیرون نداده‌ن، ولی گفتن فعلاً توی حدود سرعت LTO-9 کار می‌کنن (یعنی واقعاً سرعت بالاست). تیم HoloMem از بردهای الکترونیکی گرون قیمت هم استفاده نکرده — فقط یه مدار £۳۰ پوندی و کمی تعمیرات روی مکانیزم LTO کفایت می‌کنه.
خرج و پول و پیشرفت چی؟! این تیم تونسته تا حالا ۹۰۰ هزار پوند (یعنی نزدیک یه میلیون دلار) کمک هزینه نوآوری از بریتانیا بگیره تا بتونه کار رو جلو ببره. کلی همکاری هم با شرکت‌های TechRe و QStar راه انداخته، که دارن Holodriveهاشون رو توی دیتا سنترها (همون مراکز بزرگ ذخیره داده) تست می‌کنن تا ببینن دستگاه توی عمل چقدر با ثبات و قابل اعتماده.
یه نکته باحال دیگه هم اینه که HoloMem حسابی رو پتنت یا همون ثبت اختراع کار کرده — چه روی سیستم اپتیکی‌شون، چه روی طراحی مدیا و چه روی نحوه ذخیره سه‌بعدی دیتا. این یعنی احتمالاً به‌راحتی نمی‌شه ایده‌شون رو کپی کرد.
در مورد آینده، چارلی گیل می‌گه امکان این هست که با استفاده از ضبط همزمان چند کانال نوری (یعنی چند طول موج نور متفاوت رو با هم ارسال کنن)، ظرفیت این نوارها خیلی راحت بالاتر بره — بدون اینکه نیاز به تغییر سخت‌افزاری باشه. یعنی هر کانال نوری اضافه بشه، ظرفیت هم چند برابر می‌شه.
خلاصه قضیه رو بخوام جمع کنم: این پروژه HoloMem می‌خواد آرشیو دیتا رو ارزون‌تر، سریع‌تر، مطمئن‌تر و با ظرفیت خیلی بیشتر بکنه. شاید هنوز تو فاز تست باشه، اما انصافاً اگه کار بده، می‌تونه روش ذخیره‌سازی رو توی شرکت‌ها و مراکز بزرگ دیتا کاملاً عوض کنه.
اگه دلت خواست بیشتر راجع به ذخیره امن و ارزون داده بخونی، یا بدونی چرا هنوز نوار دیتا تو دنیای هوش مصنوعی جای خودش رو داره یا حتی با چه ترکیبی از تکنولوژی‌های جدید و قدیمی می‌شه سیستم‌های ذخیره بهتر ساخت، هنوز کلی مطلب خفن هست تو اینترنت که می‌تونی دنبالش بری!
منبع: +
