خب بچه‌ها، بیاین یه کم درباره اینکه ما آدما چقدر می‌تونیم با گوش‌مون بفهمیم توی طبیعت چند تا موجود زنده دارن صدا درمیارن، گپ بزنیم! مثلاً وقتی میری توی یه باغ یا پارک، معمولاً پرنده‌ها دارن آواز می‌خونن. تا حالا شده به صدای پرنده‌ها گوش بدی و سعی کنی بفهمی چند تا هستن؟
یه تحقیق خیلی جالب اومده این قضیه رو بررسی کرده. توی این تحقیق، اومدن با یه الگوریتم مهندسی شده (یعنی یه برنامه کامپیوتری که می‌تونه صحنه‌های صدای طبیعت رو شبیه‌سازی کنه) صداهای طبیعی ساختن؛ مثلاً صدای عجیب‌غریب پرنده‌ها رو با شرایط مختلف ترکیب کردن. منظورم از شرایط مختلف اینه که: تعداد پرنده‌ها رو تغییر دادن، تنوع گونه‌ها (species richness یعنی اینکه چند نوع مختلف پرنده باشه) رو کم و زیاد کردن، صداها رو بلند و کوتاه کردن، حتی رفتار پرنده‌ها و صدای پس‌زمینه (یعنی همون سر و صدای محیط) رو هم تنظیم کردن.
بعدش اومدن به آدمای داوطلب اون صداها رو دادن گوش بدن و ازشون پرسیدن که فکر می‌کنی چند تا پرنده دارن صدا درمیارن؟ اگر فکر کردی راحت بوده یا همه جواب درست دادن، باید بگم زهی خیال باطل! آدما معمولاً اشتباه می‌کردن و دقت‌شون پایین بود. یعنی مثلاً شیش تا پرنده بودن، اما حس می‌کردن ۴ تا هستن یا برعکس. نکته جالبش اینه که با اینکه حس عددیشون دقیق نبود، اما جواب‌هاشون هنوز یه ربطی به تعداد واقعی پرنده‌ها داشت؛ یعنی هرچی پرنده بیشتر بود، معمولاً عدد حدسی‌شون هم بالاتر بود. اما خب، این حس‌مون به تعداد صدا توی طبیعت خیلی هم قوی و صد در صد نیست، بیشتر حالت “تقریبی” داره.
یه چیز دیگه هم متوجه شدن: اگه صدای پس‌زمینه آروم باشه (یعنی سر و صدای اضافی محیط زیاد نباشه)، عملکرد آدما خیلی بدتر نمی‌شه؛ ولی اگر مثلاً صداهای مختلف متعلق به گونه‌های متفاوت (یعنی پرنده‌های متنوع‌تر) با تفاوت آشکار توی تُن یا سبک خوندن همراه باشه، آدم‌ها راحت‌تر می‌تونن تشخیص بدن که چند نوع پرنده دارن می‌خونن. این نشون می‌ده مغز ما برای تشخیص اینجور چیزا، مثل یه جور “گروه‌بندی” صوتی عمل می‌کنه.
پس اگه فکر می‌کنی گوش دادن به جنگل و حدس زدن تعداد پرنده‌ها کار ساده‌ایه، زیاد مطمئن نباش! مغز ما خیلی باحال و جالب کار می‌کنه، اما وقتی پای شنیدن تنوع زیستی (biodiversity یعنی همون تنوع موجودات زنده توی طبیعت) در میون باشه، خیلی هم بی‌عیب و نقص نیست. خلاصه، این تحقیق یه جورایی بهمون نشون داده که شنوا بودن برای درک کردن دنیای زنده اطراف‌مون خیلی خاصه، اما همیشه هم همه‌چی رو درست و کامل نمی‌فهمیم.
منبع: +
