اگه کسی رو بشناسین که پارکینسون داره یا خودتون علاقهمند باشین بدونین دقیقاً این بیماری چیکار میکنه، حتماً متوجه شدین راه رفتن و حرکتهاش یه کم متفاوت میشه. بذار کمی خودمونیتر برات توضیح بدم چی تو بدن فردی که پارکینسون داره میگذره و چرا راه رفتنش اینقدر متفاوت به نظر میاد.
اول اینکه، هماهنگی بین دست و پاها – تو زبان علمی بهش میگن Interlimb Coordination – یعنی اینکه مثلاً وقتی داری راه میری، دستهات و پاهات هماهنگ تو یه ریتم حرکت کنن. خب این موضوع خیلی مهمه تا بتونی راحت و بیدردسر حرکت کنی و تعادلت حفظ شه. وقتی پارکینسون وارد جریان میشه، همین هماهنگی به هم میریزه.
طبق بررسیای که تو این مقاله انجام شده، اومدن نگاه کردن که چطور پارکینسون روی حرکت آدمها تأثیر میذاره و قات و قاطی شدن همین هماهنگی دست و پا باعث چی میشه. اینا کلی مقاله و تحقیق رو بررسی کردن – یعنی یه جور “مرور منابع” یا Scoping Review که خودش یعنی بررسی کلی منابع برای اینکه ببینیم وضعیت تحقیقات درباره یک موضوع چیه. این بار، موضوعشون هماهنگی بین دست و پاست تو آدمهایی که پارکینسون دارن و اینکه پارکینسون چه بلایی سر راه رفتنشون میاره.
یه نگاهی داشتن به کلی مقاله و داده – از بین ۷۱۰ تا مقاله، فقط ۱۴ تا رو پیدا کردن که دقیقاً به موضوعشون مرتبط بود و همه جور تست و بررسی رو روشون انجام دادن، مثل راه رفتن روی تردمیل یا زمین معمولی. اون وقت، با استفاده از شاخصهایی مثل Phase Coordination Index (شاخصی که نشون میده هماهنگی بین اعضای بدن به چه شکله) بررسی کردن که کی مشکل بیشتری داره.
نتیجه چی شد؟ معلوم شد آدمهایی که پارکینسون دارن، معمولاً سرعت راه رفتنشون کمتر میشه، گامها کوتاهتر و دامنه حرکت مفصلها محدودتر. حتی اونایی که یه جور «گیر پا» یا Freezing of Gait (یعنی ناگهان طرف موقع راه رفتن گیر میکنه و نمیتونه تکون بخوره) دارن، وضعیتشون بدتره.
مشکل بعدی این بود که کلی تاخیر تو هماهنگی بین حرکت دست و پا به وجود میاد، یعنی یه چیزی شبیه Phase Shift (جابجایی فازی، یعنی زمانبندی حرکت دست و پا با هم قاطی میشه) یا اندازهگیریش که بهش Synchronization Delay میگن – یعنی تاخیر تو این که اعضا با هم درست حرکت کنن.
حالا چرا این مهمه؟ چون اگر این هماهنگی به هم بخوره، آدم بیشتر در معرض زمین خوردن و مشکلات حرکتی میشه، کیفیت زندگیش هم میاد پایین. بر همین اساس، کلی توصیه کردن که اگه پارکینسون داری یا کسی رو میشناسی که داره، لازمه تمرکز رو ارتقای هماهنگی و حرکت با تمرینهای هدفمند و اختصاصی باشه. یعنی راهحل برای هر فرد باید ویژه باشه؛ همه رو با یه نسخه نمیشه درست کرد چون پارکینسون برای هر کسی جور خاصی قاطی میکنه.
در کل، پارکینسون فقط باعث کند شدن حرکت نمیشه، بلکه سیستم هماهنگی کل بدن رو به هم میزنه. پس تمرینها و مداخلات درمانی باید خیلی اختصاصی طراحی شن تا هم حرکت بهتر بشه، هم تعادل بیشتر و هم احتمال افتادن کمتر شه. اینطوری خود زندگی هم خیلی راحتتر و باکیفیتتر میشه.
منبع: +