اگه تا حالا دانشگاه رفته باشی، احتمالاً میدونی که آخر هر ترم، استادا به دانشجوها نمره میدن. جالب اینجاست که دانشجوها هم کم نمیارن و درست همون موقع، به استادای خودشون نمره میدن؛ یه چیزی به اسم Teacher Evaluation یا ارزشیابی استاد. یعنی استادا امتحان میگیرن، بعد خودشون یه جورایی امتحان پس میدن!
حالا این Ertefa-e-nemre-ha یا همون روند بالا رفتن نمرهها تو سالهای اخیر باعث شده هم نمره دانشجوها بالاتر بره، هم استادا از دانشجوها نمره بهتری بگیرن. یه جورایی همهچیز داره شیرینتر و خوشحالکنندهتر میشه! ولی قضیه اونقدرها هم ساده نیست.
این ارزشیابیها، با وجود اینکه کلی ایراد و نقص دارن و همه هم میدونن کامل نیستن، ولی تو زندگی شغلی و آینده یه استاد خیلی مهم شدن. مثلاً Daniel Willingham که پروفسور روانشناسی دانشگاه ویرجینیاست، خودش میگه که تو کمیتههایی که واسه ترفیع و استخدام استادا بودن، همین ارزیابیها واقعاً نقش اصلی رو بازی میکنن. یعنی آینده استادا، مخصوصاً وقتی میخوان بهشون پایه شغلی دائمی بدن (تو انگلیسی به این میگن «Tenure» یعنی امنیت شغلی در دانشگاه)، تا حد زیادی به همین برگههایی بستگ داره که دانشجوها با دو تا تیک و یه نمره میدن!
Valen Johnson که قبلاً رئیس دانشکده آمار در دانشگاه Texas A&M بوده، هم حرف مشابهی زده. اون میگه این ارزیابیها تو تصمیمگیری برای tenure شدن استادا حسابی تاثیرگذارن و نمیتونن راحت ازش بگذرن.
اما ایراد کار چیه؟ خب، مشکلی که پیش اومده اینه که خیلی وقتها این نمره دادنها اصلاً عادلانه یا علمی نیست. مثلاً بعضی دانشجوها چون نمره خوبی گرفتن یا کلاس استاد جذاب بوده، نمره عالی میدن؛ اما اگه استاد سختگیر بوده یا امتحاناش طاقتفرساست، دیگه رحمی تو ارزیابی نمیکنن! و خب همین باعث میشه استادا با خودشون بگن: پس اگه بخوام دانشجوها بهم نمره خوب بدن، باید آسون بگیرم، نمره زیاد بدم یا حتی بعضی جاها از کیفیت بیام پایین.
در نتیجه یه چرخه عجیب درست شده؛ استاد میخواد دانشجو خوشحال باشه که بهش تو ارزشیابی نمره بدی ندن، دانشجو هم خوشحاله که نمره بالاتری میگیره. ولی ته داستان به ضرر هم دانشگاهه، هم کیفیت آموزشی و هم حتی دانشجوهایی که دنبال یادگیری واقعی بودن!
در کل، این سیستم teacher evaluation، با اینکه هدفش این بوده کیفیت آموزش رو بهتر کنه، خودش باعث شده دانشگاها دیگه اون استانداردهای جدی و محکمشون رو کمتر رعایت کنن؛ تو دنیای واقعی هم این مسئله خیلی داره بحث میشه و استادا هم حسابی ازش دل پُر دارن.
منبع: +