اگه اهل اینستاگرام باشی یا حتی یه کم تو شبکههای اجتماعی بچرخی، مطمئناً تا حالا پستهایی رو دیدی که درباره «کلین ایتینگ» حرف میزنن! حالا اگه برات سواله که این کلین ایتینگ چیه، باید بگم منظور همون غذا خوردن سالم و پاک و خالی از مواد افزودنی و … هستش، که میگن باید غذات ارگانیک، طبیعی و بدون چیزهای اضافه باشه.
خب مسئله اینجاست که این مدل محتواها تو شبکههای اجتماعی اینقدر زیاد شدن که آدم تقریباً نمیتونه ازشون فرار کنه. خیلیها فکر میکنن دیدن چنین پستهایی ممکنه کمکشون کنه بیشتر احساس مثبت داشتن و بدنشون رو دوست داشته باشن. ولی واقعاً اینطوره؟
یه تحقیق جالب آمده این موضوع رو بررسی کرده! یه گروه ۱۲۹ نفره از خانمها تو این آزمایش شرکت کردن و دو مدل محتوای اینستاگرامی براشون نشون دادن: یکی پستهای کلین ایتینگ و اون یکی پستهایی با موضوع غذاهای خوشمزه و جذاب (که بهشون foodie میگن، یعنی کسایی که عاشق تست کردن انواع غذاها هستن و معمولاً غذای سالم و ناسالم براشون مهم نیست!).
هر نفر پنج دقیقه این پستها رو دید و محققها قبل و بعدش ازشون درباره حس مثبت و منفی و میزان رضایتشون از بدنشون پرسیدن. حتی رفتن سراغ اینکه بعد از تماشای این پروفایلها، طرف دلش میخواد چی بخوره! تازه اونهایی که قبلش مشکل یا حساسیت خاصی درباره بدنشون داشتن یا به غذا و رژیمهای خاصی علاقه داشتن رو هم بررسی کردن؛ مثلاً کسانی که نشانههای اختلال خوردن یا اُرتورکسیا داشتن (اُرتورکسیا یعنی وسواس بیش از حد برای خوردن غذای سالم).
حالا نتیجه چی شد؟ اولین چیزی که فهمیدن این بود که دیدن این پروفایلها، تاثیر خیلی خاصی روی اینکه آدمها چی میخوان بخورن نداشت. یعنی چه پست سالم میدیدن، چه پست foodie، عملاً تو انتخاب غذاشون فرقی ایجاد نشد! از اون طرف، حس مثبت اکثر شرکتکنندهها با گذشت زمان کمتر شد (یعنی اون شور و حال اولیه کم شده بود) که قبلاً هم راجع به تاثیر وقت گذروندن تو اینستاگرام صحبت شده بود. این خودش نشونهایه که شاید گشتن زیاد تو اینستاگرام برای حال خوب حتی مضر هم باشه.
جالبه بدونی بعد از دیدن پستهای foodie (یعنی غذاهای هیجانانگیز و رنگارنگ)، حس منفی توی افراد کمتر شد، در حالی که پستهای کلین ایتینگ اونقدر هم حال خوبکنی نبودن! یه اشاره کوچیک هم به رضایت از بدن داشتن که البته نتیجه خیلی چشمگیری نبود، ولی یه جورایی نشون میده دنبال کردن بیش از حد پستهای کلین ایتینگ، شاید باعث بشه کمتر از بدنت راضی باشی.
از اون طرف، آدمهایی که قبلاً برای بدنشون حساسیت داشتن (یعنی مشکل اعتماد به نفس یا نشونههای اختلال خوردن داشتن)، تفاوت زیادی حس نکردن؛ یعنی محتواها تاثیر خاصی رو اونایی که قبلاً آسیبپذیر بودن نذاشت.
در نتیجه، این تحقیق میگه نباید فکر کنیم هرچی محتوای کلین ایتینگ بیشتر دنبال کنیم، حال بهتری خواهیم داشت یا کمتر نگران بدنمون میشیم! تازه شاید حتی برعکس باشه و این پستها باعث بشه حال آدم ناخودآگاه بدتر هم بشه. پس وقتی بحث سواد رسانهای میشه (سواد رسانهای یعنی اینکه بلد باشی چطور با اطلاعات تو اینترنت و رسانهها برخورد کنی)، مهمه که فقط تمرکزمون روی غذاهای ناسالم نباشه؛ بلکه کلین ایتینگ و تاثیر اون رو هم جدی بگیریم!
در کل، یه جمعبندی ساده: باید حواسمون جمع باشه که دیدن پستهایی درباره غذای سالم یا بدن بینقص، همیشه هم الهامبخش و کمکی نیست و بعضی وقتا حال آدم رو بیدلیل میگیره! پس تعادل خیلی مهمه و اصلاً زور نزنیم به خاطر فضا و پستهای شبکههای اجتماعی حتماً استاندارد خاصی رو دنبال کنیم.
منبع: +