اگه طرفدار سرورها و سخت‌افزار خفن باشی، خبر جدید اینتل برات خیلی جالبه: اینتل قراره تا سال ۲۰۲۶ نسل بعدی پردازنده‌های سروری خودش، با اسم رمز Oak Stream رو عرضه کنه و یه مدل فوق‌العاده به اسم Diamond Rapids هم اون تو هست! این Diamond Rapids مخصوص کارای سروری و محاسبات خیلی قوی ساخته شده.
حالا Diamond Rapids دقیقا چیه؟ این پردازنده با تکنولوژی ۱۸A اینتل ساخته میشه (۱۸A یعنی یه فناوری ساخت جدیدتر که ترانزیستورهاش از نسل قبلی ریزتر و پیشرفته‌تر هستن و مصرف برق کمتری دارن)، و داخلش هسته‌های Panther Cove استفاده شده. Panther Cove همون معماری‌ایه که روی پردازنده‌های آینده‌ی لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌های اینتل میاد، خلاصه یعنی همون چیپ رده‌بالاها برای سرورها هم اومده.
مدل پرچمدار Diamond Rapids واقعاً غوله! داخل هر سوکت می‌تونی ۱۹۲ هسته بذاری. چطوری؟ چون اینتل اومده چهار بخش محاسباتی (compute tile) رو گذاشته که هرکدوم ۴۸ هستهٔ قوی دارن و جمعاً میشه ۱۹۲ هسته توی یه پردازنده.
همین‌جوری وایسا! اگه یه سرور با چهار سوکت ببندی، یعنی تا ۷۶۸ هسته فقط تو یک رک سرور جا می‌دی. رک یعنی همون قفسه‌ای که چندتا کامپیوتر (یا سرور) تو شرکت‌ها میذارن. البته این تراکم هسته‌ها با خودش یه سری دردسر هم میاره؛ مثلاً برا یه رک کامل با این پردازنده‌ها، برق مصرفی تا ۲۰۰۰ وات هم میرسه! یعنی مثل یه بخاری برقی گنده.
برای اینکه این‌همه پردازنده رو بتونی بذاری، اینتل یه سوکت جدید طراحی کرده به اسم LGA 9324 (سوکت یعنی همون جایی که پردازنده رو روی مادربورد میذاری). این سوکت جدیده مخصوص نسل بعدی همین Diamond Rapids هست و قابلیت‌های مدرنی مثل PCIe 6.0 و CXL 3 داره. PCIe 6.0 برای وصل کردن کارت‌های گرافیک یا شتاب‌دهنده‌های سخت‌افزاری خیلی سرعت بالایی داره، و CXL 3 یه استاندارد جدیده که کمک می‌کنه سخت‌افزارها حتی سریع‌تر با هم حرف بزنن.
از لحاظ رم هم، هر Diamond Rapids تا ۱۶ کانال حافظه DDR5 رو پشتیبانی می‌کنه. حتی می‌تونه با ماژولای مخصوص MRDIMM که سرعتشون تــا ۱۲۸۰۰ مگاترنسفر (یا همون MT/s) در ثانیه میره، کار کنه. خلاصه یعنی رم و پردازنده با هم هماهنگ‌ترین حالت ممکن رو دارن.
اینتل واسه کسایی که دنبال مصرف برق کمتر یا سرور جمع و جورتر هستن هم فکر کرده: یه ورژن کم‌هسته‌تر و ساده‌تر از Diamond Rapids معرفی می‌کنه که نصف هسته و پهنای باند حافظه رو داره. این آپشن مناسب اوناییه که فضا یا برق محدود دارن.
حالا یه نکته مهم: اینتل گفته Diamond Rapids مخصوص هوش مصنوعی هم هست! البته الان بیشتر کارای AI با GPUها انجام میشه (GPU همون کارت گرافیک، شتاب‌دهنده محاسباتی). اما اینتل امید داره با امکاناتی که گذاشته، این پردازنده برای مدل‌های هوش مصنوعی سبک‌تر هم جواب بده، مخصوصاً برای کارهای inference. (Inference یعنی اجرای مدل هوش مصنوعی برای پیش‌بینی یا آنالیز، واسه وقتی که دیگه مدل آموزش دیده. معمولاً آموزش مدل‌های AI خیلی سنگینه و GPU می‌خوان، ولی inference رو میشه روی CPU هم انجام داد، مخصوصاً اگه مدل خیلی بزرگ نباشه.)
Diamond Rapids از فرمت‌های عددی FP8 و TF32 هم به طور کامل پشتیبانی می‌کنه. این فرمت‌ها مخصوص کار با هوش مصنوعی ان و باعث میشن مدل‌ها سریع‌تر و با مصرف رم کمتر اجرا بشن.
از نظر دستورالعمل‌ها هم، Diamond Rapids دو تا ویژگی داره: APX و AMX. اینا اسم دو تا مجموعه دستورالعملن که باعث میشه پردازنده بتونه بعضی کارای مدرن (مثلاً اجرای سریع‌تر وظایف سروری یا هوش مصنوعی) رو خیلی بهتر انجام بده. APX و AMX basically یک جور شتاب‌دهنده نرم‌افزاری خیلی به درد بخورن که باعث میشن کارای زیادی همزمان تو سرور انجام بشه.
جالب اینه که اینتل گفته Diamond Rapids همراه با یک شتاب‌دهنده مخصوص AI به اسم Jaguar Shores میاد. یعنی کل بستر سخت‌افزاری AI رو برای دیتاسنترها خواهد داشت تا هرکی خواست سرور هاشو به روز کنه.
البته هنوز اینتل قیمتی برای Diamond Rapids اعلام نکرده و مشخص نیست که دقیقاً چقدر از رقباش یعنی AMD قوی‌تر یا ارزون‌تر باشه. باید دید اینتل واقعاً می‌تونه سال ۲۰۲۶ با این چیپ‌ها جلوتر از بقیه بمونه یا نه.
در نهایت، اگه قراره دیتاسنترها و پردازنده‌های آینده رو آپدیت کنید یا براتون سواله “جدیدترین تکنولوژی اینتل چیه”، Diamond Rapids گزینه جذاب و آینده‌نگرانه‌ایه — فقط باید امیدوار باشیم که تا دو سال دیگه رقبا عقب نموندن!😉
منبع: +
