تا حالا شاید فکر میکردیم مریخ همیشه همین سیاره خشک و سرد و بیروح بوده. ولی داستان یه چیز دیگه میگه! جدیداً دانشمندها تو مریخ یه جور سنگ خیلی روشن و سفید پیدا کردن که سر و صدای زیادی بهپا کرده. این کشف با کمک مریخنورد پرسیورَنس ناسا (همون ماشینی که داره تو مریخ میچرخه و تحقیق میکنه) انجام شده. برعکس اونچه همه فکر میکردن، این سنگها از جنس کائولینیت هستن؛ یه نوع رس معدنی که توش آلومینیوم زیاده. کائولینیت چیه؟ همون مادهای که تو زمین فقط تو آبوهوای گرم و مرطوب، مثلاً تو جنگلهای استوایی، درست میشه! یعنی بارونهای مداوم و شدید باید باشه تا این رسها بهوجود بیان و همه مواد دیگه از دل سنگ بیرون کشیده شه تا کائولینیت بمونه.
خُب، وقتی دانشمندها دیدن تو مریخ که الان نه گرمه، نه خبری از آب و بارونه، همچین چیزی پیدا شده، شاخکهاشون تیز شد! یکی از این دانشمندها، آدریان بروز، خاکشناس از دانشگاه پوردو، گفته: «دیدن کائولینیت تو مریخ یعنی یه زمانی اینجا خیلی بیشتر از حالا آب بوده.» احتمالاً مریخ یه دورهای شبیه یه واحه مرطوب و سرحال بوده!
حالا دانشمندها اومدن سنگهایی که پرسیورنس بررسی کرده رو با کائولینیت نمونهگیری شده از آفریقای جنوبی و سندیگو مقایسه کردن. جالب اینجاست که ساختارشون تقریباً مثل همه! این نشون میده احتمالاً تو مریخ هم به همون شکلِ روی زمین بهوجود اومدن.
تصاویر ماهوارهای هم تأیید میکنه داستان داغتر از اونه که فکرش رو میکردیم. باز هم جاهای دیگه مریخ پر از کائولینیت دیده شده که فعلاً هیچ مریخنوردی بهشون سر نزده. فعلاً همین چندتا سنگی که پیدا شده، تنها مدرک ما روی سطح مریخه.
بریانی هورگان، یکی از کسایی که تو همین تحقیقات بوده هم گفته: «تا زمانی که نتونیم با مریخنورد بریم سراغ اون رسوبات بزرگ، همین سنگای کوچیک تنها شاهدای ما هستن!»
این کشف نشون میده تئوری “مریخِ مرطوب و سرسبز” شاید واقعیت داشته. اینکه دقیقاً کی مریخ از یه بهشت استوایی تبدیل شد به این سیاره خشک و بیآب و علف امروز، هنوز مشخص نیست. ولی بهترین حدس دانشمندها اینه که مریخ چیزی بین ۳ تا ۴ میلیارد سال پیش، کمکم همه آبش رو از دست داده. چرا؟ چون میدان مغناطیسی مریخ ضعیف شد و بادهای خورشیدی اومدن همه اتمسفرش رو دَر کردن! میدان مغناطیسی مثل سپر دفاعی اطراف سیارست که جلوی ذرات خورشیدی رو میگیره تا هوای سیاره رو نبرن.
بررسی این رسهای قدیمی، یه جور کلید طلایی دست دانشمندها میده که بفهمن مریخ کی و چطور این تغییر وحشتناک رو پشت سر گذاشته و چه اتفاقهایی باعث شده که آبش بره.
یه نکته خیلی جالب دیگه: وجود همین کائولینیت نشون میده که احتمال زندگی تو مریخ قدیم، شاید اصلاً از چیزی که فکر میکردیم بیشتر بوده! چون همونجوری که بروز گفته، «همه زندگی به آب نیاز داره.» پس شاید یه روزی، تو همین خاکهای استواییِ قرمز و مرطوب مریخ، اثری از حیات هم بوده باشه.
راستی، جالب بود بدونین پرسیورنس فقط دنبال سنگ نیست؛ قبلاً تونسته اکسیژنِ قابل تنفس تو مریخ درست کنه! و حتی یه مدت یه سنگ کوچولو مثل حیوان خونگی با خودش همه جا میبرد! مریخ حسابی برامون سورپرایز داره و انگار هنوز ماجراهای خیلی بیشتری ازش قراره کشف کنیم.
منبع: +
