تا چند سال پیش اگه یکی می‌گفت برق تقریبا نصف دنیا رو میشه با خورشید تأمین کرد، شاید همه بهش می‌خندیدن! ولی الان اوضاع فرق کرده. نیروگاه‌های خورشیدی اونقدر بزرگ و قدرتمند شدن که تو بیابون‌ها صف‌کشیدن و دارن شهرها و کشورها رو روشن می‌کنن. امروز می‌خوام با هم بریم سراغ ۱۰ تا از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی عملیاتی دنیا تو ۲۰۲۵، یعنی اونایی که واقعاً الان دارن برق تولید می‌کنن و داستان علمی-تخیلی نیست!
یه نکته بگم: این لیست پر از پروژه‌های قول‌وقرار داده و مراحل اولیه نیست. هرچی هست واقعا ساخته شده و برق میده. البته آخرش یه سری از غول‌های آینده رو هم معرفی می‌کنم که همین روزاست بخوان رکورد بزنن.
۱. میدونگ (اطراف ارومچی)، سین‌کیانگ چین – ۳۵۰۰ مگاوات
تو ژوئن ۲۰۲۴، چین یه نیروگاه عظیم به اسم «میدونگ» رو نزدیک ارومچی راه انداخت که ظرفیت عملیاتی‌ش ۳۵۰۰ مگاواته (مگاوات یعنی واحد اندازه‌گیری قدرت تولید برق!). این یعنی بزرگ‌ترین مزرعه خورشیدی واحد فعاله جهان اون موقع بود! وسعتش تو بیابون و تا دلت بخواد پنل خورشیدی چیده. سالی تقریباً ۶٫۰۹ میلیارد کیلووات-ساعت برق تولید می‌کنه. بعضی جاها دیدم عدد رو تا ۵ گیگاوات (هر ۱ گیگاوات = ۱۰۰۰ مگاوات) هم زدن، ولی منابع موثق رو همون ۳۵۰۰ مگاوات تأیید کردن. جالبه بدونی تو همین منطقه برنامه دارن ظرفیت رو هم باز بیشتر کنن!
۲. پارک خورشیدی بهدلا، هند – ۲۲۴۵ مگاوات
وسط بیابون تار تو راجستان هند، یه پارک خورشیدی عظیم به اسم «بهدلا» ساخته شده که ظرفیتش ۲۲۴۵ مگاواته. ساختش فازبه‌فاز از ۲۰۱۵ شروع شد و تا ۲۰۲۰ کامل شد. زمینش تقریبا ۵۶ کیلومتر مربعه! میزان نور و آفتابی که اونجا به پنل‌ها می‌خوره خیلی بالاست و این پارک یه برگ برنده برای هند محسوب میشه. چندتا زیرپروژه کوچیک‌تر هم توش هستن، ولی هسته اصلی همون عدد مشهوره.
۳. پارک خورشیدی هوانگه (گونگه/ هاینان)، چین – ۲۲۰۰ مگاوات
چین ول‌کن نیست! پارک خورشیدی هوانگه تو استان چینگهای (شمال‌غرب چین) هم با ظرفیت ۲۲۰۰ مگاوات فعالیت می‌کنه. قسمت جالبش اینه که این مجتمع بخشی از یه مجموعه ترکیبی با نیروگاه‌های آبی هم هست (یعنی همزمان برق آبی و خورشیدی تولید میشه). برنامه‌هایی برای افزودن ظرفیت بادی یا خورشیدی بیشتر هم دارن که اگه عملیاتی بشه، واقعا غول میشه!
۴. پارک خورشیدی پاواگادا (شاکتی ستالا)، هند – ۲۰۵۰ مگاوات
تو ایالت کارناتاکا هند، پارک خورشیدی پاواگادا تا الان حدود ۲۰۵۰ مگاوات برق تولید می‌کنه. بیشترش تا ۲۰۱۹ راه افتاده. مهم‌ترین نکته‌ش مدل اجاره زمین بایره (یعنی زمین‌هایی که به درد کشاورزی نمی‌خورده، به این پروژه اختصاص دادن). تو شایعات گفتن قراره تا ۳هزار مگاوات هم بره ولی فعلا تأیید نشده.
۵. نیروگاه خورشیدی الظفره، امارات – ۲۰۰۰ مگاوات
«الظفره» تو ابوظبی یکی از جدیدترین و بزرگ‌ترین پروژه‌های خورشیدی جهانه که تابستون ۲۰۲۳ کامل شد. اینجا حدود ۴ میلیون تا پنل داره و ۲۰ کیلومتر مربع مساحتشه! نکته باحال: از مدل پنل دوجهته استفاده می‌کنن (یعنی از دو طرف نور جذب میشه). این نیروگاه برق حدود ۲۰۰ هزار تا خونه رو تأمین می‌کنه و سالی ۲٫۴ میلیون تن انتشار CO2 رو کم می‌کنه. CO2 یعنی همون کربن دی‌اکسید که گرمایش زمین رو شدیدتر می‌کنه.
۶. پارک خورشیدی بنبان، مصر – ۱۶۵۰ مگاوات
مصر هم عقب نمونده! پارک خورشیدی بنبان تو استان اسوان با ظرفیت عملیاتی ۱۶۵۰ مگاوات، بزرگ‌ترین پروژه آفریقاست فعلاً. اینجا یه مجموعه‌س که ۴۱ تا نیروگاه کوچیک‌تر داره که برق‌شون یه‌جا به شبکه منتقل میشه. بعضی وقتا حداکثر ظرفیتش رو تا ۱۸۰۰ مگاوات هم اعلام کردن ولی همون عدد ۱۶۵۰ فعلا معتبرتره.
۷. نور ابوظبی (سویحان)، امارات – ۱۱۱۷ مگاوات
یه نیروگاه خورشیدی دیگه هم تو اماراته به اسم «نور ابوظبی» یا «سویحان» که از ۲۰۱۹ داره برق میده و ظرفیتش ۱۱۱۷ مگاواته. اینجا از ۳٫۲ میلیون پنل استفاده و برای شستشوشون یه سیستم روباتیک بی‌آب اختراع کردن! یعنی رباتا پنل‌ها رو تمیز می‌کنن و آب هم هدر نمیره.
۸. پارک خورشیدی محمد بن راشد آل مکتوم، امارات – بیشتر از ۱۰۰۰ مگاوات
دبی هم یه پروژه عظیم داره به اسم «محمد بن راشد آل مکتوم». هدف نهایی اینه که تا ۲۰۳۰ ظرفیتش رو برسونن به ۵۰۰۰ مگاوات و باعث صرفه‌جویی تو ۶٫۵ میلیون تن انتشار کربن بشه. فعلا بخش عملیاتی حدود ۱۰۱۳ مگاواته.
۹. پارک خورشیدی صحرای تنگر، چین – ۱۵۴۷ مگاوات
بازم چین! تو صحرای تنگر، منطقه نینگ‌شیا، یه نیروگاه با ظرفیت ۱۵۴۷ مگاوات داره که از پروژه‌های قدیمیه و آمارش همیشه ثابت مونده. اینجا دیگه بحث طرح توسعه مبهم و این حرفا نیست؛ ظرفیت عملیاتیه!
۱۰. NP Kunta/ پارک آنتاپورام، هند – ۱۵۰۰ مگاوات
این یکی تو ایالت آندراپرداش هند قرار گرفته و اسمش همیشه ته لیست‌های رکورددارا دیده میشه. NP Kunta یکی از چندتا پارک اولترامگا هند به‌حساب میاد (اولترامگا یعنی مقیاس فوق‌العاده بزرگ)، هرچند تو لیست‌های بین‌المللی کمتر بهش پرداختن.
آینده چجوریه؟ تازه داریم گرم میشیم!
خیلی باحاله بدونی که این لیست فقط وضعیت الان رو نشون میده. ولی دنیا داره واقعا سریع عوض میشه. نصف این پروژه‌ها خودشون قراره گسترش پیدا کنن و تازه یه سری غول تازه نفس دارن از راه می‌رسن!
مثلا تو هند، پروژه چاودا (Khavda) تو گجرات رو درنظر بگیر؛ هدفش ترکیب خورشیدی و بادی با ظرفیت نهایی ۳۰ گیگاواته! (۲۶ گیگاوات خورشیدی + ۴ گیگاوات بادی روی یه زمینی که اندازه‌ش تقریباً به بزرگی کشور سنگاپوره!) این پروژه می‌تونه به ۱۸ میلیون خونه برق برسونه و انتشار کربن رو به شکل خفن کاهش بده. تا مارس ۲۰۲۴، هزار مگاواتش عملیاتی هم شده. شاید تا ۲۰۲۹ تکمیل بشه.
تو چین هم هی دارن تو استان‌های چینگهای و سین‌کیانگ نیروگاه عظیم اضافه می‌کنن. فقط مجتمع گونگه / تالاطان الان خودش ۱۵۶۰۰ مگاوات داره و همچنان در حال رشده. چین قشنگ افتاده روی دور رکوردشکنی!
در آخر، این مسابقه هنوز ادامه داره و قرار نیست تا چند سال آینده متوقف شه. هر روز اسم‌های جدیدتر و نیروگاه‌های بزرگ‌تر اضافه میشه و احتمالاً همین لیست امروز چند سال دیگه خیلی کوچولو به نظر برسه!
جمع‌بندی
الان اگه یکی بهت بگه خورشید آینده‌ی انرژی جهانه، بدون که شوخی نمی‌کنه. این ۱۰ تا پروژه فقط یه نگاه کوچیک به آینده‌س؛ آینده‌ای که نیروگاه‌های خورشیدی دارن تبدیل به موتور اصلی برق دنیا می‌شن! و هر روز خبری از یه غول جدید می‌رسه که داره دنیای انرژی رو تغییر میده…
منبع: +
