اگه فکر می‌کنی دنیای ذخیره‌سازی نوار مغناطیسی (Tape) مُرده و دیگه هیچ‌کی سمتش نمیره، باید بدونی هنوز کلی حرف واسه گفتن داره! مخصوصاً الان که برنامه LTO که پشتش غول‌هایی مثل HPE، IBM و Quantum هستن، اومده یه رکورد جدید تو حمل نوارهای LTO ثبت کرده؛ میگن امسال تو ۲۰۲۴، جمعاً ۱۷۶.۵ اگزا‌بایت نوار LTO راهی بازار شده!
حالا این عدد بزرگ رو که می‌بینی، یه نکته ریزی پشتشه؛ واسه اینکه بدونی واقعیت چیه، باید بدونی Compression یا فشرده‌سازی حساب شده یعنی داده‌ها رو یه جوری جمع‌تر فرض می‌کنن که واقعاً شاید اونقدری نشه ذخیره کرد، فقط بعضی داده‌ها خوب فشرده میشن و بعضیا نه. مثلاً داده‌های ویدیویی یا داده‌های رمزنگاری شده، تقریباً هیچ‌جوره فشرده نمیشن، ولی مثلاً Text یا دیتای خام رو راحت‌تر جمع‌وجور می‌کنی.
برنامه LTO ادعا میکنه نسبت فشرده‌سازیش ۲.۵ به ۱ هست، یعنی یک فایل مثلاً فشرده بشه، دو و نیم برابر کوچیک‌تر نشون داده میشه. ولی بدون این که همه فایل‌ها این ویژگی رو دارن! اصل ماجرا اینه که ظرفیت واقعی، اگه بدون در نظر گرفتن فشرده‌سازی نگاه کنی، تقریباً همون ۷۰.۶ اگزا‌بایته. پس هروقت جایی عددای فضایی دیدی، بدون پشتش یه کوچولوی ستاره (*) هست!
غرور Tape Storage رو چهار سال پیاپی داره رشد میکنه. دلیلش هم اینه که با رشد پردازش ابری هیبریدی (Hybrid Cloud، یعنی ترکیب سرور و فضای ابری) و نیازای زیاد هوش مصنوعی و یادگیری ماشین (Machine Learning، یعنی سیستمی که ماشین خودش داده‌ها رو آنالیز و مدل‌سازی میکنه)، کلی داده تولید میشه و Tape هنوزم یه راه ذخیره‌سازی مورد اطمینان و کم‌هزینه‌ست.
برونو هالد که مدیر بخش ذخیره‌سازی ثانویه شرکت Quantum هست، میگه: «همه دنبال اینن که چجوری تو این عصر AI و ML بتونن فضای ذخیره‌سازیشون رو همسو کنن. Tape مثل یه قطعه حیاتی پازل عمل میکنه، مخصوصاً واسه کسب‌وکارهایی که دنبال امنیت، کم‌هزینه بودن و پایداری هستن.» تازه خودشون میگن نسخه بعدی LTO هم امسال قراره بیاد و امکانات بیشتری بده.
اما خبر بد برا Tapeبازها اینکه این مزیت همیشگی یعنی کم‌هزینه بودنش داره تهدید میشه. چون نسل جدید نوار، یعنی LTO-10، قیمتش حسابی رفته بالا! هر کارتریج (همون نوار) بین ۲۷۵ تا ۳۱۵ دلار میره! یعنی نسبت به نسل قبلی تقریباً دوبرابر باید پول بدی تا یه ترابایت بدون فشرده‌سازی ذخیره کنی. ظرفیتش البته بالاتره (۳۷.۵ ترابایت فشرده‌شده یا همون ۳۰ ترابایت بدون فشرده‌سازی)، ولی سرعتش هنوز مث نسخه LTO-9 هست، یعنی سرعت رشد نکرده فقط حجم اضافه شده.
خیلی از شرکت‌ها قبلاً به‌خاطر افت قیمت Tape میومدن سمتش، ولی الان با این قیمت بالا دقیقاً باید فکر کنن که ارزشش رو داره یا نه! چون مثلاً اگه قراره واسه هر کارتریج ۳۰۰ دلار پول بدی، شاید فضای ابری ارزون‌تر یا راحت‌تر دربیاد (Cloud Cold Storage یعنی ذخیره‌سازی کم‌هزینه ابری برای دیتاهایی که زیاد سراغش نمیری). صرفه Tape این بود که با کمترین هزینه بیشترین دیتا رو نگه‌داری ولی الان که این قیمت خورده، داستان فرق کرده.
البته Tape هنوزم مزیت داره؛ مثلاً می‌تونه به شکل ناقابل دسترسی برای هکرها باشه (Offline Resilience یعنی مقاوم بودن در برابر حملات سایبری چون اصلاً به شبکه وصل نیست)، برق کشی خیلی کمی لازمه (Low Energy Draw)، و تو استراتژی ذخیره‌سازی چند لایه (Tiered Storage، یعنی ترکیبی از حافظه تند و کند: SSD، هارد و Tape)، Tape هنوزم عضو مهمیه.
فیلیپ گودوین، یکی از کارشناسان IDC (یه شرکت تحلیل دیتا)، میگه Tape سه تا ویژگی داره: قابل توسعه‌ست، مقرون به صرفه‌ست، و امنیتش بالاست، بخاطر همین توی شرکتا جای خودش رو داره. اما قیمت بالای LTO-10 می‌تونه باعث بشه روند مهاجرت کسب‌وکارها به نسل جدید نوار کُند بشه.
جمع‌بندی؟ Tape Storage هنوز زنده‌ست و چهار ساله رکورد رو زده، ولی با عددسازی‌هایی که بابت فشرده‌سازی میشه باید حواست باشه ظرفیت واقعی چقدره، و با افزایش قیمت نسل جدید LTO-10، دیگه اون صرفه اقتصادی همیشگی خیلی هم پررنگ باقی نمونده. حالا باید صبر کنیم ببینیم نسل بعدی LTO چی رو می‌خواد حل کنه!
ضمناً اگه دنبال ارزون‌ترین راه ذخیره‌سازی چند هزار ترابایت دیتا می‌گردی، هنوز Tape بعضی جاها بهترین گزینس، مخصوصاً وقتی ترکیبی از تکنولوژیای جدید و قدیمی رو کنارت بذاری (مثل کاری که شرکت Spectra Logic انجام داده یا حرکت هوآوی که SSD پرسرعت رو با تجهیزات Tape قدیمی جفت کرده). در کل، Tape هنوز حرفایی برای گفتن داره، فقط باید ببینی رقم و سرعتش به کارت میاد یا نه!
منبع: +
