خب بچه‌ها، بیاید درباره یکی از عجیب‌ترین و بامزه‌ترین اختراعات دانشمندها حرف بزنیم! دانشمندها یه کار جالب کردن: اومدن رو اسپرم گاو یه سری ذرات ریز مغناطیسی (یعنی ذراتی که به آهن‌ربا واکنش نشون میدن) پوشوندن و یه چیزی ساختن به اسم “اسپرم‌بات” یا همون روبات اسپرم! حالا اینا نه اسپرم معمولی‌ان و نه فقط روبات — عملاً یه ترکیب هیبریدی (biohybrid) هستن که میشه از بیرون با آهن‌ربا کنترلشون کرد!
حالا نکته باحال‌ترش چیه؟ هنوز کسی این اسپرم‌بات‌ها رو تو بدن واقعی موجود زنده، مثل انسان یا گاو، امتحان نکرده؛ ولی تونستن این رو تو یه مدل سه‌بعدی و واقعی دستگاه تولیدمثل زنونه (یعنی همون رحم و دهانه رحم مصنوعی که با پرینتر سه‌بعدی درست کردن) تست کنن. نکته‌اش اینه که دانشمندها تونستن خیلی باحال با امواج مغناطیسی دقیقاً کنترلش کنن که این اسپرم‌بات‌ها از کدوم مسیر برن، بعدم با اشعه ایکس (همون X-rays که واسه عکس‌برداری پزشکی به کار میره) حرکاتشون رو لحظه به لحظه ببینن و دنبال کنن. اسپرم عادی رو تو بدن واقعاً نمیشه اینطوری دقیق زیر نظر گرفت!
اصلاً چرا کسی باید بخواد همچین کاری کنه؟ ببین، این “microrobot”ها (یعنی روبات‌های فوق‌العاده کوچولو که دانشمندها ساختن تا بتونن داخل بدن کارهای دقیق پزشکی بکنن) آینده درمان بیماریه! مثلاً تا حالا یه ارتش از این میکروبات‌ها رو سال ۲۰۲۲ فرستادن تو بدن موش و یه نوع ذات‌الریه خطرناک رو درمان کردن! حالا همین ایده رو اگه بیاری تو حوزه سلامت تولید مثل، میشه دارو رو دقیق برسونی به جاهایی مثل رحم یا لوله‌های رحمی که معمولاً دسترسی بهشون سخت یا حتی غیرممکنه. مثلاً برای درمان سرطان رحم، فیبروئید (یعنی همون فیبروم‌ها که توده‌های غیرطبیعی تو رحم هستن)، یا حتی برای تشخیص ناباروری.
این تیمی که اسپرم‌بات‌ها رو درست کردن، به رهبری اسلام خلیل از دانشگاه توئنته هلند کار می‌کنن. خودش گفته: “داریم از سیستم انتقال سلول طبیعی بدن، یه میکرو روبات برنامه‌پذیر درست می‌کنیم!” یعنی همون چیزی که طبیعت ساخته رو با کمی دخل و تصرف علمی، ابَرهوشمندش کردن!
یه نکته مهم توی ساخت این اسپرم‌بات‌ها اینه که اومدن لایه مغناطیسی رو ضخیم‌تر درست کردن (یعنی ذرات اکسید آهن بیشتر ریختن دور اسپرم‌ها) که بتونن کنترل و ردیابی‌شون رو بهتر کنن. نگران سمی بودن این ذرات هم بودن، ولی تا حداقل ۷۲ ساعت معلوم شد برای سلول‌های رحم انسان ضرری نداره.
حالا چرا ردیابی اسپرم این‌قدر مهمه؟ چون تا الان دانشمندها واقعاً نمی‌تونستن حرکت اسپرم تو بدن رو لحظه به لحظه ببینن و بیشتر فرضیاتشون تئوری بود. ولی با این اسپرم‌بات‌ها میشه دقیق فهمید که اسپرم چطور تو دستگاه تولید مثل زنونه حرکت می‌کنه، چطور به لوله رحمی می‌رسه و شگفتی‌های ناباروری مردها رو هم بهتر فهمید.
در کل، این ابتکار فقط برای درمان نیست، حتی می‌تونه دنیای علم رو درباره تولیدمثل و ناباروری متحول کنه. شاید روزی برسه که با این اسپرم‌بات‌ها بیماری‌هایی که فکر نمی‌کردیم قابل درمان باشن، به راحتی درمان بشن یا بفهمیم دقیقاً کجای کار اسپرم گیر داره!
پس دفعه بعدی که بحث روبات یا هوش مصنوعی شد، یادتون باشه که حتی اسپرم هم داره رباتی و هوشمند میشه! واقعا دنیای عجیبیه، مگه نه؟
منبع: +
