خب، بیاید یه خبر خیلی باحال و عجیب از مریخ رو با هم مرور کنیم! ربات معروف ناسا به اسم Perseverance، که به فارسی میشه «پشتکار» (یه مریخ‌نوردِ خیلی پیشرفته و بزرگ که اندازه یه ماشین سواریه)، اخیرا یه عکس گرفته که تا مدت‌ها ذهن همه رو مشغول کرده. تو این عکس، انگار یه لاک‌پشت کله‌شو از توی لاکش آورده بیرون و وسط سنگ‌های قدیمی مریخ داره می‌چرخه!
ماجرا اینه که این مریخ‌نورد روز ۱۶۱۰ام یا همون سول (Sol یعنی یه روز مریخی)، تو منطقه‌ای به اسم دهانه جیزرو (Jezero Crater – یه گودال خیلی بزرگ که فکر می‌کنن قدیما یه دریاچه بزرگ بوده)، سنگی پیدا کرده شبیه لاک‌پشت شده! باور کن: کله و دو تا چشم و لاک و حتی پاهاش هم معلومه، اونم با یه حالت خیلی طبیعی. عکس رو با «SHERLOC» و «WATSON» گرفته – این دوتا ابزار علمی‌ان که روی بازوی ربات سوار شدن و می‌تونن تو طول‌موج‌های مرئی و فرابنفش (فرابنفش یعنی نورهایی که چشم ما نمی‌بینه؛ فقط دستگاه‌ها حسش می‌کنن) اسکن کنن.
اگه عکس رو ببینی، واقعا نمی‌تونی جلوی خودتو بگیری که نگیا: “واقعاً این لاک‌پشت نیست؟!” ولی خب دانشمندا خودشونم نمی‌دونن دقیقاً چه فرآیندهای زمین‌شناسی این سنگ رو انقدر عجیب ساخته. این طور شکل‌ها معمولاً بر اثر بادهایی که این همه سال تو مریخ وزیدن یا آب‌هایی که قدیما اونجا بودن، درست میشن.
راستی این اولین بار نیست که ناسا تو مریخ همچین چیزهایی پیدا می‌کنه. تا حالا جونور و چیزای زمینی زیادی “تو مریخ” دیده شده: سنگ‌هایی شبیه بلوبری (همون گردی‌های آبی)، اثر انگشت آدم، یه درِ مرموز (Doorway یعنی یه سوراخ شبیه در)، یا حتی نماد “استار ترک” معروف! اما هیچ‌کدوم واقعاً همونی نیست که فکر می‌کنیم.
این تشابه‌ها معمولاً تقصیر ذهنِ خود ماست که اسمش هست “پِرایدولیا” (Pareidolia). پرایدولیا یعنی ذهنمون دوست داره توی شکل‌های تصادفی، چیزای آشنا مثل چهره، حیوان یا شکل‌های زمینی رو ببینه. دقیقاً مثل وقتی تو ابرها، خرگوش یا شیر می‌بینی!
کار مریخ‌نورد Perseverance اینه که همش توی مریخ بچرخه، عکس بگیره و صادقانه بگم، عجیب‌ترین چیزها رو پیدا کنه! مثلاً یک بار یه چیزی شبیه “کلاه‌خود قرون وسطایی” (همون کلاه‌کارای شوالیه‌های قرون وسطی تو فیلم‌ها) پیدا کرد، یا چند وقت پیش یه “جمجمه” خیلی عجیب شکار کرد که همه رو مبهوت کرد.
حتی این لاک‌پشت در مریخ تنها جونوری نیست که تا حالا دیده شده! ماهواره‌های فضایی، از بالا سنگ‌هایی شبیه سگ، خرس عروسکی خندان (یعنی همون تدی‌بر دوست‌داشتنی!) یا حتی دسته‌های “عنکبوت” سیاه کشیدن که روی سطح مریخ رژه میرن (عنکبوت‌ها در واقع الگوهایی هستن که باد و یخ‌ها روی سطح درست کردن، نه خودِ عنکبوت!).
خلاصه، مریخ شده معدن شکل‌های عجیب و غریب که هر روز ممکنه یه چیز جدید کشف شه و کلی ذهنِ کنجکاو رو سرگرم کنه. ببینیم دفعه بعد، مریخ به چه شکلی درمیاد… شاید این دفعه یه دایناسور یا گوشی خودمون پیدا کردن!
منبع: +
